Redactioneel – februari 2025

Touwtrekken

Emilia Pérez

Omdat zijn film Julie zwijgt een slachtoffer laat zien dat zich anders gedraagt dan we verwachten, vreesde Leonardo van Dijl dat zijn film daarvoor zou worden afgestraft. Dat vertelt hij in ons interview. Zoals op veel terreinen gebeurt, raken ook films en series soms verstrikt in heftige politieke discussies.

De 26-jarige zwarte acteur Francesca Amewudah-Rivers kreeg maandenlang racistische bagger over zich heen nadat ze vorig jaar gecast werd als Julia tegenover Tom Hollands Romeo. Maar ook Idris Elba kreeg kritiek te verduren, toen hij in februari 2023 tegen Variety zei zich niet meer als ‘zwarte’ acteur te afficheren.

Of neem de klachten van een deel van de fans dat Star Wars: The Force Awakens (2015) te ‘woke’ zou zijn. Of anderzijds de kritiek dat Disney met het stopzetten van de serie The Acolyte een knieval maakte voor ‘toxic dudebros’. Dat er van alles aan die serie mankeerde, kwam nauwelijks naar voren in de kritiek. En toen Jeanne Dielman in 2022 als beste film uit de Sight and Sound-poll kwam, kon dat natuurlijk alleen maar zijn omdat een deel van de stemmers vond dat een vrouw een keer moest winnen – aldus de analyse van de oppositie.

Ongeveer een maand voor de Oscar-uitreiking is nu ‘muzikale misdaadfilm’ Emilia Pérez onderwerp van behoorlijk wat discussie. De film zou de shortlist voor Beste Film (plus twaalf andere prijzen) hebben gehaald omdat Academy-leden een politiek punt willen maken: een middelvinger naar de huidige bewoner van het Witte Huis. Want: de hoofdrol is voor een trans vrouw. Vanuit Mexico – waar de film zich afspeelt, hoewel alles vlakbij Parijs is gefilmd – kwam andere kritiek. De film zou stereotypen tonen van Mexicanen en trans personen. Er verscheen zelf een 28 minuten durende Mexicaanse parodie vol Franse stereotypen: Johanne Sacreblu.

Maar stel nou dat Jacques Audiard met Emilia Pérez gewoon een verhaal over een trans personage in een onwaarschijnlijke situatie wilde maken. Zo losgeslagen als The Rocky Horror Picture Show (1975) of een film van David Lynch. En dus geen verhaal over realistische ervaringen van trans personen. Dan kun je er natuurlijk over discussiëren of het een sterke film is geworden – die belofte maakt Emilia Pérez inderdaad totaal niet waar. Maar het probleem is: wanneer films onderwerp worden van een politiek discours blijkt het lastig een serieus gesprek te hebben over die filmische kwaliteiten. Praten over film wordt dan een soort touwtrekken: je kunt maar twee kanten op.