Magnus von Horn over Sweat

Het Poolse Sweat nodigt je uit om voorbij de kauwgombalroze façade van de influencerlifestyle op sociale media te kijken. Magnus van Horn laat het leven eruitziet als de smartphone-persoonlijkheden even niet online zijn. “Je moet accepteren dat werken als influencer ook een echte baan voor een normaal persoon kan zijn.”

Sylwia (Magdalena Kolesnik) is een Poolse fitness motivator. Met haar felroze outfits, signature moves en catchphrases probeert ze haar volgers op socialemediaplatforms aan te sporen om zelf ook meer te bewegen. Natuurlijk neemt ze af en toe ook een betaalde reclame op voor een voedingsstofsupplementmerk of sportkledingbedrijf. Tegenwoordig zouden we haar dus gewoon een influencer noemen, iemand die via sociale media invloed heeft op het koop- en consumptiegedrag van volgers.

In eerste instantie klinkt dat niet als het meest voor de hand liggende onderwerp voor de Deense regisseur Magnus von Horn, die zich met zijn debuut The Here After (2015) verdiepte in de trauma’s van een jeugddelinquent. En toch is Sweat een interessante opvolger, omdat Von Horn vooral geïnteresseerd lijkt in de ennui van jonge mannen en vrouwen, de moderne lethargie. Hij liet zich voor zijn scenario inspireren op een fitness motivator die hij vroeger zelf op sociale media volgde. Hij vroeg zich toen al af: hoe ziet haar leven eruit als de smartphonecamera uitstaat? Voor Sweat dook hij in de wereld van influencers die schijnbaar permanent online zijn, maar achter de schermen een complexe balans tussen intimiteit en afstand moeten vinden. Hij volgt Sylwia gedurende drie dagen, waarin we zien hoe ze worstelt met het jongleren tussen haar online imago, offline leven, vrienden, familie, fans, haters, minnaars en stalkers.

U kiest ervoor om door de lens van film naar sociale media te kijken. Hoe was het om die aan elkaar gelieerde, maar zeer verschillende mediawerelden met elkaar in dialoog te brengen? “Stel je ziet iemand op straat verdiept in diens telefoon. Daar als buitenstaander naar kijken is al zo’n andere ervaring dan zelf op je telefoon zitten. Als iemand aan de overkant er een paar minuten over doet om een selfie te maken, dan ziet dat er gek uit, maar als je zelf bezig bent met het juiste kader voor je eigen selfie vinden voelt dat veel natuurlijker aan. Ik denk dat deze film ontstaan is vanuit deze simpele observaties. Ik wilde hier altijd al een film over maken, maar dan eentje waarin ik niet in de wereld van de telefoon hoef te duiken. Die kennen we als publiek inmiddels al zo goed. Ik vind het veel interessanter om bijvoorbeeld in te zoomen op het gezicht van hoofdrolspeler Magdalena Kolesnik en met volledige vrijheid scènes rondom haar te schieten. Mijn hoofddoel voor Sweat was totale vrijheid in beeld: 360° om de as van de camera kunnen filmen en improviseren. Geen markeringstape op de grond, maar juist met een open blik over de set bewegen.”

Dat is een opmerkelijk contrast, want in uw vorige film The Here After werkte u samen met cameraman Lukasz Zal die ook Ida en Cold War van Pawel Pawlikowski schoot. Hij heeft een vrij rigoureuze methode als het op beeld aankomt. “Dat was een geweldige ervaring voor mij, maar nu wilde ik precies het tegenovergestelde doen. Met Michal Dymek, de cameraman van Sweat, hadden we ons voorgenomen om bijna alle planning los te laten. Om bij wijze van spreken als een labrador rond het hoofdpersonage te rennen en steeds net te dicht op haar te zitten. De camera moest obsessief gedag vertonen.”

Grappig dat u het obsessief gedrag noemt, want voor mij gaat deze film over intimiteit en obsessie, die op sociale media natuurlijk in elkaars verlengde liggen. U heeft zich voor Sweat jaren verdiept in wat het betekent om een online influencer te zijn. Heeft u nieuwe inzichten gekregen? “Het is vooral belangrijk om voorbij de façade te kijken. Je moet accepteren dat werken als influencer ook een echte baan voor een normaal persoon kan zijn. Dat je daar net zo serieus naar kan kijken in een film als naar elk ander onderwerp. Wat me wel jaren kostte is de overlap vinden tussen het hoofdpersonage en mezelf. Waar is de influencer in mij en waar is de filmmaker in Sylwia? Hoe komen we op een punt dat we een taal delen die we allemaal begrijpen?”

Is dat niet ook waar het personage van de stalker een rol in speelt? In de video die hij naar haar stuurt vertelt hij dat ze eigenlijk identiek aan elkaar zijn. Denk je dat hij gelijk heeft? “Natuurlijk verschillen ze van elkaar, maar minder dan Sylwia denkt. Er zit een dunne scheidslijn tussen intimiteit en over grenzen gaan. Het is dan ook haar grootste angst dat ze zoals hij kan zijn: een oude witte man die zich in zijn auto aftrekt terwijl hij naar haar gluurt. Voor mij is hij de schaduw van Sylwia, of haar duistere kant die ze ook voor het einde van de film onder ogen moet zien.”

U koos ervoor om drie achtereenvolgende dagen in het leven van Sylwia te laten zien. Waarom deze tijdsafbakening? “Ik denk dat het komt door de Stories of Snaps die mensen op Instagram of Snapchat delen, waardoor je soms wel vijftig video’s uit een dag van iemands leven te zien krijgt. Ook al zit er geen directe relatie tussen die individuele fragmenten, kan je er alsnog een onderliggende of emotionele flow in herkennen die op een narratief lijkt. Dat leek me interessant om in de film te recreëren.”

Een film over de schaduwzijde van het leven op sociale media kan al gauw didactisch, belerend of moraliserend worden. Hoe probeerde u een cautionary tale over internetcultuur te vermijden? “Het hoofddoel is om het niet te makkelijk voor mezelf te maken. Als het mij te makkelijk afgaat, dan weet ik zeker dat ik iets verkeerd aan het doen ben. Misschien wordt de film dan wel te oordelend of cynisch en zulke films wil ik nooit maken. Ik maak films in een zoektocht naar verbondenheid en liefde. Ik wil met zorg en geduld naar een vreemde kijken en de mens in diegene vinden.”

Hoe ging dat met Sweat? Wanneer realiseert u zich dat u echt een film over een influencer wilt maken? “Dat is lastig om uit te leggen, maar ik weet wel dat als een idee me blijft achtervolgen ik er uiteindelijk wel naar moet handelen. Ik heb de irritante eigenschap dat ik mijn prille ideeën zo lang mogelijk niet moet analyseren en uitwerken, omdat ze dan doodslaan. De emotionele benadering werkt bij mij het beste. Dus als mijn intuïtie me steeds naar hetzelfde idee terugbrengt dan weet ik dat daar iets mee moet doen.”

Waar neigt uw intuïtie nu naar? Waar wilt u nu aan werken? “Ik werk nu aan een kostuumdrama dat zich in Denemarken afspeelt, net na de Eerste Wereldoorlog. Het zal een soort horrorfilm zijn, maar dan niet typische genrehorror, eerder emotionele horror. Ik voel me eigenlijk altijd tot horror aangetrokken.”

Van kauwgombalroze naar gitzwart dus? “Zo werk ik ook: ik heb altijd nieuwe verpakkingen voor mijn ideeën nodig. Fitness en sociale media zijn heel hedendaags. Misschien neig ik daarom nu naar een kostuumdrama dat zich een eeuw geleden afspeelt. Misschien doe ik het zelfs in zwart-wit, met verwijzingen naar de Duitse expressionisten.”