Nicole van Kilsdonk over Telefilm Happy Palace

Na het overlijden van hun vader keren een broer en zus terug naar het Chinees-Indisch restaurant waar ze opgegroeiden. Regisseur Nicole van Kilsdonk voerde tijdens het maken van haar Telefilm Happy Palace vele gesprekken met haar team over hoe je clichés vermijdt, of juist met een knipoog brengt.

Decennialang was het Chin. Ind. Rest. niet weg te denken uit het Nederlandse straatbeeld. ‘De Chinees’ was in vrijwel ieder dorp en elke stad een even vanzelfsprekende aanwezigheid als de Kruidvat of de Blokker. In 2020 werd de ‘Chinees-Indische restaurantcultuur’ zelfs bestempeld tot cultureel erfgoed.

Maar dat erfgoed wordt bedreigd. Steeds meer restaurants sluiten de deuren; eigenaren hebben moeite met het vinden van opvolgers en concepten als ‘wereldrestaurants’ voorzien nog beter in de Hollandse behoefte aan veel voor weinig.

De telefilm Happy Palace vertelt het verhaal van een van die noodlijdende Chinees-Indische zaken. Nadat hun vader onverwacht overlijdt, moeten Yung Ling (Donna Tang) en Lok Man (Tenzing Woing) komen helpen in het restaurant waar ze opgroeiden. Voor beiden is het een confrontatie met hun verleden en identiteit. Ondertussen komen ze er ook nog eens achter dat vader schulden uit had staan bij louche figuren.

Regisseur en Telefilm-veteraan Nicole van Kilsdonk (Happy Palace is haar negende Telefilm, na onder meer Gouden Kalf-winnaar Deining in 2004 en jeugdfilm Okedoeibedankt in 2022) speelde al langer met het idee om de wereld van het Chin. Ind. Rest. in fictie te verwerken. Dit oer-Hollandse fenomeen zegt iets over onze volksaard, meent Van Kilsdonk, en toont hoe die volksaard aan verandering onderhevig is. Want het verhaal van het Chinees-Indisch restaurant is – zeker in de grote steden – ook het verhaal van gentrificatie. “Terwijl ik met mijn research bezig was, werd de Chinees bij mij om de hoek dichtgeplakt. Daar kwam een hippe bar voor in de plaats.”

Ook het restaurant in het Noord-Hollandse Scharwoude waar Happy Palace gefilmd is, stond leeg. “Het was nog lastig om een zaak te vinden die precies gedurende onze draaiperiode drie weken dicht was”, vertelt Van Kilsdonk. “Dit restaurant was net een maand eerder gesloten. De eigenaar was met pensioen gegaan en zijn zoon wilde het niet overnemen.” Buurtbewoners kwamen tijdens de draaidagen poolshoogte nemen. “Ze zagen ons bezig en wilden weten of het restaurant weer openging – zo’n plek functioneert ook als een soort dorpscafé, dat wilden we in de film terug laten komen.”

Van Kilsdonk was zich terdege bewust dat zij als witte Nederlander alleen bekend is met wat zich aan de voorkant van het doorgeefluik afspeelt. En dat dit dus niet evident haar verhaal was om te vertellen. Van Kilsdonk benaderde daarom Yan Ting Yuen als co-scenarist (naast Ilse Ott). Yuen kent de wereld van binnenuit; ze maakte al de documentaires Chin. Ind.: Een leven achter het doorgeefluikje (2001) over een familie van restauranthouders, en De keuze van mijn vader (2017) waarin het restaurant van haar eigen vader een rol speelt. “We hebben veel gesprekken gevoerd, over stereotypen en clichés”, zegt Van Kilsdonk. “Hoe we die moesten vermijden, of juist met een knipoog konden brengen.” 

De vetste knipoog zit in een specifieke scène met een hond. Er is binnen het team discussie geweest of die scène in de film moest. “Mijn editor Chee-Han Kartosen-Wong, waar ik veel mee sparde, zei: ‘Daar gáán we weer met dat hondencliché.’ Maar Yan Ting wilde het er júíst in hebben, om met dat cliché te spelen, er een draai aan te geven.” 

Die scène is een van de momenten dat Happy Palace tegen de genrefilm aanschuurt. Een felrealistische weergave van het leven in een Chin. Ind. Res. was nooit de inzet. Met name Yuen benadrukte dat de film over meer mocht gaan en vooral ook amusant mocht zijn. 

Het raakt aan een discussie die Van Kilsdonk met haar scenaristen voerde, maar die ook breder in de filmwereld speelt: veel rollen voor Aziatisch-Nederlanders zijn er niet en de rollen die er zijn, zijn vaak stereotypen. “Ook de rol van restauranthouder past natuurlijk precies in het plaatje dat mensen al hebben van Aziatisch-Nederlanders”, erkent Van Kilsdonk. “Daarom hechtte Yan Ting er belang aan om met dat beeld aan de haal te gaan. En meer te vertellen dan alleen het verhaal dat we al kennen.”

Hoewel de film dus een loopje met de realiteit neemt, wilde Van Kilsdonk het restaurant wel authentiek over laten komen. Daarbij werd ze geholpen door haar crew, die waar het kon bestond uit mensen van Aziatisch-Nederlandse komaf. Zij dachten mee over tal van zaken: van muziek tot production design. Soms betroffen hun adviezen subtiele elementen. Van Kilsdonk: “Voor het restaurant had de art department bijvoorbeeld witte lampen geregeld. Mijn regie-assistent raadde dat af. Wit staat voor de dood. Dat zou nooit in een restaurant opgehangen worden.”

“Het is op die manier een hele andere film geworden dan wanneer ik het met mijn vaste clubje mensen had gemaakt”, zegt Van Kilsdonk. “Maar nu ik erop terugkijk, had ik het ook niet anders willen doen. Ik denk dat dit een goed voorbeeld is van hoe het kan, en hoe het moet.”

Happy Palace wordt op 8 februari 2024 om 20.30 uitgezonden op NPO 3 en is beschikbaar op NPO Start. De film is op 5 maart 2024 ook de openingsfilm van filmfestival Cinemasia in Amsterdam.