De kick, De hoop van het vaderland en Nieuws te koop

Vanaf deze maand gaan er – misschien wat ongemerkt – drie nieuwe Nederlandse films in première van hoofdfilmlengte. Het Amsterdams Stadsjournaal kan na de juridische perikelen van de afgelopen zomer deze maand eindelijk De kick uitbrengen, een film over verslaving. Digna Sinke kwam gereed met haar film over de schoolkrant De hoop van het vaderland. En het collectief Solidariteit Films, dat zich met name op jongeren richt, lanceerde tijdens de Nederlandse Filmdagen in Utrecht haar vierde ‘Jongerenjournaal’: Nieuws te koop.

De kick
Alcohol en nicotine zijn maatschappelijk aanvaarde genotsmiddelen, waaraan miljoenen in ons land verslaafd zijn. Het gebruik ervan is niet strafbaar; er zit zelfs een industrie achter die er dik geld aan verdient.

Heroïne, cocaïne, marihuana en hasj zijn relatief nieuwe genotsmiddelen, die veelal omgeven met een waas van geheimzinnigheid gebruikt worden; het gebruik ervan is strafbaar, waardoor handel en gebruik zich afspelen in de marge van de samenleving en criminaliteit al snel een begeleidend verschijnsel is.

Iedereen heeft wel een mening over drugs en verslaving, maar zelden wordt de mening gehoord van de verslaafden zelf. Waarom hebben ze er zoveel voor over? Wat is er zo lekker aan? Wat is die kick? Vragen die het Amsterdams Stadsjournaal stelde bij het maken van De kick, een film over verslaving, die een realistisch en indrukwekkend portret werd van verslaafden.

De film maakt duidelijk dat verslaving iets te maken heeft met angsten, met het onderdrukken van gevoelens en de zucht naar avontuur. “De vragen zijn legio,” aldus de makers, “de antwoorden nooit eenduidig en eerder gericht op het inzichtelijk maken van verslaving dan gericht op afschrikking en aansluiting bij bestaande vooroordelen.”

De hoop van het vaderland
“Waarom schrijven zoveel mensen ergens tussen hun twaalfde en hun achttiende gevoelige gedichten, en waarom houdt dat daarna meestal op? En waarom wordt een deel van die gedichten en verhalen in de schoolkrant gezet, ook al is de angst dat de anderen het lezen net zo groot als de hoop?” Vragen die Digna Sinke zich stelde voor het maken van een film over de schoolkrant van het Stedelijk Gymnasium in Utrecht, waar ze zelf in de jaren zestig op zat.

Veertien mensen vertellen in de film over hun ervaringen met de schoolkrant Apophorèta, die in 1937 werd opgericht en nog steeds bestaat. Maar eigenlijk vertellen ze over hoe het was om tussen de twaalf en de achttien te zijn, op dat speciale Gymnasium te zitten, en om wat te willen. Daarnaast toont Sinke haar publiek twee vrouwen in een trein. Ze praten over vroeger, over school, over verwachtingen en wat daarvan terecht gekomen is. “Ze praten er niet echt over,” aldus de maakster, “zoals de mensen die in de film geïnterviewd zijn. Ze spelen dat ze praten. Ze zeggen wat ik zou zeggen als ik het zou durven.”

Nieuws te koop
Voor een gedeelte sluit de nieuwste productie van het collectief Solidariteit Films aan bij de film van Digna Sinke. In Nieuws te koop, het vierde jongerenjournaal, gaat het om de vraag wat is nieuws, wie dat bepaalt en hoe het tot ons komt. Naast de vraag: hoe objectief is het NOS-journaal, wordt ingegaan op de censuur op schoolkranten. Al daar worden jongeren geconfronteerd met het feit dat nieuws niet objectief is, dat er anderen zijn die uitmaken of uit willen maken wat er in de openbaarheid komt. Andere punten waarop ingegaan wordt, betreffen onder andere de selectie van nieuws, het verkopen van nieuws, en tv-series.

Nieuws te koop is een speelfilm, die geheel met jongeren is gemaakt en gericht is op jongeren vanaf veertien jaar. Voor deze film is met ongeveer veertig jongeren gewerkt aan het scenario, de opnamen en de montage. Naast de film is er ter begeleiding en discussie een ‘Jongerenkrant’ beschikbaar, waarin nader wordt ingegaan op de film en de stukken zijn gepubliceerd, die de rector van de betreffende school weigerde te laten drukken.