Wei Shujun over Only the River Flows
'We willen je meezuigen in Ma’s belevingswereld'
Een schijnbaar eenvoudige moordzaak laat zich niet zomaar oplossen in deze grillige detective, een broeierige neo-noir die stilstaat bij het onophoudelijke verstrijken van de tijd. “Allerlei dingen voelen niet meer als normaal.”
Een verlaten filmtheater dient als politiebureau in Wei Shujuns Only the River Flows (He bian de cuo wu). Zulk verval is exemplarisch voor deze broeierige neo-noir over een moordzaak die zich lastiger laat oplossen dan in eerste instantie gedacht. Het is een grillige film, met gitzwarte humor, geschoten op korrelig celluloid. Natuurlijk is niets of niemand wat het lijkt in deze detectivethriller, die het Chinese platteland omtovert tot plaats delict van een steeds complexere zaak.
Wat we weten aan het begin is dat ‘oma nummer vier’ vermoord is aan de oever van een rivier, dat er in het omliggende gebied amper iemand woont en dat er een mes in het spel was. Daarna beginnen de puzzelstukjes zich op te stapelen.
Wei maakte met slackerkomedie Striding Into the Wind (Ye ma fen zong, 2020) en satire Ripples of Life (Yong an zhen gu shi ji, 2021) naam als aanstormend talent binnen de Chinese filmindustrie. Deze derde speelfilm was vorig jaar een grote hit in China, als effectieve crossover tussen arthouse en mainstream.
Wei liet zich inspireren door het moordmysterie uit de novelle Mistake by the River van de beroemde Chinese schrijver Yu Hua. In Cannes, waar Only the River Flows vorig jaar in de sectie Un Certain Regard draaide, legt hij uit hoe hij zich dat bronmateriaal eigen maakte. “Ik zie Yu’s verhaal als een appelboom. Ik heb een zaadje van een van de appels genomen en opnieuw geplant. Daar is mijn eigen boom uit gegroeid. Ze hebben dus een genetische overlap, maar mijn werk heeft ook veel eigen elementen.”
Wei’s belangrijkste toevoeging zit hem in de visuele stijl van de film, die een sfeervolle hard-boiled retro-vibe uitstraalt, mede door de gelaagde textuur van de op 16mm geschoten beelden. “Het is de eerste keer dat ik op film schoot”, zegt Wei. “In China is dat zo makkelijk niet meer. Je kan wel aan film komen, maar dan moet je het in het buitenland laten ontwikkelen. Het was dus een flinke uitdaging, maar het dwong ons ook om op een andere manier te werken. Dat was vooral enerverend en die energie zie je terug in de film.”
Emotioneel tumult
Het ouderwetse filmbeeld weerspiegelt de melancholie die sluimert in Only the River Flows, een film die prachtig verbeeldt hoe mensen en plekken ingehaald worden door de tijd. Dit beklemmende gevoel kwelt ook de hoofdpersoon. Rechercheur Ma komt uit de oude wereld, het China van Mao. Maar het is 1995 en iedereen voelt dat ze aan de vooravond staan van een nieuw tijdperk. “Zulke verschuivingen gebeuren de hele tijd”, aldus Wei over de betekenis van het instabiele politieke milieu waarin hij zijn film heeft gesitueerd. “Allerlei dingen voelen niet meer als normaal of logisch voor Ma en je ziet dat dit hem raakt. Ik wilde in de film zijn emotionele tumult weerspiegelen.”
Dat resulteert in een paar waanzinnige scènes vol visueel vernuft, waarin droom en realiteit steeds meer in elkaar over beginnen te lopen. In die geflipte subjectiviteit onderscheidt Only the River Flows zich van soortgelijke films in het genre. “We wilden het publiek helemaal meezuigen in Ma’s belevingswereld”, benadrukt Wei. Dat verklaart ook de soms wat lastig te volgen plot van deze constant uitdijende thriller. “Je moet onderdeel worden van zijn verwarring.”
Only the River Flows draait vanaf 6 juni 2024 in de bioscoop en is ook te zien via Picl.nl