Forum van de Regisseurs 2020

Vrijplaats voor grenzeloze en experimentele cinema

La última primavera

Al vijf jaar is Forum van de Regisseurs de vrijplaats voor grenzeloze en experimentele cinema op het NFF. Dit jaar vindt het programma noodgedwongen online plaats, maar daarmee heeft het niets aan zeggingskracht ingeboet. Nog altijd stelt het Forum het publiek in staat grensverleggend werk te bekijken en vervolgens dwarsverbanden te leggen.

Voor filmmakers is het Forum van de Regisseurs eigenlijk het leukste onderdeel van het Nederlands Film Festival. Dat werd in de wandelgangen al vaker gezegd door regisseurs wiens werk geselecteerd werd voor de experimentele vrijplaats die filmcritici Dana Linssen en Jan Pieter Ekker in 2015 creëerden om makers met een non-conformistische inborst voor het voetlicht te brengen. Van de auteursfilms van David Verbeek en Nanouk Leopold tot zoekende beeldessays van kunstenaarsduo Metahaven – elk jaar was de meest eigenzinnige jaaroogst te zien in filmtheater Louis Hartlooper Complex waar de makers zelf met publiek en gasten in gesprek gingen over hun werk.

Juist dat fysieke aspect kan dit jaar door de coronamaatregelen geen doorgang vinden. Geen traditionele bioscoopervaring dus dit jaar, maar de vrije geest van het programma is nog altijd dezelfde. Filmjournalist Hugo Emmerzael en programmeur Inge de Leeuw namen het stokje van Linssen en Ekker over en stelden een online forum samen met twaalf projecten die volgens de programmeurs ‘een uniek stemgeluid en eigenzinnige visie’ omarmen.

In hun selectie zochten de nieuwe samenstellers naar grenzeloze producties. Bijvoorbeeld in films die verschillende kunstdisciplines combineren. Zoals klimaatzorgfilm The Undercurrent van Rory Pilgrim, die dit jaar als beeldinstallatie de Prix de Rome won maar in het Forum als documentaire te zien is. En virtual reality-project Nerd_Funk: Phase 1 waarin Ali Eslami en Mamali Shafahi die VR-technologie combineren met beelden uit social-mediacultuur. Ook de grens tussen feit en fictie vervaagt geregeld: zo liet Isabel Lamberti een armlastig Madrileens gezin zelf hun leven naspelen voor haar fictiefilm La última primavera, terwijl Vincent Boy Kars de hoofdpersoon van zijn documentaire Drama Girl juist met professionele acteurs omringde.

Opvallend is het aantal filmmakers dat dit jaar stilstaat bij de Nederlandse identiteit: de Curaçaose kortfilm Watamula van fotograaf Kevin Osepa toont een jongen zoekende tussen twee werelden, in Ons moederland zoekt Shamira Raphaëla het contrast tussen de leefwereld van de extreemrechtse Constant Kusters en materiaal uit het Nederlands koloniale archief en in Ze noemen me Baboe monteert Sandra Beerends uit dat archief zelfs een heel nieuw verhaal, verteld vanuit het perspectief van een Indonesisch kindermeisje (baboe). Ook te zien zijn: Carrousel (Marina Meijer), Kala azar (Janis Rafa), Lamentations of Judas (Boris Gerrits), #VerlorenJongensZullenWinnen (Isaura Sanwirjatmo en Polina Medvedeva) en My Mother’s Last Days (Susanne Helmer).

Dat het Forum dit jaar geen fysieke aangelegenheid is, heeft als voordeel dat er nog meer mogelijkheden zijn om dwarsverbanden tussen de films te leggen. Al vragen Emmerzael en De Leeuw zich meteen af of “er online nog wel plaats is voor de reflectie en bezinning die past bij Forum van de Regisseurs.” Ze brachten zelf al een beetje structuur in die zoektocht via een podcastserie die tot 3 oktober te beluisteren is. Samen met de makers onderzoeken Emmerzael en De Leeuw de verbanden en verschillen tussen de films aan de hand van vier onderwerpen: ‘het archief van nu’, ‘open grenzen’, ’tussen feit en fictie’ en ‘engagement anno nu’. Ook is er de mogelijkheid om met de makers in gesprek te gaan via de slowchat van het online forum.

Net als voorafgaande edities zal uiteindelijk één werk met de VEVAM fonds prijs ter waarde van 5.000 euro beloond worden. Wie er in de voetsporen van vorige winnaar ‘Nu verandert er langzaam iets’ van mint film office zal treden wordt op 1 oktober via een live stream bekend gemaakt.


Forum van de Regisseurs is tot 3 oktober te bekijken via filmfestival.nl.