Ke-xi Wu over Nina Wu

'Ik wilde mijn trauma en dat van alle andere actrices verbeelden’

Geïnspireerd door het momentum achter #MeToo schreef de Taiwanese actrice Ke-xi Wu een woedend, nachtmerrie-achtig filmscenario dat deels is gebaseerd op haar eigen ervaringen op filmsets. Ze vroeg de Birmees-Taiwanese filmmaker Midi Z voor de regie. “Dit hele proces was als therapie voor mij.”

Wanneer Nina Wu in Nederland uitkomt is het twee jaar geleden dat #MeToo uitgroeide tot wereldwijd fenomeen. Actrices en ander talent uit de filmindustrie traden toen in groten getale naar voren met schrikwekkende verhalen van intimidatie, verkrachtingen en talloze andere vormen van (seksueel) misbruik. Vrouwen over de hele wereld, uit elk carrièrepad en economische klasse, volgden met hun eigen versie van #MeToo.

Een ellenlange geschiedenis van misbruik door (vooral) mannen werd zo deel van ons publieke debat. Zelfs de meest machtige, schijnbaar onaantastbare mannen werden berecht, met filmproducent Harvey Weinstein als meest prominente voorbeeld.

Sommige van die mannen, bijvoorbeeld regisseur Roman Polanski, claimen dat ze onterecht worden gefileerd in een publiek proces. De realiteit is vooral dat veel meer mensen toegang hebben tot de woorden om grensoverschrijdend gedrag te benoemen. En tegenwoordig zijn er, dankzij het harde werk van ontelbaar veel vrouwen – en non-binaire personen – over de hele wereld steeds meer mensen die daarnaar willen luisteren.

Luisterend oor
Toen #MeToo een nieuwe beweging inluidde was de Taiwanese actrice Ke-xi Wu zo’n luisterend oor. “Het nieuws over Harvey Weinstein maakte mij vooral nieuwsgierig naar alle andere verhalen uit Hollywood”, vertelt ze in een gesprek tijdens het filmfestival van Cannes, waar Nina Wu in première ging. Wu speelt niet alleen de hoofdrol maar schreef ook het scenario voor de film van regisseur Midi Z – haar eerste. “Ik speurde al het nieuws af, deed zoveel mogelijk onderzoek. Ik leefde mee met alle stemmen en verhalen van die vrouwen.”

Het nieuws bereikte haar op een moment waarop ze zelf ook vraagtekens zette bij de ondergeschikte positie van de vrouw in de filmindustrie. Wu twijfelde of het überhaupt nog wel realistisch voor haar was om topactrice te worden. De Birmees-Taiwanese filmmaker Midi Z gaf haar weliswaar mooie rollen in Poor Folk (2012), Ice Poison (2014) en The Road to Mandalay (2016), maar die leverden weinig geld en amper ander werk op. “Ik krijg maar twee soorten rollen aangeboden: Barbies of plattelandsvrouwen”, stelt Wu met hoorbare teleurstelling. “In het eerste heb ik geen interesse en dat tweede heb ik al genoeg gespeeld. Ik wil mezelf niet blijven herhalen. Maar dan blijft er vrijwel niets over.”

Een ding was voor haar zeker: er moest iets veranderen. “Sommige regisseurs hebben me de afgelopen jaren gepest en getreiterd”, vertelt Wu over haar slechte ervaringen op de set. “Toen zat ik dus thuis, in mijn eer gekrenkt en werkeloos. Uit frustratie begon ik te schrijven aan mijn eigen scenario.”

Dit was al jaren voor het eerste grote nieuws van #MeToo. Het script dat later Nina Wu zou worden was in eerste instantie volledig autobiografisch en ging over de barre werkomstandigheden van een ambitieuze figurant in de Taiwanese filmsector. “Ook ik heb te vaak voor dilemma’s gestaan”, zegt Wu. “Alwéér een aanbod voor een rol waarvoor ik naakt moet gaan, terwijl ik liever echt uitdagende rollen wil spelen.”

Ander perspectief
Ze hoopte op een verandering na haar succesvolle rol in Ya-che Yangs misdaadthriller The Bold, the Corrupt, and the Beautiful, die in 2017 meerdere Golden Horse Awards won – min of meer de Taiwanese Gouden Kalveren. Maar alsnog bleven dezelfde rollen binnenstromen: sexy vrouw in genrefilm, naakt.

Rond de première van The Bold, the Corrupt, and the Beautiful barstte ook #MeToo los. In eerste instantie leverde dat voor Wu echter vooral nog meer frustratie op: “In Taipei kwam dit nieuws niet echt op gang. In Azië verspreidde het zich sowieso langzamer. Samenlevingen hier zijn nog behoorlijk conservatief: als je als vrouw jouw #MeToo-verhaal deelt vindt men je niet puur genoeg meer.”

Dat zet de wereldwijde beweging van #MeToo in een ander perspectief. In Azië blijkt de strijd om erkenning, bevestiging en gerechtigheid nog zwaarder dan in West-Europa of Noord-Amerika. Vrouwen worden er nog minder snel geloofd, terwijl er behoorlijk wat voorbeelden zijn van high profile mannen die misbruik maken van hun machtspositie. Al in 2009 werden veel Koreaanse topmensen in de entertainmentindustrie beschuldigd door wijlen actrice Jang Ja-yeon (Searching for the Elephant, Seung-koo Jhung, 2009), die in haar zelfmoordbrief een lijst namen opvoerde van mannen die haar misbruikt hadden. Ook de hypercompetitieve industrie achter een internationaal fenomeen als K-Pop (Koreaanse boy-/girlbands) blijkt een gevaarlijk klimaat voor jonge talenten, die vaak seksuele handelingen moeten verrichten om bij de besten te mogen horen.

Demonen verdrijven
Al het onrecht, alle woede, alle frustraties en alle verhalen van al die vrouwen over de wereld stopte Wu na het eerste #MeToo-nieuws in haar eigen script. “De inspiratie was overweldigend. Ik schreef twee weken non-stop.” Ze mailde een eerste versie van Nina Wu naar haar inmiddels vaste regisseur Midi Z, die al de volgende dag vroeg of hij het mocht produceren, financieren en regisseren.

De film is een huiveringwekkende duik in het onderbewuste van een hevig getraumatiseerde actrice. Na een succesvolle hoofdrol in een prestigieuze genrefilm zit ze aan de top van de Taiwanese industrie, maar er is iets mis. Iets met een hotelkamer, een auditie en een concurrerende actrice. Of de stalkers en andere indringers in haar persoonlijke leven deel zijn van haar nachtmerries is niet meteen duidelijk. Wel is zeker dat Nina Wu haar demonen moet verdrijven. Zoals Wu op haar beurt haar eigen demonen verdreef met dit script: “Dit hele proces was als therapie voor me. Ik raakte getraumatiseerd door wat mij is aangedaan achter de schermen. Ik wilde mijn trauma en dat van alle andere actrices verbeelden in deze film.”

Wu belichaamt dit trauma ook opnieuw, want ze speelt zelf de hoofdrol in haar scenariodebuut. Haar aanwezigheid in Nina Wu maakt de film des te intenser: het is voelbaar dat een deel van dit scenario ook autobiografisch is.

Met haar moedige, woedende film hoopt Wu drie dingen te bereiken: meer aandacht voor misstanden in de filmindustrie, meer aanleiding voor Aziatische vrouwen om ook naar buiten te treden en meer begrip voor wat vrouwen doormaken in momenten van misbruik. “Tijdens de première kon ik niet ophouden met huilen”, vertelt Wu over de catharsis die ze ervoer in Cannes. “Toen ik zat te schrijven kon ik alleen maar denken aan al die vrouwen over de hele wereld en hoe zij zich gevoeld moesten hebben. Ik wil dat alle mensen zich daarin kunnen verplaatsen, zodat mensen meer empathie kunnen hebben met de slachtoffers van dit soort misbruik.”