Tizza Covi en Rainer Frimmel over Vera

'Sergio Leone is gesneuveld in de montage'

Rainer Frimmel en Tizza Covi. Foto: Anna Stöcher

Regisseursechtpaar Tizza Covi en Rainer Frimmel maakte met hun docu-fictie Vera een kwetsbaar portret over schoonheid. Covi: “Hoewel we in onze films vechten tegen vooroordelen, viel ik bij Vera toch weer in die valkuil.”

Op het International Film Festival Rotterdam stoot de Italiaanse Tizza Covi haar Oostenrijkse partner en coregisseur Rainer Frimmel aan. “We moeten elkaar prikken als we te filosofisch worden”, zegt Covi. “Filosofisch? Dat zijn we nooit”, antwoordt Frimmel grinnikend.

Vera

Vera zweeft, net als hun eerdere films, tussen fictie en documentaire. Centraal staat acteur Vera Gemma, die opgroeide als ‘de dochter van’ westernacteur Giuliano Gemma. Inmiddels is ze van middelbare leeftijd en past ze steeds minder binnen het schoonheidsideaal. Vera heeft een opgespoten gezicht en lange blonde extensions. Ze draagt cowboyhoeden, mouwloze bontjasjes en strakke shirts waar haar siliconenborsten duidelijk in uitkomen.

Hoe hebben jullie Vera leren kennen? Tizza Covi: “We ontmoetten haar op de set van Mister Universo [hun film uit 2016; LvZ]. Hoewel we in onze films vechten tegen vooroordelen, viel ik bij haar toch weer in die valkuil. Door haar uiterlijk en vooral de cosmetische chirurgie schreef ik haar meteen af. Een paar weken later kwamen we naast elkaar te zitten bij een etentje. Ze was zo aardig en grappig en zo anders dan ik me haar had voorgesteld – ik schaamde me voor mijn aannames. Maar in zekere zin heeft het ook iets opgeleverd. Door die ommezwaai fascineerde ze me des te meer.”

Had jij dezelfde vooroordelen, Rainer? Rainer Frimmel: “Absoluut. Misschien nog wel meer. Want als man, als je zo’n vrouw ziet, dan oordeel je nog wel harder…”
TC: “Dat denk ik niet. Op de festivals die we met haar afreizen, worden alle mannen verliefd op haar.”
RF: “Maar in het begin…”
TC: “Waarom is het zo dat als een vrouw zich kleedt zoals ik – simpel, zwart, hoge boord – mensen denken dat ze intellectueel is? Terwijl zij over Vera, die het leuk vindt om opvallende kleding te dragen en haar borsten te laten zien, denken dat ze dom is? Daar ben ik dankzij Vera kritisch over gaan nadenken.”
RF: “Tizza weet beter hoe het voor mij was dan ikzelf.”

Covi waarschuwt hem in het Duits dat wat hij zegt op papier verkeerd zal overkomen en neemt dan weer het woord. “Ik houd er niet van als er naar me gekeken wordt. Dat is anders voor Vera. Zij houdt ervan om bekeken te worden.”
RF: “Maar je hebt lang, rood haar. Je valt sowieso op.”
TC: “Juist daarom doe ik niets extra’s.”
RF: “Dat klopt. Je zou je superongemakkelijk voelen met een cowboyhoed.”
TC: “Aandacht geeft Vera een gevoel van bevestiging. Ik vind het prachtig en dapper hoe zij zich opdoft. Waar we naar moeten streven is dat iedereen zich kan kleden zoals hij of zij wil. We zouden ons druk moeten maken over oorlog, of kinderen die niks te eten hebben. Niet om dingen die niemand kwaad doen.”

Vera zegt dat ze geen filter heeft voor de dingen die ze zegt. Tegelijkertijd is haar gezicht een soort levend filter. Ze zegt: “Ik voel me het mooist als ik op een trans persoon lijk.” Hoe verhoudt dit zich tot elkaar? TC: “Voor haar was het een zoektocht om haar eigen schoonheid te vinden. Nu heeft ze die gevonden. Ze is blij met wie ze is en hoe ze eruitziet. Dat is haar goed recht.”
RF: “Sinds haar jeugd ging alles om mooi zijn. Als ze niet onder de druk van haar vader en omgeving had geleefd, had ze zich anders ontwikkeld.”
TC: “Dat geldt toch voor ons allemaal?”
RF: “In dit geval is het specifiek bepalend geweest voor hoe ze naar schoonheid kijkt en hoe belangrijk ze dat vindt. Niemand vond haar knap als kind en toch eiste iedereen van haar dat ze wél zo mooi was.”

Is jullie idee over schoonheid veranderd door het maken van deze film? TC: “De grootste verandering voor mij is dat ik vrouwen met cosmetische ingrepen niet meer veroordeel.”
RF: “Meen je dat? Ik word er wel verdrietig van. Jonge meisjes die correcties laten doen, jonge jongens die zich gedwongen voelen om spieren te kweken, iedereen die er voor Instagram hetzelfde uit wil zien…”
TC: “Dat was niet de vraag.”
RF: “Ik vind het triest dat ze vanuit sociale media de dwang ervaren om mooi te zijn. Het is dezelfde druk die Vera voelde toen ze opgroeide. Terwijl, wat is schoonheid eigenlijk?”
TC: “Daar zit ik weleens mee. Wij mensen gebruiken maar een derde van ons brein. Dus waarom doen we er niet alles aan om twee derde te gebruiken? We zijn het erover eens dat we doodgaan en dat ons lichaam vergaat. Maar over onze ziel bestaan er theorieën dat die misschien overleeft. Al is er maar een kans van één procent – waarom investeren we niet alles in die ziel?”

In Vera rijdt Vera’s chauffeur per ongeluk een scooter aan. Zo ontmoet zij Daniel en zijn zoontje, die samen met oma in een buitenwijk van Rome wonen. Dit was ook in werkelijkheid de eerste keer dat zij elkaar ontmoetten. De personages spelen in dit fictieve plot een versie van zichzelf.

TC: “Toen ik Vera vertelde dat ik een scenario voor haar wilde schrijven en een film met haar wilde maken, was haar antwoord: ‘Ik heb geen geld.’ Ze was er zo aan gewend dat mensen misbruik van haar maakten, dat ze er direct vanuit ging dat ik bij haar aanklopte om de film te financieren. In haar autobiografie las ik over een trits aan ex-vriendjes die haar uitbuitten. Een van hen drogeerde haar om haar huis leeg te roven. Die anekdote kon ik verbinden aan een ander verhaal dat ik in gedachten had.”
RF: “We nemen verhalen uit het echte leven van onze personages en bouwen ons scenario daaromheen.”
TC: “Het fictieverhaal verleidt het publiek om zich emotioneel aan de personages te binden. Dat geeft ons de gelegenheid om ‘saaie’, alledaagse dingen te tonen. Ik verzin een scenario, maar niets van wat ik schrijf, komt letterlijk zo in de film terecht. De werkelijkheid is altijd boeiender en verrassender. Tijdens het schrijven weet ik: Daniel heeft een tatoeage over het goede dat vecht tegen het kwade; oma groeide op zonder stromend water; Walter, de chauffeur, kan goed vertellen over de keer dat iemand hem een mes in zijn borst stak. In het script creëer ik dus momenten waarin ze elementen uit hun echte leven delen. Het zoontje was trots op zijn twee parkieten. Dan mag hij die meenemen naar de set en krijgen zij ook een rol. Zo kunnen de personages zichzelf zijn, ondanks dat ze deel uitmaken van een fictief verhaal. Tegelijkertijd kunnen we doordat het fictie is, ook dingen laten gebeuren. Wanneer Vera met het zoontje naar Laurel & Hardy-films gaat kijken, is dat voor hem ook in het echt de eerste keer in een bioscoop.”

Vera is ook een film over cinema. TC: “Het had nog prominenter gekund. We hebben een scène gedraaid waarin Vera vertelt over haar relatie met Franco Citti, de acteur uit Pasolini’s Accattone en Mamma Roma. In een andere scène ging het over haar band met de iconische westernregisseur Sergio Leone. Vera kende hem via haar vader en hij wilde haar een rol geven in de laatste film voor zijn dood. Hij was de enige filmmaker die iets in haar zag. Maar die scènes zijn gesneuveld in de montage, omdat het al veel te vaak over haar omgeving gaat. We wilden haar laten schitteren om wie ze zelf is.”