Focus: Fasten Your Seatbelts… It’s Bette Davis

Hollywood-ster Bette Davis verdient meer aandacht dan de bewondering voor haar expressieve ogen in Kim Carnes hitsong ‘Bette Davis Eyes’. Het negen films tellende programma Fasten Your Seatbelts… It’s Bette Davis in Filmhuis Den Haag toont haar als een veelzijdig acteur. Ook bond ze als krachtige onafhankelijke vrouw de strijd aan met het patriarchale Hollywood.

Een hardnekkig misverstand wil dat Hollywood-actrices vroeger allemaal in de patriarchale pas liepen. Zeker, het is waar dat zij in een vaak akelige mannenwereld moesten werken en gebonden waren aan wurgcontracten. Ze konden niet zelf hun rollen kiezen en werden ‘uitgeleend’ aan andere filmmaatschappijen. Maar dat wil niet zeggen dat iedereen zich er bij neerlegde. Er valt een goed boek te schrijven over Hollywood-actrices die de strijd aangingen met het tirannieke Hollywood.

Daarin verdient Bette Davis een ereplek. Dat vindt in elk geval programmeur Leendert de Jong van Filmhuis Den Haag. “Ze weigerde zich te conformeren en speelde vaak sterke, onafhankelijke vrouwen die hun eigen pad volgden, zelfs als dat betekende dat ze tegen de normen van hun tijd ingingen”, schrijft hij in de toelichting op het programma Fasten Your Seatbelts… It’s Bette Davis.

Daar kan nog aan worden toegevoegd dat Davis ook niet bang was om onsympathieke personages te spelen. Zoals in de klassieker Whatever Happened to Baby Jane? (Robert Aldrich, 1962), waarin Davis’ personage haar verlamde zus geestelijk en lichamelijk mishandelt. In Jezebel (William Wyler, 1938) is ze ook verre van sympathiek als een manipulatieve zuidelijke schoonheid. En in The Letter (William Wyler, 1940) schiet ze in koelen bloede een man dood, maar liegt ze dat het uit zelfverdediging was. Ook in Another Man’s Poison (Irving Rapper, 1950) heeft haar personage geen moeite met moorden.

Naast deze vier films zijn in Fasten Your Seatbelts vijf films te zien die andere aspecten van haar talent tonen. Zo speelt ze in de klassieker All About Eve (Joseph L. Mankiewicz, 1950) een Broadway-ster die het slachtoffer wordt van een intrigant die haar als springplank naar roem wil gebruiken. In weer andere rollen is ze te zien in de melodrama’s Now, Voyager (Irving Rapper, 1942) en Dark Victory (Edmound Golding, 1939), in het feelgood-drama Pocketful of Miracles (Frank Capra, 1961) en het bitterzoete drama The Whales of August (Lindsay Anderson, 1987). In die laatste film speelde Davis haar laatste grote rol.

Alle films worden meerdere keren vertoond. Op 9 juni zijn in de Bette Davis Marathon All About Eve, Whatever Happened to Baby Jane? en The Letter te zien. Op 19 juni bespreekt schrijver en recensent Lidewijde Paris The Letter.

Het laatste woord is aan Davis: “I never really wanted to fit in. I wanted to fit out.”

Fasten Your Seatbelts… It’s Bette Davis | 30 mei t/m 30 juni 2024 | Filmhuis Den Haag