Alleen maar nette mensen
Down en out in Bijlmer Hills
Over de verhouding kun je van mening verschillen maar als je Heart of Darkness en een paar American Pie-films in de blender gooit — en wat Houellebecq — dan krijg je op een gegeven moment Alleen maar nette mensen. Het moet raar lopen wil dat geen Gouden Film worden.
Net als in Robert Vuijsjes gelijknamige comedy of manners draait de filmversie van Alleen maar nette mensen om de joodse David Samuels die vanuit het miljonairsgetto in de Amsterdamse concertgebouwbuurt afreist naar de Bijlmer om daar zwarte meisjes met grote billen te vinden. Eén zwart meisje met grote billen maar?! Aanvankelijk wel, maar dat worden er onder invloed van de lokale cultuur snel meer. Want Samuels is wel gek als ie het bij één chickie houdt, leert hij van de kennissen van zijn nieuwe geliefde. Zij denkt daar anders over, maar dat moet David zelf ontdekken. Juist door zijn eigen wil te volgen, komt hij meer en meer in de gekte terecht.
Stilistisch koos regisseur Lodewijk Crijns voor een hyperactieve montage. Dat werkt voor het grootste deel heel goed, maar soms komen scènes zo snel voorbij dat je het gevoel krijgt naar een opeenstapeling van sketches te kijken. Hier en daar net iets te rommelig. Maar echt storen doet het niet. Sommige zijn op een katerige zondagochtendmanier erg grappig, afhankelijk van de gevoeligheid van je politiekecorrectheidsmeter. Vooral de scènes in Zuidoost zijn fijn. De scènes met Davids ouders en vrienden steken daarbij af als verplichte nummers.
Booty calls
Roepen dat de film seksistisch is en stereotypen propageert, is je kop in het zand steken. Dan ben je nog nooit op een kaboelafeest geweest, schrijft iemand onder de trailer op YouTube. ‘Als ik kaboelafeest ga geven mag me pa zowieso niet komen’, twittert iemand anders. Met andere woorden, de cultuur is er. Juist dat was voor Vuijsje de reden om erover te schrijven. Toch zorgde ook het boek al voor commotie en dat zal met de film niet anders zijn. En die mag dan misschien niets anders ambiëren dan vermaak, onder al die grappen over seks en afkomst is die obsessie met elkaars cultuur echt wel komisch. En treurig. Iedereen vindt iets van de ander maar men blijft mijlenver uit elkaars buurt. Dat geldt niet alleen voor Amsterdam Zuid en Zuidoost, maar voor het hele land. Beweer op krantensites iets over andermans cultuur en de verbeten reacties van amateursociologen stromen binnen. Wat dat betreft raken boek en film wel degelijk aan de werkelijkheid, hoezeer ze ook verpakt zijn als vlotte komedies. Want je zou het ook nog kunnen hebben over de commodificatie van het lichaam onder jongeren — iets bijverdienen? Speel de hoer in een orgie — waar Houllebecq het al jaren over heeft. Maar misschien gaat dat gezien de toon van de film te ver. Wat wel beklijft is het besef van het gapende gat tussen de generaties. Aan de ene kant heb je de mensen met lijstjes booty calls en aan de andere kant de mensen die niet weten wat dat zijn.
Maar wie geen zin heeft in die serieuze toon kan met Alleen maar nette mensen prima uit de voeten. David Samuels raakt in Zuidoost even de weg kwijt — sterke komische rol van Géza Weisz die continu de aandacht vasthoudt — maar hij en regisseur Lodewijk Crijns houden hun monogame koers strak in de gaten. Ze komen allebei uit waar ze willen zijn. David bij z’n nieuwe liefde en Crijns bij zijn vlotte en speelse komedie.