Redactioneel – Juli/augustus 2022

Blaas jezelf weg

Kahlil Joseph

“Anders dan bij beeldende kunst gelden in cinema hele rigide, nauwe, oninteressante wetten. La jeteé van Chris Marker is een van de beste films ooit gemaakt en is maar 23 minuten lang. Een speelfilm moet minimaal zestig minuten zijn. Waarom? John Coltrane maakte númmers die zestig minuten lang waren.”

Dat zei Kahlil Joseph vijf jaar geleden in een interview met de Filmkrant, toen Sacha Gertsik hem sprak vanwege een tentoonstelling in het Bonnefantenmuseum. Deze zomer is zijn werk samen met dat van twee andere winnaars van de Eye Art & Film Prize te zien in Eye Filmmuseum.

Helaas gelden die nauwe, oninteressante wetten nog steeds. Creativiteit wordt bijna altijd afgeremd door verdienmodellen. Het publiek is gewend dat een film zo en zo lang is, de acteurs overwegend van die en die kleur zijn, dat het verhaal zo en zo verteld wordt en daar hangt dit prijskaartje aan. Daar kun je je bij neerleggen, maar we kiezen er bij de Filmkrant liever voor om te blijven wijzen op dat andere, nieuwe, confronterende. Daar hoort bij, misschien ook goed om een keer hardop te zeggen, dat onze deuren openstaan voor nieuwe schrijvers met allerlei achtergronden. Een scherpe pen en een analytische blik, dat zijn de enige vereisten.

Joseph zei in datzelfde interview dat dit “dé tijd is voor zwarte filmmakers”. Ook dat gaat wat langzamer dan veel mensen willen, maar dingen zijn aan het veranderen. Zie een maker als Jordan Peele, van wie de nieuwe film Nope vanaf augustus in de bioscopen draait. En lees wat de Amerikaanse auteur Cydnii Wilde Harris schrijft over de films van Denzel Washington en Sidney Poitier, waarover deze zomer een speciaal programma in Eye te zien is.

Waar ik heen wil, is laten zien hoe fantastisch het is om jezelf te confronteren met nieuwe dingen. Hoe rigide en oninteressant sommige wetten van film en televisie ook zijn, Olivier Assayas kreeg z’n meta-serie Irma Vep toch maar mooi gemaakt. Het drie uur durende Malmkrog, waarin een handjevol personages onafgebroken over politiek en religie discussieert, was toch maar mooi een aantal keren in de bioscoop te zien. Natuurlijk is het een constant gevecht. Dat zal het altijd zijn. Dat in Nederland zo’n schitterend netwerk van filmtheaters bestaat, is ook het resultaat van een strijd die een halve eeuw geleden geleverd is. Voor alles van waarde moet gevochten worden.

Wat elke lezer en kijker voor zichzelf kan doen, is zich die mindset van nieuwsgierigheid en confrontatie eigen maken. Lees iets wat niet vanzelfsprekend je interesse heeft. Doe jezelf één film per maand cadeau die totaal niet in je straatje past. Kahlil Joseph nog een keer: “Tijdens mijn studie had ik een vak over pan-Aziatische cinema. It blew me the fuck away. Aziatische filmmakers bleken niet geïnteresseerd in het westerse narratieve model.”

Dat dus. Laat het vertrouwde model los. Ga op reis. Net als onze schrijvers deden voor de filmreizenspecial.