Hollandse Nieuwe 2022: Martijn de Jong over Narcosis

In de reeks Hollandse Nieuwe beantwoorden makers wier films op de nieuwe editie van het Nederlands Film Festival in première gaan elk dezelfde vijf vragen.

1. Waar gaat je film over? “Narcosis gaat over een gezin waarvan de vader bij een professionele duik in een grot niet meer boven komt. Geen lichaam, geen begrafenis, alleen de wetenschap dat hij nooit meer terug zal komen. De moeder, gespeeld door Thekla Reuten, en haar twee jonge kinderen blijven alleen achter, omringd door herinneringen aan hun vader en man. Hun hele leven staat op zijn kop, ze zijn eigenlijk samen met hem verdronken, ieder op hun eigen wijze. Zo gaat de film over het verwerken van rouw, maar daarmee ook over de waarde van het leven. Want alles heeft plots een lading: herinneringen die onbetaalbaar worden, de melancholie of romantiek van al het kleine dat betekenis krijgt. Ik hoop natuurlijk dat de film mensen omarmt en dat het je even meeneemt op reis met dit gezin.”

2. Waarom wilde je deze film maken? “Daar zijn vele redenen voor. Maar in het begin was wraak grappig genoeg een sterke motivatie. De buurman van mijn moeder was een ongekende… ja, eikel is nog een lief woord. Die was echt crimineel. Uit een groot onrechtvaardigheidsgevoel zijn scenarist Laura van Dijk en ik aan de slag gegaan. Gelukkig was al die woede er na een paar scriptversies uit en zijn er veel mooiere en meer houdbare redenen ontstaan om deze film te gaan maken.”

3. Mijn volgende film wordt nu eens… “Hier wil ik graag op antwoorden: ‘totaal iets anders’, maar eerlijk gezegd weet ik het nog niet. Dit is mijn debuutfilm en ik heb heel veel geleerd. Dat wil ik natuurlijk meenemen naar de volgende. Maar het moet zich nog een beetje uitkristalliseren. Er zijn wel al een aantal mooie plannen, maar wat dat gaat worden, hoop ik de komende tijd te ontdekken.”

4. Wat heeft de Nederlandse film nodig? “Als een Nederlandse film goed wordt gevonden, wordt daar automatisch aan toegevoegd: voor een Nederlandse film. Bijna een soort schaamte. Alsof je een te goedkope wijn goedpraat aan de eettafel. Veel mensen gaan ervan uit dat een Nederlandse film niet goed kan zijn, en als dat dan toch gebeurt dan durven ze het bijna niet toe te geven. Het zou mooi zijn als we ervan uitgaan dat we allemaal goede films maken. En dat we zeggen als we er eentje minder vinden: Dat viel me tegen, voor een Nederlandse film.”

5. Wat was een bepalend filmmoment in je leven? “Ik weet nog dat we op een maandagochtend op de Filmacademie een film keken die destijds een beetje langs me heen ging. Te vaag. Twee jaar later flitsten er opeens allemaal beelden en sferen uit die film langs, ik was alleen kwijt welke film dat was en waar ik die had gezien. Na een paar weken rondvragen en die beelden proberen te omschrijven, wist een docent me te vertellen welke film dat was. Chungking Express van Wong Kar Wai. Ongelofelijk dat een film twee jaar kan gisten voor hij je raakt en je niet meer loslaat. Sindsdien heb ik hem nog talloos vaak gekeken en bewonderd. Die film leerde mij dat je soms ook plot, structuur en logica los kan laten en veel meer kan varen op thematiek, emotie, poëzie. Van hoofd naar onderbuik zeg maar.”