Revoir Paris

Film als groepstherapie

Revoir Paris

Mia overleeft een terroristische aanslag en komt dat trauma onder ogen in het ingetogen maar soms al te therapeutische Revoir Paris.

Alsof de tijd er plotseling rijp voor was, doken meerdere films die vorig jaar verschenen in de nasleep van de terroristische aanslagen in Parijs van november 2015. Er was het aangrijpende Vous n’aurez pas ma haine van Killian Riedhof, die ruim baan gaf aan rouw en verdriet. En er was de bombastische thriller November van Cedric Jimenez (niet in Nederland uitgebracht), met Jean Dujardin als terrorismebestrijder die achter de daders aan zit.

Naast die films is Revoir Paris een toonbeeld van ingetogenheid en introspectie. Dat is zowel een kracht als een zwakte – soms blijft de film van Alice Winocour wel érg onderkoeld.

De film blijft vooral het kijken waard dankzij het spel van Virginie Efira in de centrale rol van Mia, die ternauwernood een aanslag in een bomvol restaurant overleeft. We krijgen slechts mondjesmaat te zien wie zij is voordat haar kalme leven ruw wordt doorbroken door die aanslag. Ze heeft een baan als tolk bij de radio, woont samen met een keurige kerel en rijdt motor, dat is het zo’n beetje. Die oppervlakkige benadering is doeltreffend, want na de aanslag voelt ook Mia zich nauwelijks meer verbonden met de persoon die ze ervoor was.

Die aanslag wordt in beeld gebracht zonder fysiek geweld te tonen, maar voelt desondanks bruut, dankzij scherpe montage en een rigoureuze keuze voor Mia’s beperkte perspectief, terwijl zij zich verstopt onder tafels en zo ver mogelijk bij het ratelende geweervuur wegblijft. Zo weet de kijker niet meer dan Mia, die zich na de aanslagen vrijwel niets blijkt te kunnen herinneren van wat er gebeurde.

Met behulp van andere overlevenden, primair de charismatische maar arrogante Thomas (Benoît Magimel), probeert ze te reconstrueren wat haar overkwam. Ze moet niet alleen haar woonplaats opnieuw leren zien, zoals de titel aangeeft, maar ook zichzelf. Dat is soms confronterend – was ze echt een lafaard die om haar eigen hachje te redden weigerde anderen te helpen?

Winocour weet duidelijk waar ze het over heeft; haar eigen broer overleefde de aanslag op poppodium Bataclan. Maar dat heeft als bijkomend effect dat Revoir Paris soms klinkt en voelt als een therapiesessie voor mensen met een posttraumatische stressstoornis. Het wreekt zich vooral in de dialogen tussen Mia en Thomas. Hoewel acteurs Efira en Magimel in hun spel een intrigerende ambiguïteit weten te leggen, worden ze soms opgezadeld met al te directe uitlegteksten over het mentale helingsproces.