Klassieker: Return of the Secaucus 7 (1980)

“Er bestaan geen oude films”, zei filmmaker Peter Bogdanovich ooit. “Alleen films die je al wel en films die je nog niet hebt gezien.” En zo is het, toont onze serie over klassiekers die je (waarschijnlijk) nog niet hebt gezien. Deze maand: Return of the Secaucus 7 (1980).

In de idylle van het Amerikaanse New Hampshire komen eind jaren zeventig een aantal vrienden een weekend samen. Het zijn eind-twintigers en begin-dertigers, idealisten die ruim tien jaar eerder afscheid van elkaar hadden genomen na de middelbare school. Leraren Mike (Bruce MacDonald) en Katie (Maggie Renzi) organiseren de reünie in hun zomerverblijf, gelegen in het dorpje waar Mike opgroeide. Het echtpaar, dat vanwege hun vooruitstrevende overtuigingen het onderwijs is ingegaan, is benieuwd hoe het hun oud-klasgenoten vergaat.

De gasten druppelen gedurende de eerste dag binnen. J.T. (Adam LeFevre) is een folkmuzikant voor wie succes vooralsnog is uitgebleven; Frances (Maggie Cousineau) studeert geneeskunde; Irene (Jean Passanente) werkt als speechschrijver voor een senator; Maura (Karen Trott) probeert door te breken als acteur; Jeff (Mark Arnott) werkt met verslaafden. Op het eerste gezicht lijken de zeven het in hun dagelijkse leven naar hun zin te hebben. Maar in het regiedebuut van filmmaker John Sayles (City of Hope, 1991) ontstaan al snel de eerste scheuren in het firmament. Zo oogt J.T., die met zijn gitaar in zijn handen aan de rand van de weg staat, als een man die nooit in Bob Dylans voetsporen zal treden.

J.T. wil naar Los Angeles verhuizen om furore te maken. Maar als de vrienden tijdens het weekend zijn dertigste verjaardag vieren, vragen ze zich af: is hij niet te oud om op de bonnefooi te gaan? Zulke pijnlijke, existentiële gedachtewisselingen passeren voortdurend de revue. Wil Katie eigenlijk kinderen? “Mag ik 15 jaar om daarover na te denken?” De relatie van Jeff en Maura staat op het punt van imploderen en Katie ziet dat met lede ogen aan. Ook haar ouders scheidden enige tijd geleden. Is het niet tijd om haar relatie met Mike opnieuw op waarde te schatten?

Irene etaleert zich op haar beurt eerst nog als een trotse secondant van de politicus bij wie ze in dienst is. Later in de film geeft ze toe dat ze geen drol om zijn beleid geeft en dat haar invloed op de senator zeer beperkt is. De hoofdpersonen, die piepjong waren toen de revolutie zich eind jaren zestig als een lopend vuur door de Verenigde Staten verspreidde, zijn ontgoocheld. Ze maakten de anti-oorlogsprotesten en de marsen voor burgerrechten van dichtbij mee. Ze geloofden in een nieuw Amerika. Nu zijn ze bang om net als hun ouders te verworden tot benepen, kleinburgerlijke types. Sterker nog: Chip (Gordon Clapp), de nieuwe lover van Irene, lijkt al aan die aandoening te lijden, met zijn rechtlijnige politiek gezever.

Gedesillusioneerde generatie
Return of the Secaucus 7 speelt zich af aan de vooravond van het Reagan-tijdperk. Met de blik van nu voelt het net alsof de personages nog maar even de tijd hebben om van hun levens te genieten voordat hun bestaan zal worden ingesnoerd door hardvochtig Republikeins beleid. Hoewel Sayles ook personages introduceert die niet lijden aan FOMO avant la lettre. Zoals dorpeling Ron (David Strathairn in zijn acteerdebuut): een autoreparateur die grapt dat hij “in het weekend naar het bos gaat om te kijken hoe de basten van bomen afbladderen”.

Ron heeft geen intellectuele ontwikkeling doorgemaakt, omdat hij is blijven hangen op de plek waar hij opgroeide, maar heeft in tegenstelling tot de zeven vrienden uit de titel het leven in het nu nooit verleerd. Dat is te zien in de sleutelscène waarin de mannen naakt en triomfantelijk van een rots in een meer springen. Sayles, die in deze scène zelf te zien is in een kleine rol, speelt in de montage met slowmotion en koddige muziek. Terwijl de mannen een voor een springen wordt er korte tijd niet gesproken en niet getobd. De vrouwen bewonderen de mannen. De personages zijn voor even weer hun jeugdige zelf. Hoewel Sayles ook voortdurend, bijvoorbeeld tijdens een potje basketbal, de focus verlegt naar hun lichamen, die niet meer zo lenig zijn als tien jaar eerder.

Het blijft bijzonder om te zien hoe de filmmaker in een prachtig geschreven scenario over een groep jonge volwassenen onder de oppervlakte metaforen vindt voor het Amerika van toen. Return of the Secaucus 7 is een film over een gedesillusioneerde generatie. De beloftes die werden gedaan tijdens de demonstraties die Mike, Katie en de rest van de babyboomers bijwoonden, zijn niet uitgekomen. En de idealisten zullen daarmee moeten leven. Sayles, die al van meet af aan bekendstaat als een linkse filmmaker, is dit soort melancholische, sociaal geëngageerde films blijven maken. Zie ook zijn Matewan (1987) en Lone Star (1996). Misschien wel omdat hij gelooft dat het tij ooit weer zal keren.

Return of the Secaucus 7 is verkrijgbaar op dvd (import) en daarnaast opgenomen in de collectie van The Internet Archive.