Cannes 2025: critics’ grids 

De ultieme meta-grid is terug. Vlak voor de prijsuitreiking op het 78e filmfestival van Cannes presenteert Filmkrant het traditionele sterrenoverzicht van zoveel mogelijk critics’ grids. Net als vorig jaar zijn de meningen onder de schrijvende pers sterk verdeeld: Sirât en Sentimental Value zijn duidelijke favorieten. Mario Martone’s Fuori delft het onderspit. 

Sinds 2019 biedt Filmkrant een overzicht van alle critics’ grids die we hebben kunnen vinden over de filmselectie van Cannes. Dankzij het monnikenwerk van KEES Driessen zetten we deze traditie dit jaar voort. Bij de vorige Cannes-editie kwam Anora als favoriet bovendrijven, wat een accurate voorspelling bleek voor Sean Bakers eerste Gouden Palm. Laat zowel Oliver Laxe als Joachim Trier zich dus maar vast verheugen op de prijsuitreiking van vanavond: hun films Sirât en Sentimental Value vallen dit jaar het best onder de schrijvende pers. 

Zulke Cannes-grids zijn natuurlijk geen perfecte barometer voor wie er met de prestigieuze Gouden Palm vandoor gaat. Julia Ducournau won in 2021 de hoofdprijs van het festival met haar tweede speelfilm Titane, die slechts een 1.6 scoorde op de meest gelezen grid van Screen Daily. Haar derde speelfilm Alpha verdeelt dit jaar opnieuw de meningen en valt – enkele uitzonderingen daargelaten – in de onderste regionen van de grids. De unanieme verliezer van deze 78e Cannes is echter Fuori van Mario Martone, die met zijn catastrofaal lage scores die van de grootste Cannes-flop ooit benadert: Sean Penns The Last Face.    

Dit jaar hebben we een recordaantal grids verzameld: dertien stuks, hier gepresenteerd op volgorde van aantal deelnemers.

Filmmagasinet EKKO (8 critici)
Opvallend genoeg staat op deze Deense grid Jeunes mères, de dertiende film van de gebroeders Dardenne, met een 3.6 aan de top. Op geen enkel ander grid eindigen Jean-Pierre en Luc zo hoog. Daarbij moet wel opgemerkt worden dat deze behoorlijk sterke, maar niet bepaald gehypte film op het einde van het festival draaide en daarom relatief weinig stemmen kreeg. Sirât krijgt een 2.8, al geven drie critici ook hun Gouden Palm aan de film van Oliver Laxe. Jafar Panahi en Joachim Trier scoren hoger met een gemiddelde van een 3.4, maar hebben minder palmpjes en zijn daardoor een minder uitgesproken favoriet. Op de bodem vechten Alpha (1.6) en Fuori (1.5) het uit. 

Critic.de (8 critici)
Is het nationale trots of goede smaak? Of een beetje van allebei? Hoe dan ook, Mascha Schilinski’s nachtmerrieachtige en poëtische Sound of Falling scoort het hoogst met veel drievoudige plusjes. Sirât en Sentimental Value hijgen met overwegend hoge scores in elkaars nek, terwijl het pispaaltje van het festival Fuori er zeer bekaaid vanaf komt: slechts twee scores van de acht critici, twee keer in de vorm van een minnetje.

Chinese Critics Grid (11 critici) 
Op moment van schrijven zijn de Chinese critici er nog niet helemaal uit — we wachten nog op scores van de laatste vier competitiefilms. In ieder geval steekt Laxe er nu met kop en schouders bovenuit. Sirât (3.5) is de enige film die boven de drie uit vijf scoort. Op de bodem is het gezellig, met op volgorde van hoog naar laag: Ari Asters Eddington (1.5), Oliver Hermanus’ The History of Sound (1.2), Tarik Salehs The Eagles of the Republic (1.1), en die arme Mario Martone met een 0.9 voor Fuori. Mamma mia!

Screen International (12 critici)
Om deze meest besproken (en dagelijks uitgeprinte) grid kun je niet heen in Cannes. Sergei Loznitsa heeft daardoor ongetwijfeld een uitstekend festival gehad, want zijn Two Prosecutors – wat Hugo Emmerzael betreft een teleurstelling – stond lange tijd bovenaan met een flinke 3.1 uit vier. Inmiddels deelt hij die score met Jafar Panahi’s It Was Just an Accident, die bijna overal betrouwbaar hoog scoort zonder aan de top te komen. Sirât (2.5) en Sentimental Value (2.7) zitten lekker in elkaars buurt. Voor Alpha (1.5) en Fuori (1.1) is het ook aardig knus. 

Chaos Reign (12 critici)
Deze Franse grid doet haar naam eer aan, want bij wijze van uitzondering staat Kleber Mendonça Filho’s politieke thriller The Secret Agent bovenaan met een 4.1 uit vijf. Jafar Panahi doet het ook uitzonderlijk goed met een 3.8. Ondertussen steekt Trier (3.6) hier Laxe (3.1) de loef af. Nog een verrassing: ook Fuori (1.6) staat een keer niet onderaan! Die bedenkelijke eer gaat naar Oliver Hermanus’ historische queer melodrama The History of Sound (1.3). Viva la France geldt overigens niet voor Docournau, die van haar landgenoten een 1.7 krijgt. 

ICS (13 critici)
Op de grid van Cédric Succivalli’s International Cinephile Society staat Alpha zelfs onderaan met een pijnlijke 1.33. Dat ze hier aan twee decimalen doen is trouwens handig, want zo zien we dat Sound of Falling (3.67) net een tikje beter is ontvangen dan The Mastermind (3.60), waarmee Kelly Reichardt de hoofdcompetitie afsloot. Met een 3.55 doet Sirât het hier net iets beter dan Sentimental Value (3.35).

Caimán (13 critici)
Met een flinke 7.8 nog een topplek voor The Secret Agent op deze Spaanse grid die tot de tien telt. Panahi valt ook goed met een 7.3. Mario Martone mag met een middelmatige 5.3 eindelijk even ademhalen. In plaats daarvan laat Caimán Saeed Roustaee, de andere Iraniër in de hoofdcompetitie, flink zweten met een schamele 2.8 voor Woman and Child.

Afisha Daily (13 critici)
De enige nieuwe grid in ons overzicht is gelijk ook de meest controversiële. Afisha Daily bundelt de waarderingen van 13 van de 43 Russische journalisten die aanwezig zijn op het festival. Cannes’ culturele boycot op Rusland van 2022 lijkt daarmee definitief voorbij. Overigens brengt het platform de nuance aan dat sommige van die Russen – waarvan Medusa’s Anton Dolin als de bekendste geldt – door de staat als “buitenlandse agent” zijn gelabeld. Sentimental Value schiet hier naar de top met een flinke 7.9 uit 10. Jafar Panahi komt in de buurt met zijn 7.2. 

Le film français (15 critici)
Deze verzameling Franse critici geeft geen gewogen gemiddelden, waardoor we vooral op de Gouden Palmpjes en fronsende smileys letten, die op de meest geliefde en gehate films wijzen. Sirât en The Secret Agent doen het met vijf palmpjes het best. Ducournau mag opnieuw op de toorn van haar landgenoten rekenen met maar liefst acht fronsjes voor Alpha.

Moirée (17 critici)
De cool kids van de filmkritiek zijn behoorlijk kritisch. Een eervolle vermelding gaat naar de Mexicaanse journalist Pedro Emilio Segura Bernal die zonder genade zes bommetjes (de laagste score op deze hippe grid) heeft uitgedeeld. Een 0.8 gemiddeld voor The History of Sound is pijnlijk, net als een 1.1 voor Woman and Child. Fuori (1.5) heeft misschien geluk dat maar twee van de zeventien critici een poging waagden om de gedoemde film te zien. De positieve uitschieter is The Mastermind (4.1); Sirât en It Was Just an Accident scoren allebei een 3.4. 

IonCinema (20 critici)
Met twintig namen op de lijst is de mondiaal-georiënteerde grid van Eric Lavallée’s IonCinema een geliefde onder critici – en dat zeggen we echt niet alleen omdat onze Hugo Emmerzael hier zijn sterren uitdeelt. Sirât is hier de winnaar met een 3.9. Panahi doet het betrouwbaar goed met een 3.5. De enige film onder de twee is Alpha met een 1.9. 

Fipresci Film New Europe (23 critici)
De scores van FNE hebben op moment van schrijven nog een update nodig. Zo staan de beoordelingen van onze Nederlandse collega Jan Pieter Ekker (Het Parool) nog niet in het overzicht. Maar tot nu toe staat Trier hier aan de top met een 4 uit 5. Oliver Laxe zit hem op de hielen met een 3.8. Overigens is deze grid minder kritisch dan de rest: geen enkele film duikt onder de twee. Zelfs Fuori (2.33) en Alpha (2.15) hoeven zich even minder te schamen.

The Poll of Polls (ontelbare critici)
Zoals elk jaar sluiten we af met de overweldigende lijst der lijsten van de Oostenrijkse criticus en computerprogrammeur Reini Urban. Scores worden vanuit vijftien andere polls plus nog wat afzonderlijke critici omgerekend naar een tienpuntsschaal. Urban weegt z’n bronnen, verwijdert uitbijters, houdt rekening met het aantal beoordelingen en maakt bovendien, naast de afzonderlijke overzichten, een combinatielijst met alle programmaonderdelen. Hier zien we dat Sirat in de hoofdcompetitie de kroon spant met een 7.89. Richard Linklater hebben we deze hele blog over het hoofd gezien, maar scoort hier verassend hoog met een 7.23. Trier zit ook aan de top met een 7.04. Inmiddels zal het niemand meer verassen dat Martone met een 4.29 de bodemlat van de competitie legt. 

Voorkeuren en voorspellingen van Filmkrant
En wat vinden we eigenlijk zelf? We vroegen aan alle aanwezige Filmkrant-schrijvers in Cannes om in de kristallen bol te kijken en te voorspellen wie de Gouden Palm gaat winnen. Maar interessanter is misschien om te weten op welke winnaars we stiekem hopen. 

KEES Driessen
Moet winnen: Sound of Falling (Mascha Schilinski)
Gaat winnen: Sentimental Value (Joachim Trier)

Hugo Emmerzael
Moet winnen: Resurrection (Bi Gan) of Sirât (Oliver Laxe)
Gaat winnen: Sirât (Oliver Laxe)

Roosje van der Kamp
Moet winnen: Resurrection (Bi Gan) of Sound of Falling (Mascha Schilinski)
Gaat winnen: Sentimental Value (Joachim Trier)

Sasja Koetsier
Moet winnen: Sound of Falling (Mascha Schilinski)
Gaat winnen: Sentimental Value (Joachim Trier)

Ronald Rovers
Moet winnen: Resurrection (Bi Gan) of Sirât (Oliver Laxe)
Gaat winnen: Sirât (Oliver Laxe)