The Green Knight

David Lowery geeft een frisse draai aan de Arthur-legendes, met een magisch-middeleeuws sprookje dat vakkundig afrekent met het klassieke beeld van de ridderheld.

“Iedereen heeft een verhaal. Wat is het jouwe?” De koning en koningin zitten verlegen om een spannend verhaal, maar ‘Sir’ Gaiwan (Dev Patel) hééft helemaal geen verhaal. Hij is het verwende neefje van de koning (de naam wordt niet genoemd, maar dit is King Arthur) en altijd opgegroeid in weelde. We ontmoeten hem op kerstochtend in een smoezelig bordeel, waar hij zijn roes uitslaapt naast zijn vriendin Essel (Alicia Vikander), een meisje van lager allooi. Een dappere ridderheld is hij niet, Gaiwan is vooral bezig met plezieriger zaken. Slagvelden heeft hij nooit van dichtbij gezien: hij is voorlopig “nog niet klaar” om een échte ridder te zijn.

Tot zich tijdens het kerstdiner plots een kans aandient voor een verhaal. Het etentje wordt opgeschrikt door een monsterachtig wezen – de ‘Green Knight’ die David Lowery’s film zijn titel geeft – dat zichzelf aandient met een uitdaging: de ‘dapperste ridder aan tafel’ mag hem een verwonding toedienen. Op één voorwaarde: exact een jaar later mag de Green Knight evenredig terugslaan. Gaiwan, gretig op zoek naar een ‘verhaal’, werpt zich op als uitverkorene en onthoofdt het wezen. Met zijn hoofd onder de arm vertrekt de Green Knight weer, met de mededeling dat hij Gawain een jaar later verwacht in een afgelegen kapel, alwaar hem hetzelfde lot wacht.

De afspraak met het lot is bindend en dus onderneemt Gawain gedwongen die tocht richting de kapel, dwars door een overweldigende wereld vol desolate landschappen, onaardse wezens en verdwaalde zielen. Regisseur en schrijver David Lowery (A Ghost Story, 2017) baseerde de film losjes op het korte Arthur-verhaal ‘Sir Gawain and the Green Knight’, maar reduceert de plot vooral tot een irrelevante bijzaak. Meer dan een helletocht van A naar B is de reis van Gaiwan een poëtische queeste, waarbij hij meer leert over zichzelf en zijn mogelijke legendevorming.

Lowery en de uitmuntende hoofdrolspeler Patel deconstrueren daarbij vakkundig het beeld van de klassieke, heldhaftige ridderheld. Gawain is eerder laf en terughoudend, voortdurend worstelend met de leegte van de aanstaande dood. Maar zijn eerzuchtige drang naar grootse legendevorming drijft hem alsnog naar de kapel. De afspraak met het lot ontneemt hem waarschijnlijk zijn leven, maar beloont hem wél met een legendestatus. Maar, zoals een verleidelijke rijkeluisvrouw (wederom Alicia Vikander) hem onderweg influistert: “Waarom grootheid? Is goedheid niet genoeg?”

Met The Green Knight maakt Lowery zijn meest meanderende, opwindende en frustrerende film tot nu toe. Het is filmpoëzie in de puurste vorm, maar wel poëzie die plotfetisjisten zal afschrikken. Dit is geen middeleeuws ridderspektakel met bombastische veldslagen en heldhaftige strijders, maar een fantasierijk coming-of-age horrorsprookje over eerzucht, integriteit en de wording van een legende. Sir Gawain krijgt uiteindelijk zijn verhaal. En dat verhaal had niet magischer aan ons verteld kunnen worden.