Angelo Badalamenti over Twin Peaks: Fire Walk with Me

Een exponent van de Twin Peaks-hype was de soundtrack, geschreven door Angelo Badalamenti. De muziek versterkte de mystiek en suspense in de serie en sloeg in Nederland in als een denneboom. Heel toepasselijk gaat de film Twin Peaks: Fire Walk with Me met kerst in première en wederom zorgde Badalamenti voor de muziek. Een filmcomponist over het vak.

Wanneer componist Angelo Badalamenti naar de receptie van zijn hotel loopt, oogt hij als een gezellige vijftiger op vakantie. Toch is hij samen met David Lynch op promotietoer in Cannes voor hun nieuwste werkstuk, de film Twin Peaks: Fire Walk with Me.

Badalamenti’s muziek vormt voor een belangrijk deel de redding van de film. Zowel de subtiele thema’s als de scène in de nachtclub laten een blijvende indruk achter op het trommelvlies.

Het audiovisuele huwelijk van Badalamenti en Lynch omvat zowel films, televisie, commercials als muziekalbums. De filmcomponist schreef de muziek voor Blue Velvet (1986), Wild at Heart (1990) en de serie Twin Peaks. Hij produceerde en componeerde het album Floating Into the Night van zangeres Julie Cruise, met Lynch als coproducent en tekstschrijver. Ook schreef de componist muziek voor buiten-Twin Peakse wezens als George Benson, Liza Minelli en de Pet Shop Boys en de soundtracks voor Wait Until Spring, Bandini (Dominique Deruddere, 1989) en The Comfort of Strangers (Paul Schrader, 1990). Andere bewandelde paden van Badalamenti zijn de Industrial Symphony No. l voor de Brooklyn Academy of Music (samen met Lynch) en het thema voor de Olympische Spelen van 1992.

Cool jazz
De soundtrack van Twin Peaks: Fire Walk with Me bestaat voor 95% uit nieuw materiaal. Het hoofdthema is nieuw, er zitten nieuwe love themes in en meer abstracte jazz. De stijl is nog steeds à la Twin Peaks, maar de opgeroepen wereld is volgens de componist nog koeler en abstracter.

Badalamenti raakte al in een vroeg stadium bij de film betrokken, voor een filmcomponist vrij ongebruikelijk. De reden hiervoor is een al zes jaar durende samenwerking met Lynch, “a special thing“, vertelt hij enthousiast. “Wat het ook is, David komt naar mij toe, hij is mijn tweede vrouw en we begrijpen elkaar volkomen. Telkens wanneer David in New York was en we aan andere projecten werkten, beschreef hij zijn plannen voor de film, waarop we verschillende muzikale stemmingen bespraken. Nog voor of tijdens de opnamen gingen we aan het keyboard zitten terwijl hij filmbeelden beschreef. Ik begon vervolgens dingen te componeren, waarop hij zei: ‘Wow, dat zou precies goed zijn voor deze of die scène’. We namen zelfs lange stukken muziek op van een speciale stemming, die hij mee naar huis nam en beluisterde. David heeft verscheidene scènes opgenomen terwijl hij de opnamen afspeelde.”

Alle opnamen van de filmmuziek vonden plaats in New York. Op slechts drie sporen. “Dat zijn dertig vingers, en ik gebruik ze graag allemaal!”, lacht de componist. Een groot gedeelte is gespeeld op synthesizers. Daarnaast voegde Badalamenti enige akoestische instrumenten toe: drums, tenorsaxofoon, klarinet, basgitaar en contrabas, vibrafoon voor de jazzthema’s, piano en elektrische gitaar. Badalamenti speelt zelf de piano en de helft van de synthesizers, samen met Kinny Landrum.

Instinct
Is de compositie van Twin Peaks: Fire Walk with Me instinctief of gebruikt de componist bepaalde bekende melodiepatronen Badalamenti: “Ik creëer stemmingen. Ik hou niet van die typische high-pitched [hoogtonige] horror-dingen. Ik suggereer horror, wat op een bepaalde manier angstaanjagender is omdat de spanning dan niet overduidelijk is. De muziek creëert suspense en hypnotiseert door haar traagheid, een fijngevoelige en zachte aaneenweving van noten. Om dat te bereiken gebruik ik verborgen melodiepatronen, die alleen mijn hond en ik weten te vinden. Als je de muziek zorgvuldig analyseert, zul je bijvoorbeeld extracten van het Laura Palmer-thema elders terugvinden, verwerkt als een klein motief.”

Badalamenti blijkt een instinctmatig componist. In de film krijg je bijvoorbeeld het gevoel van blues maar deze wordt niet steeds volgens het geijkte patroon gespeeld. Soms vind je een blues van vijf of zeven maten. Badalamenti: “Het is left-footed maar je krijgt nog steeds een bluesgevoel. Dit doe ik niet met opzet, ik stuit erop en opeens voelt het heel normaal.”

Zelf luistert Badalamenti naar warme muziek, hij wil zijn smaak niet analyseren maar denkt dat hij wel van een sweet world houdt. “Hedendaagse muziek als Brahms, Strawinsky en de Amerikaan Eric Copeland, klassieke muziek, jazz. Mijn broer was een jazzmuzikant die vooral van bebop hield. De rest van mijn familie luisterde altijd naar opera. Ik houd ook van Gershwin. Als kind in Brooklyn kreeg ik vaak platen kado. Ik was er gek op en luisterde de hele tijd, en mijn moeder schreeuwde dan: ‘Get to bed! All you do is listen to records‘, en dan antwoordde ik: ‘But it is so beautiful!‘ Ik wist nooit waarnaar ik luisterde maar het raakte me enorm. Misschien was het een teken dat ik de emoties in muziek kan oppikken.”

Bigger than life
Als Badalamenti al een stroming vertegenwoordigt, dan is dat in Nederland niet waar te nemen. Wat denkt de componist van veelgevraagde collega’s als John Williams? Badalamenti: “Williams heeft een paar geweldige soundtracks gemaakt voor bigger than life films, de E.T.’s en de Supermens. Zijn partituren zijn geschreven voor zeer veel instrumenten, wat maakt dat de wereld van zo’n film goed overkomt. Ik heb ook fijne, subtiele composities van zijn hand gehoord die aangeven dat hij het vermogen heeft op een breed terrein te componeren: klassiek, jazz… Een filmcomponist moet alle aspecten kunnen beslaan, je moet al je levenservaring gebruiken en alle emoties waarop een filmfragment zinspeelt kennen. Het is verbazingwekkend hoezeer muziek samenhangt met je ervaringen, die soms niks met muziek te maken hebben.”

De componist eindigt het gesprek met een pleidooi voor de vrijheid van werken. “Meer regisseurs en producenten zouden componisten de vrije hand moeten geven en hen laten experimenteren. Er is zoveel angst maar die leidt tot doorsneeprodukties. Ik denk dat de serie Twin Peaks een goed voorbeeld was van streven naar iets nieuws, een beetje afwijkend. Maar de wereld heeft het opgepikt, het tv-album verkocht ruim 2 miljoen exemplaren. Mijn muziek bereikt het hart van de luisteraar en is toch afwijkend, omdat ik de vrijheid had mijn gang te gaan.”