Redactioneel – December 2021

Tuurlijk kunnen we het hebben over de waanzin en willekeur van het grotendeels sluiten van de cultuursector, die daardoor de afgelopen weken zwaar verlies leed. Waar de mensen die met hun gedrag de oorzaak waren van de nieuwe lockdown zelf niets voor hoeven te betalen. Tuurlijk kunnen we het hebben over het ontbreken van een langetermijnvisie van het kabinet, waardoor je niet kunt uitsluiten dat we over drie maanden weer in deze situatie zitten. Of over het feit dat bijna alles wat u in deze Filmkrant leest kort na verschijnen achterhaald kan zijn, omdat films alsnog worden uitgesteld.

Maar het is bijna Kerst. Bijna 2022 ook. Ja, jaarlijstjes zie je overal. Toch blijft het een fijne manier om stil te staan bij wat het jaar gebracht heeft. De veroordeling, De Oost, Quo vadis, Aida?, Dear Comrades!, This Is Not a Burial, it’s a Resurrection, Steve McQueens Mangrove: films over historisch onrecht. Blijkbaar is het tijd om sommige zaken onder ogen te zien.

Er was meer. Dit jaar bracht ook de schitterende storm van Titane, de magie van Petite maman en de tederheid van First Cow. Een film die grotendeels onder de radar bleef, is La virgin de agosto – ook in sommige jaarlijstjes terug te vinden – in Nederland uitgebracht door Eye in het kader van het ijzersterke zomerprogramma Previously Unreleased, over een lome Madrileense nazomer en een ontluikende liefde. Een antiserum voor wie treurig wordt van giftige polarisatie, net als Le fabuleux destin d’Amélie Poulain trouwens, die na twintig jaar terug is in de bioscopen.

Terugkijkend ga je vanzelf vooruitkijken. U weet het misschien nog niet, maar het afgelopen jaar bracht ook een paar veelbelovende films die hier nog niet zijn uitgebracht. Drive My Car van Ryûsuke Hamaguchi, Memoria van Apichatpung Weerasethakul, Red Rocket van Sean Baker, Licorice Pizza van Paul Thomas Anderson. What Do We See When We Look at the Sky? van Alexandre Kobaridze zou in december uitkomen, maar werd uitgesteld.

Allemaal komen ze eraan in de eerste drie maanden van 2022. Echt. Het komt weer goed.

Maar niet vanzelf. In een mediacratie als de onze hoor je helaas alleen de hardstroepende, zie je alleen de opvallendste. Alles wat sterft in de cultuursector – en dat is bewuste destructie: er is tijdens deze lockdown bijvoorbeeld geen hulp meer voor zzp-ers (‘de arbeidsmarkt zit vol banen’, was de reactie van de VVD op kritiek) – hoor en zie je niet meer. Verdwijnt uit het geheugen. De kunstenaars die dit jaar zijn omgevallen ziet u niet. Zitten niet in babbelprogramma’s. Maken geen geluid meer. En als je geen geluid kunt maken, dicteert de mediacratie, heb je geen recht van spreken.

The Year of the Everlasting Storm heet een omnibusfilm die dit jaar in Cannes te zien was, met bijdragen van onder meer Jafar Panahi, Laura Poitras, David Lowery en Apichatpong Weerasethakul. Een liefdesbrief aan film maar ook een reflectie op een turbulent jaar. Een jaar dat op 31 december niet voorbij is. Hoelang deze storm voortraast, is aan ons.