Focus: Vergeten undergroundheld

Barbara Ruben & The Exploding NY Underground

De gekte maar ook de moed van de undergroundcultuur van de jaren zestig komt tot leven in Barbara Ruben & The Exploding NY Underground. De door Cracking the Frame geprogrammeerde documentaire portretteert de vergeten Barbara Rubin, door Lou Reed ‘de drijvende kracht en coördinator van ons allemaal’ genoemd.

In de jaren zestig deden rebellerende jongens spannende dingen en maakten hun vriendinnen de broodjes en koffie, zo valt wel eens te horen over de periode vóór de tweede feministische golf eind jaren zestig losbarstte. Dat is niet geheel onwaar, maar gold niet voor iedereen. In elk geval niet voor Barbara Rubin, de in 1945 geboren New Yorkse die een paar jaar de hyperenergieke spin in het New Yorkse underground-web was. Voor een goed begrip even een beetje name-dropping: Rubin begon als assistent van experimenteel filmmaker Jonas Mekas, introduceerde The Velvet Underground bij Andy Warhol en was bevriend met Bob Dylan en Allen Ginsberg. In 1963 maakte ze op haar zeventiende (!) met beschilderde lichamen de orgiastische vrijfilm Christmas on Earth, die aanvankelijk de duidelijke titel Cocks and Cunts zou krijgen. Inderdaad: de seksuele revolutie was begonnen.

Geen broodjes smeren voor Rubin, maar actie! Zoals de verstoring met Andy Warhol van een congres van psychiaters, waar de twee de zaal binnenstormden en congresdeelnemers vragen stelden als: “Hoe voelt haar vagina?” Sommigen zagen er een omkering van de relatie tussen psychiater en patiënt in, anderen mafheid en gekte.

Eind jaren zestig keerde Rubin zich af van de New Yorkse scene, volgens sommigen omdat ze de undergroundcultuur zag ontsporen. Ze bekeerde zich tot het orthodoxe Jodendom en vertrok met haar tweede man in 1973 naar Zuid-Frankrijk. In zeven jaar kreeg het stel er vijf kinderen. Een infectie bij de geboorte van Rubins vijfde kind in 1980 werd haar noodlottig. Ze stierf, 35 jaar jong. Barbara Ruben & the Exploding NY Underground haalt deze wonderbaarlijke vrouw terug uit de vergetelheid.


Barbara Ruben & the Exploding NY Underground is i.h.k.v. Cracking the Frame te zien in Focus Filmtheater in Arnhem, Chassé Cinema in Breda, LantarenVenster in Rotterdam en Filmhuis Alkmaar.