Helium

The Sopranos op Texel, maar dan met een flinke dosis existentiële vertwijfeling. Topcrimineel Frans Weeling duikt onder, maar komt niet meer boven, in het overdonderende Nederlandse debuut Helium.

"Tering, moeje voorstellen hoe dat hier in de zomer is. Dan wil je hier ook niet zijn, hoor", verzucht crimineel John. Hij ziet de mensenmeutes al voor zich, als hij met zijn zwijgzame baas Frans Weeling, gespeeld door Hans Dagelet, over de speelplaats van een uitgestorven vakantiepark op winters Texel rondloopt. Maar nu is er dus niemand, en is het de perfecte onderduikplek voor Weeling, die gezocht wordt door een rivaliserende bende uit Nigeria.
Dat gesprekje tussen de twee zware jongens, waarin no-nonsense type John zich tegen zijn baas beklaagt over gehannes met de gemeente rond de seksclub die hij bestiert, is tekenend voor Eché Janga’s speelfilmdebuut Helium. Zoals ook het eerdere moment op de boot naar het eiland, wanneer collega Elias belt met zijn ex: "Nee, ik had ‘r vorige week, dus jij hebt ‘r deze week." In de schaarse dialogen draait het dus evengoed om alledaagsheden als om de levensbedreigende plotverwikkelingen, een beetje zoals de HBO-serie The Sopranos de familiebesognes van een maffioso centraal stelde. Maar veel meer nog draait het in Helium om atmosfeer, en om de blik in de ogen van acteur Dagelet. De trip naar Texel blijkt een keerpunt voor Weeling, die er de nietigheid van zijn leven inziet en dat besef eenmaal terug op de wal een plaats in zijn onderwereldleven moet zien te geven.
Janga maakte Helium met grotendeels hetzelfde team als zijn afstudeerfilm MO (in 2010 winnaar van de Tuschinski-prijs) en de One Night Stand Stockholm uit 2012. Een heel team dat vers van de Filmacademie komt dus, maar de beperkte ervaring wordt ruimschoots goedgemaakt door een duidelijke visie, een gevoel voor sfeer en bovenal: de ambitie én kunde om het verhaal in beelden te vertellen. Er rammelt hier en daar wel wat, met als belangrijkste kanttekening dat de onderhuidse spanning die in de eerste helft van de film zo zorgvuldig wordt opgebouwd, naar het slot toe wegebt in plaats van tot ontploffing te komen. Maar de belofte die Janga (en zijn aanstormende collega’s) al bij zijn afstuderen toonde, wordt met Helium meer dan waargemaakt. Een maker om in de gaten te houden.

Joost Broeren