Focus: Out of Control: The Rise of A.I.

Is Artificial Intelligence een vloek of een zegen? Of kan het beide zijn? Met het programma Out of Control: The Rise of A.I. kan erover worden nagedacht via dertien films over de gevaren van kunstmatige intelligentie.

Of speelfilms de beste bronnen van feitelijke informatie zijn over technologische ontwikkelingen kan worden betwijfeld. In 1931 griezelde men bij Frankenstein en de mad scientist die uit menselijke onderdelen een levend wezen maakte. Was dit de toekomst?

Is A.I. het nieuwe monster van Frankenstein? Een paranoïde angstbeeld? Of moeten we bang zijn dat computersystemen de macht overnemen? De organisatoren van het programma Out of Control: The Rise of A.I. slaan alarm. Volgens hen vreest ‘een groot deel van de A.I.-wetenschappers’ dat A.I. de mensheid kan vernietigen. Alleen ‘als we gezamenlijk snel genoeg regelgeving afdwingen zijn we, zoals bij klonen van mensen, op tijd om scifi-horrorscenario’s te voorkomen’.

Met elf speelfilms en twee documentaires duikt het programma in de gevaren van kunstmatige intelligentie en van machines in het algemeen. Te zien is natuurlijk Metropolis (Fritz Lang, 1927), de iconische dystopische film over een elite die de werkende klasse onderdrukt met helse machines. Ook in Zardoz (John Boorman, 1974) onderdrukken de haves de havenots.

Machines die de macht grijpen zijn te zien in Colossus: The Forbin Project (Joseph Sargent, 1970) en The Matrix (Lana & Lilly Wachowski, 1999). Over machines met een eigen wil gaan Westworld (Michael Crichton, 1973), Ghost in the Shell 2: Innocence (Mamoru Oshii, 2004), Ex Machina (Alex Garland, 2015) en Demon Seed (Donald Cammell, 1977). Over computers als vervanging van de mens in de liefde gaat Her (Spike Jonze, 2013). Over de morele gevaren van A.I. gaan Nirvana (Gabriele Salvatores, 1997) en A.I.: Artificial Intelligence (Steven Spielberg, 2001).

Ook te zien zijn twee documentaires. The A.I. Dilemma (Tristan Harris en Aza Raskin, 2023) zoemt in op de gevaren van artificial intelligence. En in iHuman (Tonje Hessen Schei, 2019) waarschuwen wetenschappers voor de gevaren van ChatGPT.

Out of Control: The Rise of A.I. | 9 november t/m 20 december | Kino (Rotterdam), Slachtstraat (Utrecht), De Filmhallen (Amsterdam)