Rodrigo Sorogoyen en Isabel Peña over Las bestias

Las bestias (As bestas), geregisseerd door Rodrigo Sorogoyen en geschreven met zijn vaste samenwerkingspartner Isabel Peña, verkent een uit de hand lopend conflict met twee nieuwkomers in een Spaans bergdorpje. “De film lijkt een landelijke thriller, maar is een liefdesverhaal.”

As bestas is gebaseerd op een waargebeurd verhaal en gaat over het Franse koppel Antoine (Denis Ménochet) en Olga (Marina Foïs), die zich hebben gevestigd in een klein dorpje in Galicië, een regio in het noordwesten van Spanje. De dorpelingen zijn van oudsher veeboer, een zwaar beroep dat slecht betaalt. Het echtpaar is echter voor hun plezier in de bergen neergestreken en verbouwt daar biologische groenten voor neveninkomsten.

De verhoudingen worden op scherp gezet wanneer een bedrijf een flinke som geld belooft in ruil voor het land van alle dorpsbewoners. De meeste dorpsbewoners zien dit als een welkome uitweg uit hun harde bestaan, maar Antoine en Olga, die hier voor hun genoegen wonen en niet uit noodzaak, weigeren hun land te verkopen. Zonder hen gaat de verkoop niet door. In een poging hen ervan te overtuigen toch te tekenen, gaan twee broers uit het dorp over op intimidatie.

Het oeuvre van regisseur-scenarist Rodrigo Sorogoyen en scenarist Isabel Peña gaat vaak over geweld, in het bijzonder mannelijk geweld. As bestas zet deze verkenning voort, maar verschuift ook de focus, vertellen Sorogoyen en Peña in een (niet spoilervrij) groepsinterview tijdens de 75ste editie van het filmfestival van Cannes.

As bestas doet denken aan een western. Sorogoyen: “Er zijn inderdaad elementen die uit de western komen: de buitenstaander, de manier waarop de buitenstaander niet wordt geaccepteerd, de natuur, de bar met de schurken – als je deze burgers zo kunt typeren. Ik was erg geïnteresseerd in de visuele aspecten van de western. We wilden naar de western verwijzen, maar we wisten ook dat we dat op een gegeven moment wilden doorbreken. Het is vrij duidelijk wanneer de verwijzing weer wordt uitgewist.”

Er is een moment waarop het verhaal lijkt te eindigen, maar de film doorgaat. Peña: “Het eerste deel van ons verhaal is iets wat we al heel vaak hebben gezien, maar het tweede deel, waarin de vrouw een manier vindt op een andere manier om te gaan met het bestaande conflict dan haar man, hebben we nog niet zo vaak gezien. De realisatie dat deze andere manier om het conflict op te lossen nog niet zo vaak was verteld, was het bewijs dat dit verhaal het waard was verfilmd te worden.
“Over het algemeen zijn wij als scenarioschrijvers geïnteresseerd in het uitgangspunt van het personage en we houden ervan te experimenteren en te spelen met wat een verhaal zou kunnen zijn. Dit tweede uitgangspunt, dat in zekere zin een verandering is van wie de hoofdpersoon is, is speels en vernieuwend in een film: we slepen de kijkers mee in dit verhaal, maar dan sterft de hoofdpersoon en gaat het verhaal verder, ondanks wat je als kijker misschien dacht. Misschien was de echte hoofdpersoon van het verhaal niet de man, maar altijd al de vrouw.”

Zou je de film als een liefdesverhaal tussen Antoine en Olga kunnen omschrijven? Sorogoyen: “Absoluut, en als mensen ons vragen om een paar woorden over de film te zeggen, zeg ik altijd dat het een landelijke thriller lijkt, maar een liefdesverhaal is. Het liefdesverhaal is voor ons het belangrijkste element. De beslissing van deze vrouw, Olga, om te blijven na wat er met haar man gebeurt, voedde dit verhaal. Er zou geen film zijn zonder die liefde.”

De film gaat over een conflict tussen de Spanjaarden en het Franse koppel. Is dit gebaseerd op de complexe verhoudingen tussen de twee landen? Sorogoyen: “We kennen de rivaliteit tussen Frankrijk en Spanje, wat meer een grap is dan iets echt agressiefs of gewelddadigs. Maar als scenarioschrijvers kennen wij deze verhalen en letten wij op kleine details. Zo wordt er vaak gezegd dat wanneer de Fransen naar Spanje komen, ze alle Spanjaarden mijden en denken dat ze superieur zijn. Maar je moet weten dat het script gebaseerd is op een echt verhaal. Dit is echt gebeurd. In het echte voorval waren het twee Nederlanders, een Nederlands koppel. Het was zowel om productieredenen als vanwege dit historische conflict tussen Spanjaarden en Fransen gemakkelijker om er een Frans koppel van te maken.”

Waar komt de titel, As bestas, vandaan? Peña: “Tijdens ons onderzoek in Galicië ontdekten we iets dat ‘La Rapa das Bestas’ heet, een traditioneel festival dat één keer per jaar plaatsvindt. Men gaat naar de bergen en haalt daar deze wilde paarden; ‘as bestas’ betekent in de Galicische taal ‘wilde paarden’. In de bergen gaan ze met de dieren om zoals je in het openingsshot van de film ziet [mannen worstelen met de paarden om ze tegen de grond te krijgen; RvdK]. Ze doen dit om de manen van het paard te ontdoen van luizen. Daarna laten ze de paarden gaan. We dachten dat het gebruik van een titel in het Galicisch een mooie manier was te laten zien dat de film zich daar afspeelt. Maar het was ook coherent met de setting van de film en met het onderwerp: we dachten dat de titel een afspiegeling kon zijn van het spel tussen Antoine en de broers.”

Er zijn twee totaal verschillende scènes waarin wordt gediscussieerd in de film: een tussen de dorpelingen en Antoine in de bar, de andere tussen dochter en moeder in de keuken. Sorogoyen: “De eerste is op een meer statische manier gefilmd en dat geeft de mannen weer met hun ideeën: ze willen niet bewegen en veranderen. In de tweede scène hebben we de steadicam gebruikt, omdat ik graag denk dat er meer lichtheid, meer beweging is tussen de vrouwen. De mannen zijn meer monolithisch met hun ideeën, terwijl de vrouwen gewoon kunnen bewegen en zich beter kunnen aanpassen. We realiseerden ons pas dat er een parallel was tussen deze twee scènes aan het einde van het schrijven van het script. De scène in de bar was er aanvankelijk niet, toen we in 2015 aan de film begonnen te werken. Het script was bijna klaar toen we ons realiseerden dat we de scène in de bar nodig hadden.”

Als kijker sympathiseerde ik voor het eerst met de broers in deze barscène. Was dat belangrijk voor het verbeelden van het conflict? Peña: “Ja, al zou ik er niet over spreken in termen van empathie, maar meer in termen van het begrijpen van de gevoelens van die twee broers. Waarom voelen ze zich zoals ze zich voelen? Wat we doen als we werken aan het script is dit: we proberen te vergeten dat het personages zijn en willen mensen construeren die gewoon kunnen bestaan. We willen mensen ontwerpen die complexe motivaties hebben en heel, heel menselijk zijn. Als we het niet zo hadden gedaan, waren het slechteriken geweest. Punt uit. Maar zo is het niet voor ons en zo is het niet voor de kijkers.”