De 14de Filmbonzen Top 25

Woensdag 24 september opent het 34ste Nederlands Film Festival met Joram Lürsens Bloedlink, een remake van het Britse The Disappearance of Alice Creed uit 2009. De dagen daarop komt de filmwereld in Utrecht bijeen om te praten, te borrelen en af en toe een filmpje te kijken. Maar wie zijn dat eigenlijk, de Nederlandse filmwereld? Wie maken de dienst uit, wie hebben de meeste petten op, wie doet het met wie? Lees het in de 14de Filmbonzen Top25. Het aantal dwarsverbanden is groot; de Neder­landse filmwereld is klein…

Door Jan Pieter Ekker | Dana Linssen

Nederlandse films draaiden er niet op het festival van Cannes, ‘ons’ belangrijkste wapenfeit was de presentatie van de Stimuleringsmaatregel Filmproductie in Nederland, die het productieklimaat moet bevorderen en de internationale concurrentiepositie van de Nederlandse filmindustrie versterken. Met snel resultaat, overigens. Half juli 2014 maakte het Filmfonds bekend dat 34 filmprojecten, waaronder de co-productie Schneider vs. Bax van Alex van Warmerdam (zie 8) een bijdrage ontvangen uit het budget van de nieuwe stimuleringsregeling waarvoor directeur/workaholic Doreen Boonekamp jarenlang, tegen de klippen op, had gelobbyd. Nog meer daadkracht: om Nederland als interessante filmlocatie te promoten en buitenlandse producties te faciliteren werd Bas van der Ree aangesteld als Netherlands Film Commissioner.

’s Lands grootste bioscoopexploitant heeft speciale voorstellingen met kwaliteitsfilms, filmklassiekers en films voor vijftigplussers; Pathé vertoont opera’s, voetbal en Formule 1, balletvoorstellingen, theater en concerten. Maar de Nederlandse film is geen speerpunt. En als Pathé je film niet vertoont, kun je het schudden, ondervond recent ook Paul Ruven. Diens polder-50 Shades zou door A-Film (zie 14) in vijftig à zestig kopieën worden uitgebracht, maar toen daar slechts een handvol van overbleef en de distributeur bovendien de marketingcampagne schrapte, zag Pathé er ook geen brood meer in en weigerde het concern de film te vertonen in een van zijn 168 zalen. Dat aantal zal de komende jaren alleen maar toenemen; Pathé bouwt onder meer in Maastricht, Arnhem, Utrecht en Ede (in samenwerking met CineMec). Maar de concurrentie zit ook niet stil. Begin september opende in Amsterdam West De FilmHallen: 9 zalen, 812 stoelen. Het Vlaamse, beursgenoteerde familiebedrijf Kinepolis nam eind juli de Wolff-groep over, inclusief de vergevorderde plannen voor nieuwbouw in Dordrecht en Utrecht (14 zalen, 3100 stoelen) en kondigde aan vijftig miljoen in de Nederlandse markt te gaan investeren.

EYE groeit en bloeit, zozeer dat een brug naar Noord volgens directeur Sandra den Hamer noodzakelijk is. EYE is er voor iedereen die van film houdt: van buurtbewoner tot toerist, van scholier tot filmprofessional. Zo’n beetje elk (film)festival is inmiddels (gedwongen) neergestreken in EYE, van Imagine en IDFA (zie 9) tot de Cello Biënnale. Ook vinden er steeds meer Nederlandse premières plaats in het karakteristieke gebouw van de Oostenrijkse architecten Delugan en Meissl.
EYE, dat subsidie krijgt om films te restaureren en te digitaliseren, riep de hulp van het publiek in om drie vooroorlogse films in hun oude glorie te herstellen; met de crowdfundingsactie (zie 24) Breng Amsterdam in Beeld werd 15.000 euro binnengehaald. EYE International, verantwoordelijk voor de internationale marketing en promotie van de Nederlandse film ("Getting it in the can is one thing. Getting it out in the crowd is another thing"), stuurde recent Lucia de B. van Paula van der Oest (zie 15) in als Nederlandse inzending voor de Oscar voor niet-Engelstalige film.

"De Nederlandse filmindustrie kan een belangrijke rol gaan spelen in de internationale film- en entertainmentsector", verklaarde Minister van OCW Jet Bussemaker enthousiast, nadat de ‘Stimuleringsmaatregel Filmproductie in Nederland’ afgelopen mei in Cannes was gepresenteerd. De maatregel kwam er nadat Bussemaker en haar collega’s van Financiën en Economische Zaken in een motie van Vera Bergkamp en Jacques Monasch, de cultuurwoordvoerders van respectievelijk D66 en PvdA, waren opgeroepen iets te doen aan het concurrentienadeel dat de Nederlandse filmindustrie ondervindt sinds de afschaffing van de CV-maatregel in 2007. Na een Filmtop en veel getouwtrek en gehannes werd uiteindelijk besloten tot een zogenaamde cash rebate. De benodigde twintig miljoen werd, met dank aan D66, gevonden in de ruimte voor lastenverlichting voor bedrijven. Sindsdien richt Bussemaker zich weer op andere zaken, zoals talentontwikkeling, maar dan op het gebied van de podiumkunsten.

Tijdens de opening van het vorige NFF schreed Carice van Houten over de rode loper met Kees van Nieuwkerk, de regisseur van Sterke verhalen en Pak van mijn hart (‘De feelgoodfilm voor de feestdagen’) én de zoon van presentator Matthijs van Nieuwkerk (zie 7). Sindsdien is het tamelijk stil rond Nederlands steractrice én kassamagneet. Met hartsvriendin Halina Reijn publiceerde ze het persoonlijke stijlboek annex draagbare koffietafelboek Antiglamour, aan Shownieuws liet ze weten dat een kind opvoeden haar de interessantste rol lijkt die je kunt spelen in je leven. Bleef tot veler vreugde te zien in de kijkcijferhit Game of Thrones, die eind augustus werd bekroond met vier Emmy Awards. Verder duikt Van Houten even op in Welkom bij de Romeinen, een ‘historische comedy’ die de NTR vanaf 4 oktober uitzendt.

Topkapi Films gaat een druk najaar tegemoet, en niet alleen omdat Bloedlink van Joram Lürsen, Nude Area van Urszula Antoniak (eindelijk!) en Mijke de Jongs Brozer op het NFF (zie 10) in première gaan. Het productiebedrijf van Frans van Gestel en Arnold Heslenfeld werkt onder meer aan Publieke werken van Joram Lürsen, Kidnep van Diederik Ebbinge en Out of Love, het speelfilmdebuut van de talentvolle Paloma Aguilera Valdebenito. Van Gestel, bestuurslid van het IFFR (zie 12), hoopt vurig dat een van deze films hem op de rode loper van het festival van Cannes doen belanden, maar neemt het zekere voor het onzekere door tegelijkertijd in te zetten op co-producties met internationale regisseurs van naam en faam. Zo co-produceert Topkapi Belgica, de nieuwe film van Felix van Groeningen, en The Commune (Kollektivet) van de Deense regisseur Thomas Vinterberg — met dank aan het Nederlands Filmfonds (zie 1). Het gros van bovengenoemde films zal te zijner tijd door September Film in de Nederlandse bioscopen worden uitgebracht (zie 17).

Bij Jeroen Pauw zitten vooral grijze mannen met een stropdas, bij Umberto Tan schuiven vooral RTL-coryfeeën aan. Maar voor wie een film (of een boek of een theaterstuk of wat dan ook) te pluggen heeft, is er geen beter podium dan De Wereld Draait Door, dat onlangs aan zijn tiende seizoen begon. In de eerste uitzending schoof direct de wereldvermaarde fotograaf/filmmaker Anton Corbijn aan, een uurtje voor de Nederlandse première van A Most Wanted Man in EYE (zie 3). "Je bent eigenlijk een aspirant-cineast; het is pas je derde film", orakelde presentator Matthijs van Nieuwkerk.
Het zal te maken hebben met de toegenomen concurrentie, maar aan de vooravond van het nieuwe seizoen schoof Van Nieuwkerk zelf aan bij Umberto Tan. Hij vertelde dat hij nog ontzettend veel geestdrift heeft en dat de concurrentie hem scherp houdt. Viert sinds vorig jaar Kerst met zijn filmmakende zoon Kees en diens vriendin Carice van Houten (zie 5).

Alex en Marc van Warmerdam zijn de Pedro en Agustin Almodóvar van de Nederlandse filmwereld. Regisseur Alex droomt een film, broer Marc maakt de droom werkelijkheid. Keer op keer. Op de slotavond van het vorige NFF werd zijn Borgman bekroond als beste film; Marc van Warmerdam — tevens bestuursvoorzitter van Filmproducenten Nederland, de belangenvereniging van de Nederlandse filmproducenten — kreeg het Gouden Kalf uit handen van Carice van Houten (zie 5). Alex van Warmerdam greep naast het Kalf voor de beste regie — dat schonk juryvoorzitter Emile Fallaux (zie 11) aan Jim Taihuttu (zie 19) — en moest het doen met de prijs voor het beste scenario. Daarvoor kwam hij niet naar Utrecht; Van Warmerdam bleef op een Spaans eiland, waar hij aan het script werkte van Schneider vs. Bax (zie 1). De opnames werden eerder deze maand afgerond in het hoge noorden.

Zo’n beetje elk actualiteitenprogramma besteedt de laatste jaren aandacht aan het IDFA en ook de dagbladen pakken flink uit, en niet alleen op de filmpagina’s. Als openingsfilm voor de komende editie koos Ally Derks — zo’n beetje de langst zittende directeur van Nederland — Reis om de wereld in 50 concerten van Heddy Honigmann, die vorig jaar nog de Living Legend Award kreeg van het IDFA. Honigmann, die een Top 10 met haar favoriete documentaires samenstelt, is ook gevraagd drie films te selecteren voor The Female Gaze, een programmaonderdeel waarmee het festival de rol van vrouwen in de documentaire wil onderzoeken. Daarbij wordt ook gekeken naar het aandeel vrouwelijke regisseurs in de eigen selectie van de afgelopen tien jaar, en organiseert het festival een debat over de vraag of de documentaire-industrie een geemancipeerde sector is waarin evenveel vrouwen als mannen werkzaam zijn op beslissende, creatieve plekken.

Dorsvloer vol Confetti gaat twee weken voor het NFF in wereldpremière op het Zeeuwse Film by the Sea, Wonderbroeders gaat tijdens het festival in première, maar is niet in Utrecht te zien. Terwijl voorzitter Jeltje van Nieuwenhoven (zie 11) vorig jaar op de openingsavond van het NFF de filmdistributeurs nadrukkelijk waarschuwde: zie het festival niet over het hoofd.
Directeur Willemien van Aalst blijft gewoon haar eigen koers varen. Toen De Telegraaf cum suis De Nederlandse Filmdagen pal voor haar festival programmeerden, regelde ze dat haar openingsfilm Bloedlink gelijktijdig de afsluiting van de Filmdagen werd; de thriller van Joram Lürsen is daardoor op woensdag 24 september in meer dan 90 bioscopen in het hele land te zien. De verhuizing van het festivalhart naar Muziekcentrum Tivoli/Vredenburg was voor Van Aalst reden het accent te leggen op muziek en componist Fons Merkies tot Gast van het Jaar te bombarderen.

In 2013 was Emile Fallaux voorzitter van de Gouden Kalf-jury. Na de komende editie volgt hij Jeltje van Nieuwenhoven op als voorzitter van het Nederlands Film Festival. "Het NFF onderzoekt zijn rol in de door de digitale revolutie radicaal veranderde filmwereld. Aan de herijking van het festival hoop ik als voorzitter een stevige bijdrage te leveren", aldus de spin in het web Fallaux, die in het bestuur te maken krijgt met onder anderen de filmmakers Jean van de Velde en Mijke de Jong, producent Bruno Felix en distributeur Pim Hermeling (zie 17).

Wegens een auto-immuunziekte moest Rutger Wolfson zijn taken als artistiek directeur op de vorige editie van het International Film Festival Rotterdam overlaten aan regisseur/scenarist/Filmacademie-docent Mart Dominicus, maar de komende editie staat — ijs en weder dienende — weer onder zijn leiding. Het IFFR introduceert dan in samenwerking met sales agent Fortissimo Films en een aantal andere partijen The IFFR Live! Series: gelijktijdige vertoningen van festivalfilms op VOD-platforms en in theaters in heel Europa. De eerste titel is Atlantic. van Jan-Willem van Ewijk. Op dat festival zullen overigens zo’n twintig procent minder films te zien zijn, aldus de organisatie. Wat dat voor gevolgen heeft voor de Nederlandse film, die de laatste jaren bezig was aan een opmars in Rotterdam, werd niet verteld.

Zijn claim to fame Oorlogswinter dateert alweer van 2008; sindsdien twittert scenarist/filmmaker/producent Martin Koolhoven vooral over film. En over Ajax, priemgetallen, tv-series, collega’s (onder wie Paul Ruven en Jim Taihuttu) en andermans films. GeenStijl zette hem in de lijst van ’50 meest heersende twitteraars 2014′. Datzelfde weblog prijsde zich zeer gelukkig dat Koolhoven zijn ‘met overheidsgeld betaalde’ doorbraakfilm Suzy Q op YouTube plaatste: "Die scène met de legendarische stijve tepels van Carice van Houten (zie 5) mag immers niet voor de mensheid verloren gaan". Koolhoven promoot op Twitter ook het werk van zijn partner Tallulah H. Schwab: Dorsvloer vol confetti en de VPRO-jeugdserie Taart. Zelf werkt hij gestaag door aan Brimstone. Op Twitter meldde hij dat de opnames van zijn western/thriller níet zijn uitgesteld. "Ik had eerder gewoon verkeerd gegokt. Zoals ik nu ook weer slechts een schatting maak."

Sinds Wilco Wolfers er vertrok (hij kondigde een sabbatical aan, maar dook binnen een mum van tijd weer op als CEO bij distributeur Entertainment One) vormen Sim van Veen en Coen Michielsen de directie van A-Film Benelux, dat jaar in jaar uit een enorm aantal Nederlandse films uitbrengt. Van Het diner en Bros’ Before Ho’s tot Toscaanse bruiloft en Loenatik, te gek — alles is van A-Film. Op het NFF gaan onder meer Bloedlink (als openingsfilm) en de animatiefilm Trippel trappel: dierensinterklaas in première. Voor 2015 worden onder meer verwacht de avonturenfilm Michiel de Ruyter, de Hazes-film Bloed, zweet en tranen en De surprise, de langverwachte comebackfilm van Mike van Diem, de enige Nederlandse regisseur met twee Oscars op de schoorsteenmantel. A-Film scoort overigens niet alleen maar kassuccessen; ook Paul Ruvens De overgave en Ate de Jongs sm-drama Deadly Virtues: Love. Honour. Obey zijn A-Film-titels.

In 2011 werd Paula van der Oests Black Butterflies op het NFF bekroond als beste film, een jaar later won ze een Gouden Kalf voor haar regie van The Domino Effect. Vorig jaar was ze Gast van het Jaar, deze editie dingt Lucia de B. in Utrecht mee naar de prijzen. De thriller naar het boek van Lucia de Berk is bovendien de Nederlandse inzending voor de Academy Awards in de categorie Best Foreign Language Film — in 2002 schopte Van der Oest het met Zus & Zo al eens tot een nominatie. Intussen is Van der Oest alweer volop bezig met nieuwe projecten. Ze draait de nieuwe KRO-politieserie Noord/Zuid, met Lucia de B.-hoofdrolspeelster Ariane Schluter als de Amsterdamse rechercheur Dana, en ze is bezig met haar volgende speelfilm, een verfilming van A.F.Th. van der Heijdens met de Libris Literatuurprijs én de NS Publieksprijs bekroonde requiemroman Tonio. "Paula levert werk van een constante hoge kwaliteit zonder ooit in herhaling te vallen. Een regisseur die grote onderwerpen niet alleen aandurft, maar ook aankan", aldus NFF-directeur Willemien van Aalst (zie 10).

Bestuursvoorzitter Henk Hagoort kan dan in zijn oneindige wijsheid ‘Nederland’ inwisselen voor ‘NPO’ en de drie netmanagers mogen dan beslissen wat geschikt is om een breed publiek te boeien en nieuwe jonge kijkers te binden; tegen de klippen op blijft een aantal eindredacteuren, onder wie Marina Blok (NTR), Joost de Wolf (VPRO) en Robert Kievit (VARA), zich hard maken voor drama. Gedrieën produceerden ze zes nieuwe One Night Stands (allemaal opgenomen in de Gouden Kalf-competitie) en de series A’DAM & E.V.A. 2 en Hollands Hoop (‘Breaking Bad meets Fargo‘). De NTR deed opnieuw mee aan De Oversteek, produceerde negen nieuwe Kort!-jes, en stak geld in films als Dorsvloer vol confetti (openingsfilm Film by the Sea), Het leven volgens Nino (openingsfilm Cinekid), Atlantic. (geselecteerd voor Toronto), Infiltrant (idem), Jongens en Cornea. Om een steentje bij te dragen aan het welzijn van onze aardbol produceert de afdeling drama van de NTR overigens ‘groen en duurzaam’.

Pim Hermelings distributiebedrijf September Film, voorheen Wild Bunch, roert zich nadrukkelijk op het gebied van de Nederlands artfilm, met titels als Supernova, Helium, Infiltrant, Aanmodderfakker en Nude Area. Voor volgend jaar staan op de rol: Ventoux (naar de bestseller van Bert Wagendorp), Joram Lürsens Publieke werken (naar de prijswinnende bestseller van Thomas Rosenboom) en Beyond Sleep, Boudewijn Kooles verfilming van W.F. Hermans’ Nooit meer slapen met Reinout Scholten van Aschat in de hoofdrol.
Hermeling, bestuurslid van het NFF, nam de failliete Antwerpse stadsbioscoop Cartoon’s over en presenteerde begin 2014, kort nadat de Utrechtse gemeenteraad tegen de bouw van de Bieb++ had gestemd, een gecombineerd gebouw voor een bibliotheek en een filmtheater waar meer dan vijftien jaar over was gesteggeld, een plan voor de arthousebioscoop De Kade, waarin tevens plaats is ingeruimd voor kantoren voor festivals die gedurende het jaar krimpen en groeien in personeel, zoals het Nederlands Film Festival (zie 10).

Toen bleek dat het testpubliek het niet leuk vond dat het initiatief voor de seks in Toscaanse bruiloft bij een vrouw lag, liet regisseur Johan Nijenhuis een aantal vrijscènes opnieuw monteren. Toscaanse bruiloft werd een kassucces. Zoals Verliefd op Ibiza dat een jaar eerder ook al was. Wat de critici over zijn films schrijven maakt zijn publiek niets uit. En Nijenhuis zelf ook steeds minder: "Inmiddels realiseer ik me dat er geen kok is die voor alle monden kan koken. Als je als criticus veel arthousefilms ziet en daarvan bent gaan houden, dan zal Toscaanse bruiloft je smaak niet zijn. Dat geeft niets. Ik hoef gelukkig niet alle arthousefilms te zien." Bij het toewijzingsbeleid van het Filmfonds heeft Nijenhuis overigens wel zijn bedenkingen. "De helft van het budget gaat naar publieksfilms, de andere helft naar arthousefilms. Terwijl, hoe groot is het arthousepubliek, driehonderdduizend mensen? We betalen allemaal belasting, niet?"

Jim Taihuttu kon vorig jaar zijn Gouden Kalf voor de regie van Wolf niet in ontvangst nemen omdat hij de avond ervoor in New Orleans moest optreden met zijn dj-collectief Yellow Claw. Samen met de broers Victor en Julius Ponten vormt de creatieve duizendpoot het succesvolle productiebedrijf Habbekrats, dat behalve speelfilms muziekvideo’s, commercials en kortfilms maakt, zoals de NTR Kort!-film In the Pit van Nima Mohaghegh. Taihuttu is nu bezig met een film over de politionele acties in Nederlands-Indië, met Marwan Kenzari (de bekroonde hoofdrolspeler uit Wolf) als de beruchte kapitein Westerling. "Dit onderwerp heeft veel meer met mijn eigen roots te maken. Mijn opa was sergeant in de KNIL en is daar omgekomen. Bovendien is het een stuk geschiedenis dat schandalig onderbelicht is," aldus Taihuttu, die deze nazomer de allerjongste Zomergast was uit de geschiedenis van het roemruchte programma — hij had het "nooit gezien, of zo". Hij scoorde de allerlaagste kijkcijfers: er keken 266.000 mensen.

René Mioch is journalist, radio- en televisiepresentator en multimediaproducent. De ‘filmkenner bij uitstek’ schuift aan in SBS6′ Shownieuws om met Evert Santegoeds over de dood van Lord Attenborough of Robin Williams te praten, maar laat ook beelden zien van Monic Hendrickx op de set in België, of van Susan Visser, die vertelt over haar rol in 2/11 Het spel van de wolf, over de moord op Theo van Gogh. En van de Rembrandt Awards, ‘de enige Nederlandse publieksprijs voor films’, die Mioch sinds 2007 uitreikt in een enorm aantal categorieën. Bij de laatste editie koos het publiek onder meer de natuurfilm De nieuwe wildernis, Spijt!, Angela Schijf, Barry Atsma en Bløf. En Nelly Frijda kreeg een ere-Rembrandt voor haar bijdrage aan de Nederlandse film — kom daar maar eens om bij de Gouden Kalveren-jury…

Producent Burny Bos wordt op de openingsavond van het NFF geëerd met het Gouden Kalf voor de Cultuur. Terecht: zijn productiehuis BosBros viert niet alleen zijn 25-jarig jubileum, het staat al 25 jaar synoniem met familiefilms en -series van hoge kwaliteit voor alle leeftijden, en met de filmische erfenis van Annie M.G. Schmidt in het bijzonder. Dit najaar presenteert BosBros opnieuw twee producties naar Annie M.G. Schmidt: de speelfilm Wiplala en de 20-delige dramaserie Vrolijke kerst. Petje af!

In 2012 maakte het kabinet bekend dat het Mediafonds, dat jaarlijks zestien miljoen euro in hoogstaand drama en documentaires steekt, per 2017 wordt weggesaneerd. Tot onbegrip van directeur Hans Maarten van den Brink. "Aan de ene kant is er 21 miljoen voor een cash rebate en tegelijkertijd bezuinigt het kabinet 20 miljoen op producties die wij steunen. Wat is de gedachte hierachter? Als je de verschillende maatregelen in samenhang beziet, kun je je afvragen of de minister en de staatssecretaris wel beseffen dat film en televisie samen één audiovisuele sector vormen." Van den Brink wanhoopt niet: "Omdat we nog veertig miljoen in kas hebben en nog veel mooie producties kunnen steunen. En misschien valt het kabinet wel." Mocht het Mediafonds toch worden opgeheven, dan zou Van den Brink graag zien dat de taken worden ondergebracht bij het Filmfonds (zie 1) en niet bij de NPO, die direct na het kabinetsbesluit liet weten de taken van het Mediafonds te willen waarborgen.

Bor Beekman, filmredacteur van de Volkskrant, won vorig jaar de Louis Hartlooper Prijs voor de Filmjournalistiek, waarvoor dit jaar drie boeken zijn genomineerd die niemand heeft gelezen. Zijn krant kan nog weleens een verschil maken, dus de schamele ster die Beekman een week voor de landelijke première gaf aan Maarten Treurniets periodefilm Kenau kwam hard aan. "Als historisch drama is Kenau onbeholpen en infantiel", aldus Beekman. Het kwam hem op een gepeperde ingezonden brief te staan van actrice Devika Strooker, die hem ‘vooringenomenheid’ en ’tunnelvisie’ verweet. Ook werd Beekman ter verantwoording geroepen op het door de Filmkrant en het Ketelhuis georganiseerde Voorjaarsoverleg 2014, het jaarlijkse debat over brandende en/of slepende kwesties in de vaderlandse filmwereld.

Een speelfilm zul je er niet snel mee financieren, aldus producent Marc van Warmerdam (zie 8), maar voor kleine projecten kan crowdfunding zeer zeker de oplossing zijn. De grootste spelers in Nederland zijn Voordekunst en CineCrowd, een non-profit stichting waarvan onder meer IDFA (zie 9), NFF (10) en het Nederlands Filmfonds (11) partner zijn. Iedereen, particulieren en bedrijven, kan zonder risico een bijdrage leveren en zo de realisatie van een film mogelijk maken. Als tegenprestatie kun je de filmset bezoeken, naar een filmfestival waar ‘jouw’ film draait of met je naam op de aftiteling. Daarnaast kun je aanspraak maken op belastingvoordeel. Wie duizend euro of meer investeerde in Nicole van Kilsdonks vriendenfietsfilm Ventoux kon meefietsen/figureren op de Posbank (‘onder leiding van een bekende wielerprof’) of op de flanken van de Mont Ventoux.

Monique van Schendelen werd een jaar geleden op het NFF uitgeluid met het Gouden Kalf voor de Cultuur. Maar het bloed stroomt; de ‘grande dame van de filmpubliciteit’ nam helemaal geen afscheid. Van Schendelen doet publiciteits- en marketingwerk voor grote producties, zoals Johan Nijenhuis’ Apenstreken met Aap Noot Mies (‘De eerste Nederlandse film die echt en volledig in 3D gemaakt wordt’), Roel Reinés Michiel de Ruyter en ook alvast voor Willem van Oranje van hetzelfde team, op te nemen in 2016. Maar ze kruipt ook nog steeds achter de computer voor kleine artfilms, zoals Silent Ones (‘Prijswinnend speelfilmdebuut van Ricky Rijneke eindelijk in de Nederlandse bioscoop’) en andere initiatieven die op haar sympathie kunnen rekenen, zoals de nieuwe Amsterdam Film School (‘Cameraman Shakira geeft gratis proefles’), het Filmjaarboek, de Louis Hartlooper Prijs voor de Filmjournalistiek en de cinema.nl afficheprijs.

Illustraties Erik Kriek.