Filmnieuws – 18 januari 2016

Derde Oscar Mike van Diem?
De absurde soap rond de Nederlandse Oscarinzending culmineerde afgelopen maand in een verassend slot: de na veel geharrewar ingestuurde kandidaat, het kindsoldatendrama the silent army met Marco Borsato, bleek niet toelaatbaar, zodat nu oorlogswinter van Martin Koolhoven de gelukkige is. Omdat het een hermontage is, gold the silent army voor de Academy niet als zelfstandige film. Producent Els Vandevorst van oorlogswinter drong er om die reden bij Holland Film al eerder op aan de kandidaatstelling van the silent army te herzien en, toen dat niet gebeurde, een reservefilm achter de hand te houden. Claudia Landsberger van Holland Film wil niet zeggen wanneer er tot het inzenden van een reservefilm is besloten: "Wat in de selectiecommissie gebeurt, is niet voor de buitenwereld bestemd. Er is over de keuze van de reservefilm gestemd, zij het niet in de reguliere vergadering." Voor de makers van oorlogswinter komt de selectie als een verrassing; ook regisseur Martin Koolhoven wist niet dat zijn film in de wachtrij stond. "Het is een beetje dubbel, want ik wil niet als slechte verliezer triomferen. Maar voor mij was vanaf het begin af aan duidelijk dat er niet goed naar de regels is gekeken." Regisseur Mike van Diem, die eerder een studenten-Oscar won voor zijn afstudeerfilm alaska (1989) en een Oscar voor karakter (1997) wist hem te verzekeren "dat het er in de VS in ieder geval eerlijk aan toegaat. Iedereen kijkt daar echt naar de films." Van Diem regisseerde als second unit-regisseur de cruciale onderwaterscène van oorlogswinter. Koolhoven: "we hebben er al over zitten grappen dat hij straks zijn derde Oscar verdient." Holland Film heeft aangekondigd een nieuw reglement op te stellen om herhaling van de gang van zaken rondom the silent army te voorkomen. Filmjournalist René Mioch heeft via Twitter aangedrongen op een enquête rondom de selectieprocedure.

Nog een Oscar?
In het rumoer rondom de Nederlandse Oscarinzending zouden we haast vergeten dat Nederland nog een Oscarkandidaat heeft. De door Rotterdam Film meegeproduceerde IJslandse productie reykjavik, rotterdam van Oskar Jonasson, is de officiële inzending van IJsland. En… werd meteen verkocht voor een Hollywood remake. De regie zal in handen zijn van Baltasar Kormákur (a little trip to heaven), die in het origineel de hoofdrol speelt. reykjavik, rotterdam is gebaseerd op een scenario van thrillerschrijver Arnaldur Indridason. Een van de hoofdrollen is voor de Nederlandse acteur Victor Löw, die een louche handelaar speelt. Enkele scènes werden in Rotterdam opgenomen. reykjavik, rotterdam won in IJsland diverse filmprijzen. De film wordt volgend voorjaar in de Nederlandse filmtheaters verwacht.

Filmgerelateerd avondje uit
Het startsein is bijna gegeven voor de bouw van het Artplex Utrecht (filmgerelateerd uitgaan, de bioscopie van de toekomst, waar ’t Hoogt-directeur Henk Camping zich al sinds jaar en dag hard voor maakt). Het zal een plek krijgen in de Bibliotheek++, die moet verrijzen op het Utrechtse stationsplein. De gemeente Utrecht heeft half oktober bekend gemaakt de opdracht te gunnen aan architectenbureau Rapp+Rapp. Na verificatiegesprekken staat niets de bouw van een groot Utrechts cultureel centrum meer in de weg.

Fusie Den Haag
Filmhuis Den Haag en Theater aan het Spui gaan fuseren tot een nieuw centrum voor interdisciplinaire kunst dat onder de naam Gebouw Hertzberger door het leven moet gaan (genoemd naar de architect die beide aan elkaar grenzende gebouwen ontwierp). De dagelijkse leiding komt in handen van Cees Debets (directeur Theater aan het Spui) en Rien Hagen (ex-directeur Filmhuis Den Haag, ex-directeur Filmmuseum). Hagen is nu waarnemend directeur van het Filmhuis, en vervangt Miriam Gilissen, die directeur wordt van het Utrechtse debatcentrum Tumult. Het idee voor de fusie dateert van na haar vertrek.

Acteur wordt directeur
Productiebedrijf Eyeworks heeft per 15 oktober acteur Dirk Zeelenberg (het 14e kippetje, de boekverfilming) aangesteld als directeur van hun afdeling Film & TV Drama. In deze functie zal Zeelenberg (40) de dagelijkse leiding gaan voeren over de film en dramaproducties van de Nederlandse vestiging. Dirk Zeelenberg is naast zijn acteren ook altijd actief geweest als ondernemer. Met zijn bedrijf Omdehaverklap Producties organiseerde hij tien jaar lang (bedrijfs)feesten en was hij eigenaar van drie clubs in Amsterdam. Nadat zijn vaste rol als personage ‘Wouter’ in reclamespotjes van de LOI kwam te vervallen, startte hij internetplatforms toppo.nl en winkeldepinkel.nl om in te springen op gevolgen van de kredietcrisis. Zeelenberg was "verrast" door de benoeming maar wil verder niet ingaan op de merites van zijn nieuwe functie. Wel noemt hij een "hartverwarmend" telefoontje van collega Victor Löw, die zijn benoeming goed nieuws vond voor acteurs en zei verheugd te zijn met een ervaringsdeskundige uit de filmwereld op zo’n plek.

Beleidssterren
Zijn filmbobo’s de nieuwe sterren? Dat geldt in ieder geval voor scheidend Nederlands Film Festival-directeur Doreen Boonekamp, die de afgelopen maanden meer prijzen in ontvangst mocht nemen dan menig filmmaker in zijn hele carrière. In mei ontving zij de Cultuurprijs van de Stad Utrecht. Tijdens de openingsavond van het afgelopen festival werd zij door Minister Plasterk onderscheiden als Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. En op de slotavond bekroonde het bestuur van het NFF haar met het Gouden Kalf voor de Cultuurprijs. Boonekamp is inmiddels begonnen als directeur van het Nederlands Filmfonds.

Major shake-up
‘A major shake-up’, zo noemde vakblad Screen Daily het nieuws dat het Nederlandse Filmsectorinstituut er nu toch komt. En inderdaad: Holland Film, het Nederlands Instituut voor Filmeducatie, de Filmbank en het Filmmuseum hebben officieel bekend gemaakt per 1 januari 2010 te gaan fuseren tot een overkoepelend orgaan voor de Nederlandse filmcultuur. Sandra den Hamer (directeur Filmmuseum) is de beoogd directeur. Een en ander is het gevolg van een advies van de Raad voor Cultuur uit 2003 om versnippering in de sector tegen te gaan door de vorming van een dergelijk instituut naar Scandinavisch voorbeeld. Struikelblok was lange tijd de financiering. Dat lijkt opgelost, nu Minister Plasterk van OCW heeft beloofd een extra bijdrage toe te kennen voor de nieuwe taken van het instituut. Een daarvan is bijvoorbeeld die van Consulent Filmvertoning, nu nog ondergebracht bij het Filmfonds. De huidige consulent, Ted Chiaradia, vervult die functie nog tot 1 januari. Op die datum hoopt hij ook een Handreiking Filmtheaters te presenteren.

Failliete kindsoldaat?
Stichting Kindsoldaat wil de filmrechten van wit licht/the silent army overnemen. Vanwege het faillissement van artiestenbureau The Entertainment Group (TEG) zal de film mogelijk verkocht worden aan de stichting, die in het leven is geroepen voor de sponsoren van wit licht. Verzekeraar Univé, telecombedrijf T-Mobile en elektronicaconcern Samsung stopten samen 1,5 miljoen euro in de stichting om de productie van de film door TEG mogelijk te maken. De stichting staat in principe los van de stichting War Child, die enkel in natura heeft bijgedragen aan de totstandkoming van de film om de problematiek voor het voetlicht te krijgen. Wel wordt Stichting Kindsoldaat bestuurd door onder anderen Willemijn Verloop, tevens bestuurslid van War Child.

Twitter-Fronz
Is The Fronz die sinds enige tijd actief is op Twitter dezelfde Fronz als de The Fronz die van 1999-2001 een serie geruchtmakende columns voor de Filmkrant schreef waarin hij het Nederlandse filmbeleid duchtig de maat nam? Volgens de Twitter-Fronz niet, die als bio vermeldt: ‘The Fronz is terug. Maar de nieuwe Fronz is niet dezelfde als de oude Fronz.’ En ook niet volgens de Filmkrant-Fronz, die in authentieke vintage old-skool Fronz-stijl aan de redactie mailt: ‘Wat voor fokkin zuiger is dat die de identiteit van de ware la fronzella leent om zijn/haar uitwerpselen op t net te plaatsen. Kan die persona zelf niets bedenken? The Fronz was uniek, het was een strikt genomen […] een volstrekt autonoom opererend wezen, die verre familie van Ornella Muti. […] Alleen 1 ding is zeker: Er is maar 1 ware the Fronz, la Fronzella en die twittert niet, want de ware Fronz is momentarily busy in other hemispheres…’ Blijft het feit dat de Twitter-Fronz niet alleen de naam, maar ook het beeldmerk van de Filmkrant-Fronz heeft geleend, om de identiteitsverwarring te vergroten.

Schot in digitalisering
Eindelijk komt er een masterplan om de gehele bioscoopsector te digitaliseren. Dat hebben belangenorganisaties in film met elkaar afgesproken op het Filmfestival in Utrecht. Dit is een doorbraak in de achterlopende plannen om digitale techniek in filmzalen te introduceren. Aanwezige politici van PvdA en VVD spraken tijdens de discussie hun verbazing uit over de achterstand van Nederland op het gebied van digitalisering. Inmiddels is het onderwerp behandeld in de Tweede Kamer, waar minister Plasterk (PvdA, OCW) en staatssecretaris Heemskerk (PvdA, EZ) hebben toegezegd om met de branche in gesprek te gaan. "Dat is een belangrijke stap vooruit" zegt Ron Sterk van de Nederlandse Vereniging van Bioscoopexploitanten (NVB). "We gaan snel de opgelopen achterstand inhalen. Digitalisering in de bioscopen is de grootste verandering sinds de uitvinding van geluidsopname." Uniek voor Nederland is dat grote bioscoopketens nu bereid zijn de kleinere collega’s te steunen. Eind september waren 126 zalen in 81 Nederlandse bioscopen en filmtheaters uitgerust met digitale projectieapparatuur, en werden in die maand vijf digitale films uitgebracht.

Tweet kan film maken of breken
Behalve dat filmregisseurs als Martin Koolhoven en filmjournalisten als Jan Pieter Ekker en René Mioch gretig gebruik maken van het babbelmedium Twitter, blijkt de ultrasnelle communicatiesite ook een heilzaam middel om populariteit van films te meten. Hollywood maakt graag gebruik van sociale netwerksites om te kunnen voorspellen of een nieuwe film aanslaat of niet. Er is zelfs een programmaatje ‘Fizziology’ in het leven geroepen, dat beoordelingen van verstokte Facebookers en Twitteraars verzamelt. Medeoprichter van Fizziology, Ben Carlson, stoort zich totaal niet aan het ongevraagd monitoren van Tweets en meldt aan persbureau ANP: "Het is geweldig dat we luisteren en opletten zonder dat mensen dat in de gaten hoeven te hebben."

Crisis & de filmloze
Nee, bollen pellen hoeven filmmakers pas na een jaar werkloosheid, stelt voormalig actrice Leonoor Pauw. Ze werkt als consulent voor de creatieve sector bij uitkeringsinstantie UWV. Volgens Pauw zijn er recent "héél veel" uitkeringsaanvragen binnengekomen van productieleiders, assistenten, locatiescouts en acteurs. En dat zijn echt niet de meest kansloze types: "Ook iemand die net twee grote films heeft gemaakt", bezweert Pauw raadselachtig. Opvallend is het aantal vrouwen in die groep, en het aantal mensen dat na drie jaar tijdelijke contracten weer door de baas aan de kant werd geschoven. Treurig, maar Pauw probeert de filmmakers zo goed mogelijk te interesseren voor workshops of eventuele omscholing. Veel vacatures zijn er nooit in de filmwereld: "Je moet toch geluk hebben, of een goed netwerk", maar sinds de recessie is de situatie nog nijpender. Echt medelijden heeft Pauw eigenlijk niet. "Ik vind wel dat er weinig creativiteit is, mensen zien hun eigen mogelijkheden te weinig. Je moet je niet zo afhankelijk opstellen van filmproducties." Ook vindt ze dat er wel wat meer realiteitszin zou kunnen zijn onder filmers. "Een tweede carrière is onvermijdelijk in dit vak. Tenzij je echt supergetalenteerd of mooi bent is er gemiddeld maar tien jaar werk voor mensen in de filmindustrie", aldus La Pauw.

Zoeken naar dramaturgie
De Nederlandse film is gewoon niet goed genoeg, schreef Dana Linssen vorige maand in de Filmkrant: ‘het is helemaal geen tijd voor een stroming als Dutch Angle, maar voor een jump cut’. Die hartenkreet viel in goede aarde bij deelnemers aan een discussie over de Nederlandse film tijdens het Nederlands Filmfestival in Utrecht. "Als ik diezelfde Dutch Angle dvd box met buitenlandse titels mocht vullen, zou je iets heel anders zien", zegt producent Hans de Wolf (KeyFilm). "Het is misschien niet eerlijk om deze titels te noemen, want we zien hier natuurlijk alleen de allerbeste internationale arthousefilms, maar toch: een box met 4 maanden, 3 weken en 2 dagen, hunger, gomorra, gegen die wand en de helaasheid der dingen zegt veel meer over de maatschappelijke thematiek van de landen waar die films vandaan komen dan bijvoorbeeld het mooie maar naar binnen gekeerde guernsey. Het maakt die films urgenter, meer onontkoombaar, belangrijker. Het zijn "negens" en "tienen", terwijl de Dutch Angle films "zevenenhalfjes" zijn, vooruit "achten" — ook al is het zusje van katia een van de dierbaarste producties die ik ooit gedaan heb." Willen we ooit in het hoofdprogramma van Cannes komen, voegt De Wolf toe, dan moeten we op zoek naar die maatschappelijke urgentie, naar belangwekkende Hollandse dramaturgie: "Het kan toch niet zo zijn dat die ophoudt bij de Tweede Wereldoorlog?"

Olga van Ditzhuijzen