Focus: Road to Nowhere

Uitgekeken op het leven dat je leidt? Ga lekker op pad! Die gedachte heeft honderden road movies opgeleverd met personages die na veel omzwervingen gelouterd verder kunnen. Dat de wijde wereld intrekken ook slecht kan aflopen, is te zien in vier films in Road to Nowhere in film­theater De Uitkijk. Drie ervan zijn deze maand nog te zien.

‘In al deze films loopt men met de ziel onder de arm rond, ontevreden over de staat van hun leven en smachtend naar verandering. Maar is het gras wel altijd groener aan de overkant?’, vraagt De Uitkijk zich af in een toelichting op Road to Nowhere.

Het is in dit programma een retorische vraag. Je kunt wel weggaan, maar je neemt altijd jezelf mee, wil het cliché. Ook is er geen garantie dat elders mensen leuker, aardiger en gezelliger zijn dan waar je vandaan komt. Wie het horrorgenre een beetje kent, weet dat je onderweg behoorlijk naargeestige types kunt tegenkomen.

Daar komen de vrijheidslievende motorrijdende, blowende hippies in Easy Rider (Dennis Hopper, 1969) ook achter als ze in redneck-land belanden. De met twee vrienden in een bos kamperende Jack Nicholson kan als wannabe-hippie de confrontatie met de locale houwdegens nooit meer navertellen. Het akelige einde stond een onverwacht kassucces niet in de weg. Ook lanceerde de film Nicholsons carrière.

Ook in Agnès Varda’s Vagabond (1985) loopt het niet goed af. Dat zien we al in het begin van het drama als in een winters landschap het dode lichaam van een jonge vrouw in een greppel wordt aangetroffen. Daarna toont het drama met interviewfragmenten van mensen die de vrouw kenden, of die haar op haar zwerftocht tegenkwamen, de mentale afdaling van de vrouw met als eindpunt de dood. Wie de film ziet, vergeet nooit meer het optreden van Sandrine Bonnaire als een jonge vrouw die niets meer met de wereld te maken wil hebben.

Van een andere orde is de fabel Lazzaro felice (Alice Rohrwacher, 2018), over een jongen die niet anders kan dan in het goede geloven en daar een hoge prijs voor betaalt. Dana Linssen stelde in haar recensie in Filmkrant dat de film deze vraag oproept: ‘Is het nog mogelijk om fatsoenlijk, belangeloos en loyaal te zijn in een wereld die bijna pervers geniet van z’n eigen ongelijkheid, uitbuiting en leugenachtigheid?’ Helaas is ook dat een retorische vraag. In elk geval in Lazzaro felice.

Road to Nowhere | nog t/m 28 november | De Uitkijk, Amsterdam