Mads Mikkelsen over Jagten

Hij speelt liever antihelden want die zijn complexer. In Jagten heeft Denemarkens meest succesvolle acteur van het moment de rol van Lucas, een leraar die wordt verdacht van kindermisbruik.

Hij zou verveeld raken als hij alleen films als Clash of the Titans zou doen, maar veel te vroeg oud zijn als hij alleen in films als Jagten zou spelen. Mads Mikkelsen is de bekendste en meest gevraagde Deense acteur van het moment. Hij brak in 2006 internationaal door in Casino Royale als Bonds aartsvijand Le Chiffre en wisselt sindsdien grote Amerikaanse producties als The Three Musketeers af met kleinere Europese films als Susanne Biers After the Wedding.

In Jagten speelt Mikkelsen de hoofdrol van een kleuterschoolleraar die beschuldigd wordt van kindermisbruik. De film is een verfilming van een waargebeurde geschiedenis uit Noorwegen en laat de gevolgen zien van zo’n extreme verdachtmaking en het onvermijdelijke amateurisme waar verdachten mee te maken krijgen.

Bruce Willis
Niet een rol om als acteur voor terug te schrikken, vertelde Mikkelsen dit jaar in Cannes, waar de Deen met zijn vertolking van Lucas de prijs voor Beste Acteur won. "Mensen kunnen tegenwoordig de acteur scheiden van het personage. Kijk maar naar Bruno Ganz in Der Untergang, hahaha. En wat dan nog als ze beledigd zijn? Films zijn er niet alleen om te vermaken. Soms moeten ze confronteren."

Mikkelsen had wel moeite met de passieve houding van zijn personage, vertelt hij. "Ik zou toch wat minder geciviliseerd zijn dan Lucas. Iets meer Bruce Willis. Ook al krijgt Lucas niet eens de kans om zijn woede af te reageren omdat alles zo snel gaat. Wacht even tot morgen, zeggen zijn collega’s. Maar de volgende ochtend is het gerucht al verspreid. Ik zou mijn tegenstander willen zoeken. Probleem is dat er in zo’n geval geen vijand is. Alleen een naamloze massa die je aanvalt."

Pest
Hij wil wel één ding duidelijk maken. Vinterberg en hijzelf hadden geen politiek motief. De film is geen apologie van een kindermisbruiker en beweert niet dat kinderen onbetrouwbare getuigen zijn. Waar het om gaat, zegt Mikkelsen, is het verlies van vriendschap en liefde. Mensen gaan je mijden als de pest. En omdat onschuld moeilijk te bewijzen is – als er geen DNA wordt gevonden wil dat niet zeggen dat er niks gebeurd is – blijft de twijfel bestaan. Zelfs al komt een kind later terug op zijn of haar getuigenis. Geen politiek motief dus, maar als Jagten tot discussies leidt is dat volgens Mikkelsen "altijd goed".

Politiek motief of niet, de film laat wel zien dat mensen hun reflex om verdachten van kindermisbruik meteen aan de hoogste boom te binden beter kunnen bedwingen. Maar is dat niet vooral een West-Europese blik? Hoe zullen Japanners, Amerikanen of Brazilianen de film bekijken? Hoe zouden die reageren als ze personages in het verhaal waren in plaats van een stel geciviliseerde Denen? "Gewelddadiger", zegt Mikkelsen. "En aan het eind zou de man wel eens verdwenen kunnen zijn." Toch is hij ervan overtuigd dat niet alleen West-Europeanen het dilemma herkennen. "Het is een worsteling om dit verhaal te moeten aanzien en dat zullen mensen over de hele wereld zo ervaren."

Taxi Driver
Op de persconferentie na de première had Vinterberg gezegd dat Jagten ook een verhaal was over man-worden. Hoe zit dat eigenlijk met Mikkelsen zelf? "Nou ja, haar naam was… hahaha. Geen idee. Zoek ik nog naar. Wat ik wel weet is dat ik het jongetje in de man koester. Daar heb ik ook het passende vak voor gekozen. Verder weet ik eigenlijk niet goed wat een man is."

Vroeger wilde hij Bruce Lee worden. Niet de acteur maar de man met de nunchucks. "Ik was gefascineerd door zijn cool. Niet door die van James Bond trouwens, zoals anderen. Maar later ontdekte ik wat film echt kan doen. Taxi Driver had de grootste impact, dat was de eerste échte film die ik zag. Ik kwam de bioscoop uit en ik voelde me totaal verward over dat personage. Toen begreep ik waar de echte kracht van films ligt: niet dat ze je vertellen hoe je je moet voelen, maar dat ze je een vraag voorleggen die je zelf moet beantwoorden. Daarom houd ik ook meer van antihelden want die zijn meer dualistisch, meer complex. Het is saai om de goeierik te zijn."

Ogen op de bal
Weet Mikkelsen trouwens waarom de Deense film de laatste jaren zoveel internationaal succes heeft? Niet echt, reageert hij. "Zoiets komt in golven. In de jaren negentig studeerde een groep makers en acteurs af die een fascinatie deelden voor films als Mean Streets. Dat had Scorsese al in 1973 gemaakt! Twintig jaar later waren we in Denemarken nog steeds bezig met typisch Deense komedies waar verder niemand in geïnteresseerd is. Toen die jonge mensen bij elkaar kwamen, zijn we eindelijk echte films gaan maken. Zelfs bij de genrefilms die we inmiddels ook zijn gaan maken houden we onze ogen op de bal: wat voor film je ook maakt, de personages moeten echt zijn."