MUBI Spotlight: Tomboy

De Filmkrant en VOD-platform MUBI presenteren deze maand het gezamenlijk filmprogramma ‘Toen het kind kind was’: een zestal films over jeugdherinneringen, met deze week Celine Sciamma’s intieme Tomboy.

De kinderen in dit programma met films over kinderen (al zijn het geenszins kinderfilms) worden gaandeweg ouder. Van de pure kinderlijke onschuld uit de pre-tienerjaren in Le ballon rouge en Crin blanc zijn we via Le gamin au vélo inmiddels bij de vroege puberjaren beland, in Celine Sciamma’s intieme tweede film Tomboy uit 2011. Als het gezin van Laure verhuist naar een andere buitenwijk van Parijs, grijpt zij de gelegenheid aan om zich bij haar nieuwe vrienden voor te stellen als Mickaël.

Zo begint ze, bijna per ongeluk, een dubbelleven, gescheiden door de locaties waar die levens zich afspelen. In het appartementencomplex, bij haar vader, zwangere moeder en jongere zusje, is ze het meisje Laure. Daar loopt ze aan de lijn, conformeert ze zich naar de regels van de volwassen wereld. Maar buiten in het bos, een wereld vrij van volwassenen waar haar nieuwe vriendjes spelen, is hij de jongen Mickaël. Het is zo’n bos zoals het alleen in onze herinneringen lijkt te kunnen bestaan: om de hoek van huis, maar compleet afgezonderd; zonovergoten maar duister.

"De film gaat over de wisselwerking tussen hoe we naar iemand kijken en wie diegene is", stelde Sciamma in het interview dat ik in 2011 met haar had. "Laure kiest ervoor om zich voor te doen als jongen omdat iemand haar als jongen ziet, niet vanuit een of ander psychologisch probleem of diepgeworteld verlangen. Het is simpelweg een kans die op haar pad komt."

En Laure is niet de enige die die kans grijpt: ook de andere kinderen spelen met de persoonlijkheid die ze als volwassene zullen aannemen. Dat spel wordt door Sciamma op vele manieren benadrukt. Misschien wel het meest subtiele is de scène vroeg in de film waarin Laure en haar zusje in bad zitten, en de zesjarige opdonder zich als een volleerd televisiester door haar zus laat interviewen. Ook zij grijpt de kansen die ze krijgt om uit te proberen wie ze wil zijn.