Focus: Vier keer Agnès Varda
Van sommige mensen hoop je dat ze nooit dood gaan. Agnès Varda was zo iemand. Tot op hoge leeftijd nieuwsgierig, inventief, grappig en ontroerend. Dit voorjaar stierf ze op negentigjarige leeftijd. Lab111 herdenkt haar met vier films.
‘Beeldensprokkelaar Varda wist kleine maar veelzeggende observaties over de wereld om haar heen op een liefdevolle toon te tonen: de magie van het alledaagse. Filmen was haar amor mundi, haar liefdesbrief aan de wereld.’ Dat schreef Mariska Graveland in haar necrologie van Varda op filmkrant.nl. Helemaal raak, net als haar constatering dat Varda dingen zag waar wij meestal achteloos aan voorbijgaan, zoals de verschrompelde hartvormige aardappels die ze bijeenraapte in Les glaneurs et la glaneuse (2000). Varda is niet meer, maar hopelijk regeert ze nog lang over haar graf. Dat doet ze in elk geval met haar postume afscheidsfilm Varda par Agnès (2019), waarin ze terugblikt op haar ruim zestig jaar omspannende leven in de filmwereld.
Varda par Agnès is de komende weken in veel filmtheaters te zien. Ook in Lab111, dat daarnaast met vier films onder de titel ‘Quatre par Agnès Varda’ nog eens haar veelzijdigheid uitlicht. We herinneren ons haar nu als een geestige, onverwoestbare oude dame, die ondanks haar lichamelijke ongemakken (ze kon aan het einde van haar leven nauwelijks nog zien) speelse documentaires bleef maken, maar Varda maakte allerlei soorten films. Het bindende element was dat ze onmiskenbaar haar handtekening droegen, door haar cinécriture genoemd. “Cinema is mijn huis, ik denk dat ik er altijd in geleefd heb”, zei Varda over haar leven. Wie iets van dat huis wil zien, kan terecht in Lab111. Te beginnen bij Sans toit ni loi (1985), Varda’s aangrijpende rauwe speelfilm over de dood van een zwerfster (intense doorbraakrol Sandrine Bonnaire). De overige drie films (Les glaneurs et la glaneuse, Les plages d’Agnès uit 2008 en Visages Villages uit 2017) zijn documentaires uit Varda’s latere jaren, toen ze plotseling werd herontdekt en overal gevierd als een grote filmmaker.