Davy Chou over Return to Seoul

'Je raakt geobsedeerd door wat je niet hebt'

Davy Chou. Foto: Julien Lienard

In de openingsfilm van CinemAsia 2023 ontwricht de ontmoeting met haar biologische ouders het leven van de 25-jarige Freddie. Geïnspireerd op ervaringen van hemzelf en een goede vriend maakte Davy Chou een film over een geadopteerde vrouw die teruggaat naar haar geboorteland. “Het is een zoektocht naar identiteit.”

In Return to Seoul (Retour à Séoul), de openingsfilm van CinemAsia, komt de 25-jarige Freddie terecht in Zuid-Korea, het land waaruit ze als kind door een Frans echtpaar werd geadopteerd. Ze besluit op zoek te gaan naar haar biologische ouders en die ontmoeting verandert de loop van haar leven.

In gesprek met een klein groepje journalisten vertelt de jonge filmmaker Davy Chou tijdens het filmfestival van Cannes in 2022 over zijn fragmentarische portret van een vrouw die zichzelf constant opnieuw uitvindt.

Uw film gaat over de pijnlijke relatie tussen een dochter en haar biologische vader. “Mijn geluidsontwerper, met wie ik al werk sinds mijn eerste korte film, zei tegen me: ‘Hoewel ze het niet beseffen, lijken de vader en dochter ontzettend op elkaar.’ Ik had dat zelf nog niet door. De gelijkenis zit in verslaving: ze hebben beiden een verslavingsgevoelige persoonlijkheid. Tegen het einde van de film zegt haar vriend ook zoiets tegen Freddie in een taxi: goh, wat lijken jullie op elkaar. Misschien is dat de reden dat ze besluit hem uit haar leven te bannen, omdat hij iets waarachtigs raakt. Soms werkt dat zo in het leven.”

De vader raakt geobsedeerd door zijn biologische dochter, maar Freddie wijst hem af. Zij raakt juist geobsedeerd door haar biologische moeder, die geen contact met haar wil. “Je raakt geobsedeerd door wat je niet hebt. Wat ontbreekt, wordt jouw zoektocht. Mijn film gaat over de behoefte om antwoorden te vinden die er niet zijn. Ik ben opgegroeid in Frankrijk, maar mijn ouders komen uit Cambodja. Ik wist niets van dat land af; mijn ouders spraken amper over hun jeugd. Dat komt door hun lijden: mijn ouders verloren hun ouders en een groot deel van hun familie in de Cambodjaanse genocide. Juist door die gesloten deur naar iets dat mijn verleden zou moeten zijn, besloot ik erheen te gaan. Nu woon ik er deels. In de film neemt de zoektocht naar antwoorden de vorm aan van een zoektocht naar identiteit.”

Return to Seoul

Is dit een thematisch vervolg op je eerste film, Diamond Island [2016]? In de zin dat het ook een coming-of-age is, maar nu van een ouder persoon? “Nee. Natuurlijk zijn er verbanden tussen de twee films – die kun je altijd wel vinden. Maar ik wilde echt iets anders doen. Ik wilde juist een film maken die zich afzet tegen mijn vorige film. Je kunt namelijk beter kritisch zijn over wat je maakt. Diamond Island probeert een generatie te portretteren tijdens een specifieke periode in Cambodja, tijdens de modernisering na de Rode Khmer; Return to Seoul is juist een portret van één personage. Diamond Island heeft een zachte uitstraling en een tederheid tussen de personages; in Return to Seoul wilde ik meer bruutheid en geweld hebben. Ik wilde een personage neerzetten dat niet het cliché is van een zachtaardige Aziatische vrouw dat we in zoveel films zien of dat we projecteren op zoveel Aziatische personages. Om op die manier te spelen met een personage dat ons niet geeft wat we verwachten en dat ons verrast. Freddie zegt bijvoorbeeld vaak nee tegen dingen.”

Suggereert uw film niet juist dat Freddie’s assertiviteit komt omdat ze in Frankrijk is opgegroeid? Haar persoonlijkheid is shockerend voor haar Zuid-Koreaanse leeftijdsgenoten. “Haha, dat is interessant. Daar heb ik geen eenduidig antwoord op. Inderdaad is er iets Frans aan haar zelfverzekerdheid, misschien kan je het zelfs arrogantie noemen. Maar het is ook haar persoonlijkheid. Het is haar manier om te overleven. Omdat iedereen haar vertelt dat ze er Koreaans uitziet, is haar assertiviteit een manier om haar eigen identiteit te bepalen.”

Een manier om controle te hebben op het verhaal dat mensen over haar vormen? “De film speelt met een personage dat constant van persoonlijkheid wisselt. Ik vind dat soort mensen fascinerend. Ze wisselen van persoonlijkheid, omdat ze niet weten wie ze zijn. Dus die gedaantewisselingen zijn zowel teken van onderdrukking als van bevrijding, omdat je zowel moet ontdekken wie je bent als kunt bedenken wie je bent. Die spanning, tussen een positieve energie en een negatieve, was de reden dat ik de film ben gaan maken.”

De film verandert met Freddie mee; hij heeft een fragmentarische structuur. “Ik wilde het personage in de eerste vijftien minuten aan de kijker introduceren. Ik wilde dat ze in die eerste vijftien minuten door verschillende intense emoties ging. Ik wilde de tegenstrijdigheid in haar laten zien en ik wilde dat ze je zou verrassen met haar beslissingen. Ze zegt bijvoorbeeld eerst dat ze niet naar het adoptiebureau wil; dan gaat ze toch. Die onvoorspelbaarheid, van het verhaal en het personage, was wat ik zocht. Na die eerste vijftien minuten hoop ik dat het publiek de verrassingen in de rest van de film accepteert.”

Elke keer dat de film een sprong in de tijd maakt, is Freddie volledig veranderd, van haar baan tot haar stijl. “Mensen verwachten dat de hele film blijft zoals hij begint, dat ze Freddie gaan volgen gedurende die ene reis naar Korea. Maar dat wilde ik juist niet. Omdat de film gaat over de zoektocht naar identiteit, wat zoals ik al zei geen vraag is waar duidelijke antwoorden op zijn, is tijd van belang. De tijd zal het antwoord onthullen of de tijd zal laten zien dat het voor eeuwig een vraag blijft. Dit spel met tijd is dus de kern van een film over identiteit.”

Misschien wel de meest verrassende wending is wanneer Freddie voor een wapenhandelaar gaat werken. Waar kwam dat idee vandaan? “Dat komt van de echte Freddie, degene op wie dit personage is geïnspireerd. Ik ontmoette haar tijdens mijn studie en het klikte meteen. We spraken destijds nooit over onze achtergrond, omdat we er allebei niet veel over wisten. Zij was geadopteerd uit Korea en groeide op in Zuid-Frankrijk en ik, zoals ik al vertelde, wist niets over mijn achtergrond in Cambodja. Maar het gekke is: na onze studie hebben we precies hetzelfde gedaan. Zij ging naar Zuid-Korea, ik naar Cambodja. We gingen allebei voor een half jaar, maar bleven zo’n anderhalf jaar om er te werken. Ik aan mijn film, zij bij de Franse ambassade. Zij ontmoette daar haar biologische vader. Omdat dat niet goed ging, vertrok ze weer naar Frankrijk. Ze dacht dat ze nooit meer naar Korea zou gaan.
“De film is ook geïnspireerd op een reis naar Korea die ik zelf ongeveer tien jaar geleden maakte, toen mijn eerste film er werd vertoond. Toen belde die vriendin me op: ‘Als je naar Korea gaat, ga ik mee.’ Ze wilde haar vader niet opzoeken, omdat ze hem haatte. Maar na twee dagen in Korea met mij zei ze ineens: ‘Ik heb mijn vader een bericht gestuurd, ik ga naar hem toe. Wil je mee?’ Dus ik ging mee. Ze is dus een beetje zoals Freddie, vol tegenstrijdigheden.
“Die ontmoeting ben ik nooit vergeten. We aten kippensoep in een restaurant. Een meisje dat we pas net hadden ontmoet, kwam mee om te tolken. Er was zoveel verdriet, zoveel bitterheid, zoveel onvermogen. Zoveel dat ze wilden zeggen, maar niet konden zeggen. Toen dacht ik al: als ik ooit de kans krijg, wil ik hier een film over maken. Dat heb ik haar toen niet verteld. In 2017 woonde ze in Londen en werkte ze voor een wapenhandelaar. Ik was bij haar op bezoek en vertelde haar over mijn idee. Ze was meteen enthousiast. Een paar dagen later stuurde ze me veertig pagina’s aan materiaal: gedetailleerde beschrijvingen van haar ervaringen. Dat document is de basis geworden van deze film.”


Return to Seoul is de openingsfilm van CinemAsia 2023 en draait vanaf 13 april 2023 in de bioscoop