Passages

In het rauw-realistische Passages richt een narcistische egotripper een ravage aan in de liefde. Hij manipuleert de gevoelens van anderen, want de wereld draait om hem. Dat gaat niet eeuwig goed.

Dat de Duitse filmmaker Tomas, die in Parijs een speelfilm aan het maken is, geen kampioen is in empathie, is snel duidelijk in Passages. Op de filmset is hij een hork, die ontploft als het niet gaat zoals hij het wil. Hij is het soort man rond wie het tegenwoordig klachten regent over een ’onveilig werkklimaat’.

Maar Tomas kan ook charmant, innemend en joviaal zijn. En je eeuwige liefde beloven. We begrijpen waarom de introverte Martin, met wie hij getrouwd is, vijftien jaar geleden op hem viel. Omgekeerd begrijpen we ook wat Tomas in Martin ziet: het is de wet van elkaar aantrekkende tegenpolen. Tomas is de avontuurlijke, Martin de huiselijke. Dat Tomas wel eens met een ander het bed in duikt, accepteert Martin, omdat die vrijpartijen hun relatie niet bedreigen. Dus als Tomas opbiecht dat hij weer eens met een ander heeft gevreeën, reageert Martin verveeld. Maar deze keer is er iets anders aan de hand: geen onenightstand met een man, maar een vrijpartij met een vrouw, Agathe, wat Tomas zo opwindt dat hij haar al snel eeuwige liefde belooft.

Rond de steen die Tomas in het water heeft gegooid, ontstaan steeds grotere kringen. Maar die pakken niet uit zoals hij zou willen. Zo stort Martin niet wanhopig in als Tomas bij Agathe intrekt. Dat Martin al snel een nieuw bedmaatje heeft, verontrust Tomas, omdat zijn ego het nodig heeft dat zowel Martin als Agathe naar hem smachten. Helaas voor hem houdt de werkelijkheid geen rekening met zijn narcisme.

Films over driehoeksverhoudingen zijn zo oud als de filmgeschiedenis, maar Ira Sachs’ Passages onderscheidt zich door de rauw-realistische en niet preutse benadering, zodat vrijscènes realistisch ogen. Maar de grote troef is het intense acteren, dat doet denken aan het werk van Cassavetes. Franz Rogowski is geweldig als Tomas, omdat hij overtuigend de twee kanten van deze man laat zien: ja, Tomas is een akelige manipulator met een groot gebrek aan empathie, maar ook een charmeur, die de belofte van een meeslepend leven uitstraalt. Never a dull moment in zijn bijzijn. Het verklaart waarom Martin (ingetogen Ben Whishaw) al vijftien jaar met hem leeft en Agathe (innemende Adèle Exarchopoulos) hem gelooft als hij haar gouden bergen belooft.

Het tragische is dat Tomas als hij dit soort dingen zegt ze zelf ook gelooft. Hij is een man zonder zelfkennis, op sleeptouw genomen door zijn impulsen. Totdat het touw breekt. Toch voelen we aan het einde ook enig mededogen voor hem. Knap dat de film dat voor elkaar krijgt.