Filmkrant-medewerkers scoren filmjaar 2023

De films in ons hoofd

Aftersun. Foto: Sarah Makharine

Je kunt Filmkrant-medewerkers wel optellen en middelen, maar ze vormen natuurlijk geen moloch. Hier vind je per medewerker een topvijf favoriete bioscoopreleases in Nederland in 2023. Van fotograaf tot redacteur en van vrije lansiers tot Chefsache, bevindt zich ergens hiertussen misschien wel jouw cinezielsverwant.

Wie wil weten tot welk gemiddelde deze scores leiden (met vijf punten voor een nummer één-notering en vice versa), kan die terugvinden in het jaaroverzicht 2023 (Aftersun!), naast de gemiddelden van Filmkrants eigen Filmsterren-rubriek (De bezette stad!).

Ulrich Seidl. Foto: André Bakker

André Bakker

1. Anatomy of a Fall (Justine Triet)
2. Perfect Days (Wim Wenders)
3. Böse Spiele Rimini Sparta (Ulrich Seidl)
4. Beau Is Afraid (Ari Aster)
5. Killers of the Flower Moon (Martin Scorsese)

Leo Bankersen

1. Oppenheimer (Christopher Nolan)
2. Sweet Dreams (Ena Sendijarevic)
3. De bezette stad (Steve McQueen)
4. Zeevonk (Domien Huyghe)
5. Tár (Todd Field)

Spider-Man: Across the Spider-Verse

Pim van den Berg

1. Asteroid City (Wes Anderson)
2. Mission: Impossible – Dead Reckoning, Part One (Christopher McQuarrie)
3. Oppenheimer (Christopher Nolan)
4. They Cloned Tyrone (Juel Taylor)
5. Spider-Man: Across the Spider-Verse (Joaquim Dos Santos, Kemp Powers, Justin K. Thompson)

Basje Boer

1. Asteroid City (Wes Anderson)
2. The Eternal Daughter (Joanna Hogg)
3. Knock at the Cabin (M. Night Shyamalan)
4. Roter Himmel (Christian Petzold)
5. The Killer (David Fincher)

Wes Anderson is, zoals altijd, het slimste jongetje van de klas, dat toch weet te ontroeren. Joanna Hogg reconstrueert, zoals altijd, op indringende wijze haar eigen herinneringen. M. Night Shyamalan is, zoals altijd, bloedserieus als het gaat om het entertainen van zijn publiek. Christian Petzold vertelt, zoals altijd, een verhaal dat eindeloos gelaagd is. David Fincher weet je, zoals altijd, met zijn toon en tempo te hypnotiseren. Een uitzonderlijk filmjaar.

Songs for a Passerby

Joost Broeren-Huitenga

Eén film is geen film, dus met deze double (of triple) bills komen we de kerstvakantie wel door. Want het was onmogelijk kiezen in dit verrassend sterke filmjaar. Verrassend, omdat het in de immense schaduw van Barbenheimer vaak voelde alsof er geen andere ‘grote’ films waren. Maar tussen al die ‘kleine’ titels zat wel degelijk veel, heel veel, dat meesterlijk is.

1. Pacifiction (Albert Serra) en Oppenheimer (Christopher Nolan) – De nachtmerrie van het atoomtijdperk, toen en nu.
2. Aftersun (Charlotte Wells) en Past Lives (Celine Song) – Nostalgie zonder kunstmatige zoetstoffen.
3. Les enfants des autres (Rebecca Zlotowski) en Sweet Dreams (Ena Sendijarevic) – Groeipijn en vertwijfeling rond opvoeden en wat je overdraagt, in de ene film op de meest intieme schaal en in de ander op postkoloniaal metaniveau.
4. No Bears (Jafar Panahi) en Reality (Tina Satter) en All the Beauty and the Bloodshed (Laura Poitras) – Creatief aan de haal met pijnlijke realiteiten.
5. Saint Omer (Alice Diop) en Anatomy of a Fall (Justine Triet) – Gelaagde vrouwen in de beklaagdenbank.

Speciale vermeldingen voor de VR Songs for a Passerby van Celine Daemen (mijn mooiste filmische ervaring buiten de bioscoop), voor Showing Up van Kelly Reichardt (die distributeur Warner om onverklaarbare redenen op de plank hield) en voor Here van Bas Devos (de mooiste film die ik op de Berlinale zag, die pas in 2024 Nederland bereikt).

Elise van Dam

1. Pacifiction (Albert Serra) – Paranoia en koloniale nostalgie vormen het drijfzand waarin overheidsfunctionaris De Roller langzaam wegzakt in deze koortsdroom van een film, zich vastgrijpend aan een vervlogen idee van macht.
2. Tchaikovsky’s Wife (Kirill Serebrennikov) – Een hallucinante film over zelfbedrog, opoffering, hypocrisie en valse goden. Een schilderachtig portret van een gebroken ziel; van een vrouw en van een land.
3. The Eternal Daughter (Joanna Hogg) – Etherische film over de spookachtige textuur van herinneringen, over lagen van ruimte en tijd die over elkaar schuiven en bovenal over de tegelijk elementaire en ongrijpbare relatie tussen moeder en dochter.
4. Geographies of Solitude (Jacquelyn Mills) – Als kind wilde ik kluizenaar worden. Dat is er niet van gekomen, maar deze documentaire over een vrouw die alleen op een eiland woont, die tegelijk benadrukt hoe alles met elkaar in verbinding staat, raakte een gevoelige snaar van herkenning.
5. Tár (Todd Haynes) – Film die zowel werkt als een bijna obsessief objectieve registratie van het proces van een machtige figuur die van haar sokkel valt, alsook als een volledig subjectieve verbeelding van een verbrokkelende geest.

The Boy and the Heron

KEES Driessen

Vijf films over mensen die hun best doen verder te leven, voorbij de vergankelijkheid. Is het toeval, Zeitgeist of projectie dat deze vijf komen bovendrijven?

1. Aftersun (Charlotte Wells)
2. Pacifiction (Albert Serra)
3. Small, Slow but Steady (Shô Miyake)
4. The Boy and the Heron (of: How to Live) (Hayao Miyazaki)
5. Saint Omer (Alice Diop)

Jan Pieter Ekker

1. De bezette stad (Steve McQueen)
2. Aftersun (Charlotte Wells)
3. All the Beauty and the Bloodshed (Laura Poitras)
4. Tár (Todd Field)
5. Oppenheimer (Christopher Nolan)

Stuk voor stuk bijzondere bioscoopervaringen.

The Fabelmans

Hugo Emmerzael

1. Les enfants des autres (Rebecca Zlotowski) – De geest van Éric Rohmer waart rond in deze ogenschijnlijk kleine, maar eigenlijk briljante film van een van de beste cineasten uit Frankrijk.
2. The Fabelmans (Steven Spielberg) – Ik zag deze film op 1 januari 2023. Sindsdien kijk ik anders naar hoe de horizon in films in beeld wordt gebracht.
3. The Old Oak (Ken Loach) – Schaamteloos sentiment voedt pure solidariteit in de afscheidsfilm van Loach, die het stokje en zijn camera overdraagt aan een nieuwe generatie.
4. Knock at the Cabin (M. Night Shyamalan) – Shyamalan bewijst zich opnieuw als een van de beste mainstreamregisseurs, die wegkomt met stilistische experimenteerdrang binnen het studiosysteem.
5. May December (Todd Haynes) – De meest venijnige en vervreemdende film van het jaar: throwback Haynes à la Safe (1995), met Natalie Portman op haar best.

Runners-up: Saint Omer (Alice Diop; statige, belangrijke en onderzoekende cinema), Mission: Impossible – Dead Reckoning, Part One (Christopher McQuarrie; Tom Cruise kanaliseert Buster Keaton in briljante spionage-pulp), Fallen Leaves (Aki Kaurismäki; niemand anders die zo slaagt in het verfijnen van hun filmkunst), The Natural History of Destruction (Sergei Loznitsa; pijnlijk urgente archieffilm) en EO (Jerzy Skolimowski; de Au hasard Balthazar (1966) van de 21e eeuw, met de meest verbijsterende stilistische keuzes denkbaar).

Carmen Felix

Talk to Me (Danny & Michael Philippou) – Leukste vader-dochtermoment van 2023.
Beau Is Afraid (Ari Aster) – Rottigste bostheatershow van 2023.
Past Lives (Celine Song) – Liefste ‘wat als’-moment van 2023.
Oppenheimer (Christopher Nolan) – Grootste knaller van 2023.
The Killer (David Fincher) – Kleinste thrillertje van 2023.

Smoke Sauna Sisterhood. Foto: Ants Tammik

Ilona van Genderen Stort

1. Past Lives (Celina Song)
2. Anselm (Wim Wenders)
3. All the Beauty and the Bloodshed (Laura Poitras)
4. Revoir Paris (Alice Winocour)
5. Smoke Sauna Sisterhood (Anna Hints)

En ook het vermelden waard: The Quiet Girl (Colm Bairéad), Perfect Days (Wim Wenders), Une nuit (Alex Lutz), Oppenheimer (Christopher Nolan) en Women Talking (Sarah Polley).

Sacha Gertsik

1. Les enfants des autres (Rebecca Zlotowski)
2. Saint Omer (Alice Diop)
3. Roter Himmel (Christian Petzold)
4. No Bears (Jafar Panahi)
5. Sweet Dreams (Ena Sendijarevic)

John Wick 4. Foto: Murray Close

Dan Hassler-Forest

1. Barbie (Greta Gerwig) – Een film die niet alleen zo prikkelend en relevant is dat iedereen erover wilde praten, maar die ook zo prachtig in elkaar zit dat iedere rechtgeaarde cinefiel er steeds opnieuw van kan genieten.
2. Killers of the Flower Moon (Martin Scorsese) – De 195 minuten vliegen voorbij in het nieuwste meesterwerk van Scorsese, die op zijn oude dag filmisch vuurwerk combineert met diepe wijsheid.
3. John Wick 4 (Chad Stahelski) – Het epische vierde hoofdstuk in de geliefde actieserie geeft zowel Keanu Reeves als het onvolprezen martial-arts-icoon Donnie Yen talloze mogelijkheden om hun charisma van het scherm te laten spatten.
4. Asteroid City (Wes Anderson) – Een echte ensemblefilm die klassieke theatertrucs gebruikt om een diep verdriet invoelbaar te maken.
5. Spider-Man: Across the Spider-Verse (Joaquim Dos Santos, Kemp Powers, Justin K. Thompson) – Minder strak dan de eerste film, maar niet minder virtuoos, met een sublieme cliffhanger aan het eind. Op naar de climax!

Jelle Havermans

1. Falcon Lake (Charlotte Le Bon) – Een spookachtige coming-of-age die werd overschaduwd door de release van Aftersun. Een tedere film met adembenemende cinematografie en een ontknoping die me voor eeuwig bij zal blijven.
2. Aftersun (Charlotte Wells) – Een vader-dochterrelatie bekeken door een nostalgische bril en een door-en-door menselijke en bitterzoete karakterstudie met een feilloos script. De chemie tussen Paul Mescal en Frankie Corio is ongeëvenaard.
3. Past Lives (Celine Song) – Deze film, die op ontroerende wijze de wat-als-vraag onderzoekt, kabbelt lange tijd voort maar sloeg me in het slot volledig uit het veld.
4. The Banshees of Inisherin (Martin McDonagh) – Een Iers spookverhaal? Een portret van een rotte vriendschap? Een allegorie voor de Ierse burgeroorlog? Hoe je The Banshees of Inisherin ook leest, het is een meesterwerk met ontelbaar veel lagen.
5. Sick of Myself (Kristoffer Borgli) – Een maatschappijkritisch portret van een generatie die alles (maar dan ook echt álles) doet voor aandacht. Een zenuwslopend komisch drama met bodyhorrorelementen.

Sweet Dreams

Thomas Heerma van Voss

1. Past Lives (Celine Song)
2. Anatomy of a Fall (Justine Triet)
3. Oppenheimer (Christopher Nolan)
4. Sweet Dreams (Ena Sendijarevic)
5. The Killer (David Fincher)

Roosje van der Kamp

1. Pacifiction (Albert Serra) – Onconventioneel filmmaker Serra levert met deze koloniale thriller een duizelingwekkende koortsdroom. Sfeervol, vreemd en vervoerend.
2. The Eternal Daughter (Joanna Hogg) – Hogg gebruikt conventies van horror en mystery om een ode te brengen aan dochters en hun complexe gevoelens voor hun moeder. Bedrieglijk eenvoudig, met minimale middelen en acteurs, en daardoor juist ontroerend.
3. Aftersun (Charlotte Wells) – Machteloosheid en nostalgie vermengen zich in een bitterzoet portret van de laatste vakantie van een dochter en haar vader. Vol ogenschijnlijk onbelangrijke momenten die, door de terugblikkende aard van de film, hun betekenis krijgen.
4. Tár (Todd Field) – Dit nauwkeurige en genuanceerde portret van een machtsdronken vrouw vat de tijdsgeest en neemt deze tegelijk kritisch onder de loep. Voortreffelijk gebruik van geluid, inclusief spraakverwarring, geeft een kijkje in de belevingswereld van een componist van wie het leven uit elkaar valt.
5. Anatomy of a Fall (Justine Triet) – Triet maakt slim gebruik van het medium film om een postmoderne interpretatie te leveren van het rechtbankgenre. Beeld en geluid worden opgesplitst, verenigd en dan weer uit elkaar getrokken in een rechtbankdrama waarin de relatie tussen taal en waarheid wordt bevraagd.

Babylon

Ivo De Kock

1. The Killer (David Fincher)
2. Oppenheimer (Christopher Nolan)
3. Babylon (Damien Chazelle)
4. Klondike (Maryna Er Gorbach)
5. Smoke Sauna Sisterhood (Anna Hints)

Film zal relevant blijven zolang we genieten van het samen met anderen in het donker kijken naar beelden die flikkeren op een groot scherm. Dat werd nog eens bevestigd toen we deze zomer een filmpje meepikten in L.A.’s legendarische Chinese Theatre op Hollywood Boulevard. Daar stonden Barbie én Oppenheimer op het programma. Het werd, met het oog op de kids, voor ons Greta Gerwigs avontuur rond Barbie & Ken. Op smaak gebracht door een laaiend enthousiast publiek en niet enkel omwille van de inside-grappen over L.A. en Venice Beach. We zullen het niet snel vergeten, de juichkreten en het applaus na “I’m just so tired of watching myself and every single other woman tie herself into knots so that people will like us” aan het einde van Gloria’s “it’s literally impossible to be a woman”-speech.

Als kinderfilm voor volwassenen charmeert Barbie met een mix van humor, kritiek en relativering. Maar om te blijven nazinderen wanneer we in de achteruitkijkspiegel naar 2023 kijken is ie toch net te gelikt, te geformatteerd. Met dat gevoel bleven we dit jaar helaas wel meer zitten. Veel hype maar ook nog meer middelmaat en zelfs bij leuke ‘kleine’ films (Falcon Lake, The Quiet Girl, War Pony) iets te weinig rauwheid en radicaliteit (overigens ook bij Scorsese’s epos Killers of the Flower Moon).

Vijf bioscooptitels, en dan vooral David Finchers vingeroefening in pure cinema, sprongen er dit jaar uit. Maar voor de grootste cinefiele adrenalineschok zorgde, met dank aan een fraaie Franse blu-ray-release, een kras ‘oudje’: Tobe Hoopers The Texas Chainsaw Massacre (1974). “Een kunstwerk”, aldus William Friedkin (van wie we dit jaar helaas afscheid moesten nemen) en eentje die we ook wel op dat reuzescherm in Los Angeles hadden willen (terug)zien. Rauwe cinema mag in 2024 een comeback maken. Plastic is niet zo fantastic.

Sasja Koetsier

1. Aftersun (Charlotte Wells)
2. Passages (Ira Sachs)
3. Nayola (José Miguel Ribeiro)
4. All the Beauty and the Bloodshed (Laura Poitras)

Over nummer vijf moest ik zo lang nadenken dat ik het blijkbaar bij een topvier moet houden. Niet dat ik geen andere mooie, gedurfde, rake films heb gezien; maar dit waren de uitschieters, die me gaan bijblijven omdat ze me iets lieten ontdekken. Aftersun versnijdt de beleving van een gebeurtenis en de herinnering eraan op een manier die ik nog geen film heb zien doen, en die me wel heel erg waar lijkt; Passages liet me vooral zien hoeveel film nog te winnen heeft bij het opvoeren van volslagen inconsistente personages; Nayola droeg in al zijn getekende abstractie iets heel concreets bij aan mijn abstracte voorstelling van oorlog; en All the Beauty and the Bloodshed maakte, met een beeldovergang die ik in mijn maag kon voelen, duidelijk wat de platgetreden leus ‘het persoonlijke is politiek’ óók kan betekenen.

Renfield

Romy van Krieken

1. Oppenheimer (Christopher Nolan) – Deze ‘praatfilm’, geschoten alsof het een actiefilm is, werkt zo goed dat ik ook een tweede keer geboeid bleef.
2. The Quiet Girl (Colm Bairéad) – Het is vrij simpel: als deze doorgewinterde filmkijker een brok in de keel krijgt, hebben ze iets goed gedaan.
3. Sisu (Jalmari Helander) – Soms heb je niet meer nodig dan 1,5 uur en een hoofdpersoon die ongeveer net zoveel woorden gebruikt…
4. Killers of the Flower Moon (Martin Scorsese) – Het vakmanschap van Scorsese en zijn cast en crew sijpelt door iedere porie van dit epische werk.
5. Renfield (Chris McKay) – Mijn guilty pleasure van dit jaar, gemaakt met liefde voor film, Dracula en Nicolas Cage’s markante acteerstijl.

Omar Larabi

1. Pacifiction (Albert Serra) – Misschien wel Serra’s meest toegankelijke film tot dusver. Het enigmatische en suggestieve heeft de Catalaan ditmaal verruild voor nog vlijmscherpere satire. Lof ook voor het zinderende camerawerk van Arthur Tor. Pacifiction houdt de kijker een spiegel voor door te stellen dat de term ‘postkolonialisme’ eigenlijk achterhaald is: delen van de wereld leven nog steeds in koloniale tijden.
2. The Eternal Daughter (Joanna Hogg) – Zwerven door een hotel in the middle of nowhere. Dagdromen. De hele wereld aan je voorbij laten trekken. Tilda Swinton prevelt en contempleert erop los in deze esoterische geestenfilm. Joanna Hogg geeft een verrassend verfrissende, bedachtzame twist aan de conventies van het horrorgenre.
3. All the Beauty and the Bloodshed (Laura Poitras) – De titel is veelzeggend: fotograaf en activist Nan Goldin zag door de jaren heen allerlei ontzaglijk mooie mensen bezwijken aan ziektes en verslavingen. Het portret dat Laura Poitras van Goldin en haar werk maakte is uiterst confronterend en vooral hartverscheurend, maar ook hartverscheurend mooi.
4. Showing Up (Kelly Reichardt) – Als je de kunstacademie hebt gedaan of iemand kent die de kunstacademie heeft gedaan dan voelt deze geniale no nonsens-komedie als bekend terrein. Het nieuwste wapenfeit van Kelly Reichardt is luchtig en filosofisch. Minutenlang naar hoofdrolspeler Michelle Williams staren terwijl ze erop los boetseert, sorteert een enorm meditatief effect.
5. Godland (Hlynur Pálmason) – Zo hardvochtig was het leven ooit op IJsland, toont Pálmason in zijn meesterlijke en klinische drama dat doet denken aan het werk van onder meer Andrej Tarkovski en Lisandro Alonso. De film reflecteert op religie, op het patriarchaat, op allerlei facetten van het negentiende-eeuwse IJslandse leven die tot op de dag van vandaag relevant zijn. De puriteinse vorm die de IJslander koos – de beklemmende beeldverhouding 1:33 – draagt bij aan die algehele miserabele maar sublieme sfeer.

Runners-up: Geographies of Solitude, Skinamarink, Aftersun, Tár, Saint Omer, The Banshees of Inisherin, Sparta, No Bears, Infinity Pool en Past Lives.

Dearest Fiona

Dana Linssen

1. De bezette stad (Steve McQueen)
2. Sweet Dreams (Ena Sendijarevic)
3. Dearest Fiona (Fiona Tan)
4. Aftersun (Charlotte Wells)
5. Barbie (Greta Gerwig)

Alex Mazereeuw

1. Babylon (Damien Chazelle) – Groots met een extravagante G, zo kan je dit Hollywood-spektakelstuk het best samenvatten. Chazelle’s cynisch liefdevolle ode aan het Hollywood van weleer is een van de weinige films waarbij ik dit jaar extatisch de bioscoop verliet. Een moderne klassieker: hilarisch, ontroerend, vulgair en schaamteloos grotesk, met vooral ontzagwekkend hoge ambities. Dat laatste zou je veel meer filmmakers (en vooral: meer studio’s) gunnen.
2. Killers of the Flower Moon (Martin Scorsese) – Een nieuw meesterstuk van Martin Scorsese, dat – in navolging van The Irishman (2019) – opnieuw noopte tot behoorlijk wat emotionele reflectie. In bijna drieënhalf uur (een heikel punt voor velen, maar dat zijn ongedurige aanstellers) schetst Scorsese opnieuw een Amerika waar de wolven ongestoord kunnen toeslaan en waar het kwaad tot je komt met het vriendelijkste gezicht. Het diep tragische verhaal over de genocide op de Osage-bevolking suddert lang na en betekende voor Scorsese een zoveelste triomf in de winter van zijn carrière.
3. Past Lives (Celine Song) – Razend knap, hoe Song in haar schitterende filmdebuut een meeslepende liefdesgeschiedenis schetst die maar nooit heden of toekomst wil worden. ‘Wat als’-vragen zijn zelden interessant, maar in Songs zelfverzekerde debuut doen ze als vanzelf een beroep op de traanbuizen. Haar film is een prachtig meanderend drama over vervreemding, onvervulde wensen, aanpassing en afstand. En dan hebben we het nog niet eens gehad over die slotscène. Een liefdesgeschiedenis voor de eeuwigheid.
4. Asteroid City (Wes Anderson) – Waar zijn kenmerkende stijl mij in The French Dispatch (2021) voor het eerst actief tegenstond, bleek Asteroid City misschien wel Andersons emotioneel effectiefste film tot nu toe. Wie zich openstelt voor deze ‘film in een toneelstuk in een tv-programma’ vond een aangenaam melancholische Anderson-film, waarin de inhoud minstens zo rijk was als de vorm. Vooral de talloze kleine observaties bleven bij (“Alles is verbonden, maar niets werkt.”).
5. Pearl (Ti West) – Deze geweldige prequel van horrorfilm X (2022) kreeg slechts een minimale bioscooprelease. Onvergeeflijk, want regisseur Ti West en hoofdrolspeler Mia Goth schetsen in dit als horrorfilm verpakte psychologisch drama een fascinerend en visueel rijk beeld van een jonge immigrantendochter die zeker weet dat ze een ster gaat worden. Uit X weten we hoe dat afliep, maar toch houdt West het voortdurend spannend, omdat hij het allerbeste ingrediënt voor een geslaagde horrorfilm in huis heeft: de immer onpeilbare Goth, die de sterkste filmmonoloog van het jaar aflevert en zich opnieuw bewijst als hét horrorgezicht van de laatste jaren.

Anatomy of a Fall

Maricke Nieuwdorp

1. Anatomy of a Fall (Justine Triet)
2. Godland (Hlynur Pálmason)
3. Tár (Todd Field)
4. The Banshees of Inisherin (Martin McDonagh)
5. Sweet Dreams (Ena Sendijarevic)

Ronald Rovers

1. De bezette stad (Steve McQueen) – Zo eenvoudig als de opzet (plekken in de stad laten zien en de mensen die er nu wonen/werken/recreëren), zo complex is het resultaat. De geschiedenis wordt levend doordat je naar die mensen kijkt. Want anders dan de zwart-wit- en korrelig ingekleurde foto’s van de nazi-bezetting suggereren, was de realiteit toen net zo echt als nu. Stel je dan voor dat een heel volk je wil vernietigen.
2. Beau Is Afraid (Ari Aster) – Voor genuanceerd minimalisme moet je niet bij Aster zijn. Beau Is Afraid gaat net als Midsommar (2019) vol op het orgel: in de drie uur speeltijd beleef je als kijker alle angsten die Beau teisteren. Bij Midsommar werd langzaam naar de gruwel toegewerkt. Hier explodeert de gruwel onmiddellijk.
3. L’envol (Pietro Marcello) – De plot, heel losjes gebaseerd op het korte verhaal De scharlaken zeilen van de Russische schrijver Alexander Grinat, zegt niets over wat deze film zo bijzonder maakt. Het is pure cinema, zoals je die helaas veel te weinig ziet. Een film waarvan elke stap je verrast. Soms een bokkig, zwijgzaam relaas over gehavende mensen, dan weer een lyrisch drama over verliefdheid.
4. Godzilla Minus One (Takashi Yamazaki) – Deze creature feature ter ere van Godzilla’s zeventigste verjaardag maakt alle ambities waar. Het monster dat werd geboren uit atoombommen is voor altijd een metafoor voor de horror waarmee de Japanse oorlogsmachine tot stilstand werd gebracht.
5. Tár (Todd Field)/Saint Omer (Alice Diop)/Anatomy of a Fall (Justine Triet)/Pacifiction (Albert Serra) – Dit is geen truc om meer titels in de topvijf te krijgen. De kracht van deze vier fascinerende films is iets te laten zien door het niet te laten zien. Door een tweede film te creëren die zich in ons hoofd afspeelt, waar de kijker probeert te zien wat er echt gebeurt.

Waka nanga mi

Guus Schulting

1. Past Lives (Celine Song)
2. Aftersun (Charlotte Wells)
3. Rye Lane (Raine Allen-Miller)
4. Saint Omer (Alice Diop)
5. Waka nanga mi (Evani Gilds)

Devi Smits

1. Anatomy of a Fall (Justine Triet)
2. Tár (Todd Field)
3. The Banshees of Inisherin (Martin McDonagh)
4. Killers of the Flower Moon (Martin Scorsese)
5. Sick of Myself (Kristoffer Borgli)

The Banshees of Inisherin

André Waardenburg

1. The Banshees of Inisherin (Martin McDonagh)
2. Aftersun (Charlotte Wells)
3. The Quiet Girl (Colm Bairéad)
4. Godland (Hlynur Pálmason)
5. Anatomy of a Fall (Justine Triet)

Laura van Zuylen

1. Mag ik je aanraken? (Tamar van den Dop)
2. Anatomy of a Fall (Justine Triet) en Saint Omer (Alice Diop)
3. Barbie (Greta Gerwig) en Oppenheimer (Christopher Nolan)
4. Smoke Sauna Sisterhood (Anna Hints)
5. Tár (Todd Field)

Wat een mooi filmjaar was dit – het was onmogelijk om te kiezen. Dan moet je maar vertrouwen op de verhalen die je het meest zijn bijgebleven. Dus met een beetje valsspelen kom ik eruit. Barbie en Oppenheimer tellen als één, want Barbenheimer, en bovendien leggen ze allebei op een eigen manier iets oers bloot over menselijkheid. Anatomy of a Fall en Saint Omer tellen eigenlijk ook als één, omdat je in beide in rechtbanken getuige bent van een onvoorspelbaar en spannend steekspel, dat je steeds op het verkeerde been zet, terwijl ze tegelijkertijd allebei de saaiheid van een rechtbank waarborgen. Mag ik je aanraken? is eerlijk en kwetsbaar, een onmisbare documentaire voor iedereen die werkzaam is in de film-, televisie- en theatersector van Nederland.

Saint Omer

Alexander Zwart

1. Saint Omer (Alice Diop)
2. Aftersun (Charlotte Wells)
3. Beau Is Afraid (Ari Aster)
4. Passages (Ira Sachs)
5. Roter Himmel (Christian Petzold)

Twijfel blijft of Sick of Myself niet toch op 5 moet, of Pacifiction toch niet erin. M’n nummers 1 en 2 zijn in ieder geval solid as a rock.

Runners-up: Sick of Myself (Kristoffer Borgli), Pacifiction (Albert Serra), Past Lives (Celine Song), The Eternal Memory (Maite Alberdi), The Banshees of Inisherin (Martin McDonagh).