Anora
Knetterende, schurende sugar rush

Anora
Anora is een schurende klucht die Sean Baker bij het ontvangen van de Gouden Palm in Cannes opdroeg aan “sekswerkers in verleden, heden en toekomst”.
In de jaren tachtig sprak in Pasadena een rechter een man vrij van het verkrachten van een sekswerker met de woorden: “A whore is a whore is a whore.” Als de films van Sean Baker iets proberen te doen, is dat het ontmantelen van die uitspraak.
Al vanaf Starlet (2012) is sekswerk een constante aanwezigheid in zijn films. Soms zijdelings, vaak matter of fact. En altijd destigmatiserend. Van trans sekswerkers in zonovergoten Los Angeles (Tangerine, 2015) tot een verlopen pornoacteur in Texas (Red Rocket, 2021) en nu een stripper in New York in Anora; Bakers films tonen sekswerkers in de eerste plaats als individuen in het (stormachtige) centrum van hun eigen complexe bestaan. Niks rafelranden of onderkant van de samenleving.
Anora voltrekt zich als een knetterende sugar rush, maar het is een klucht die stiekem ook een schurend portret is van klassenongelijkheid en perverse rijkdom. In de stripclub waar ze werkt ontmoet Ani (Mikey Madison), zoals ze genoemd wil worden, de jonge stuiterbal Ivan (Mark Eydelshteyn), zoon van een stinkend rijke Russische oligarch. Hij nodigt haar uit in de villa van zijn ouders, waar hij met enkel zijn witte sportsokken aan het bed in koppeltjeduikelt.
De twee schelen in leeftijd slechts twee jaar, maar gevoelsmatig is het verschil veel groter. Een paar keer wanneer hij weer eens als een te ver opgewonden opwindpop zijn zaad loost bij Ani (Ivan neemt overal de kortste weg naar bevrediging, ook als dat ten koste gaat van genot), kan zij haar lachen niet inhouden.
Met een echo van de plot van Pretty Woman (1990) vraagt Ivan Ani om voor vijftienduizend dollar een week lang zijn “hitsige vriendin” te zijn. Ze stemt toe en volgt hem in een zevendaagse roes van ketamine, wodka en seks, die eindigt met een huwelijk in Las Vegas. Terwijl Take Thats euforische ‘Greatest Day’ klinkt, steekt Ani haar middelvinger op naar haar oude leven en trekt in bij haar kersverse echtgenoot. Maar wanneer diens ouders in Rusland lucht krijgen van het huwelijk, sturen zij hun three stooges erop af. Ivan zet het met zijn staart tussen de benen op een lopen en na een slapstick-hoogstandje waarbij het halve interieur sneuvelt, sluit Ani een wiebelig verbond met de drie mannen om hem te gaan zoeken.
Hoewel beide partijen denken een alliantie te hebben met de familie van Ivan (Anora via haar huwelijk, de mannen via hun dienstbetrekking), daalt gedurende een lange nacht waarin ze Coney Island afstruinen op zoek naar Ivan bij alle vier het besef in dat ze geen deel zijn van die familie en ook nooit zullen zijn. Dat het enorme hek rond de villa van Ivans ouders voor hen alleen openstaat als er werk te doen is. Zoals de zwijgende troep schoonmakers die er elke ochtend binnenschuifelt.
Hilariteit
Baker draaide vroege films als Take Out (2004) en Prince of Broadway (2008) met ultralage budgetten op video, met veelal non-professionele acteurs en midden op straat. Gaandeweg is zijn werk verfijnder geworden, zowel thematisch als visueel (de cinematografie van Drew Daniels in Anora heeft een verrassende zachtheid). Maar hoewel het hyperkinetische Tangerine voor mij ongeëvenaard blijft, is het knap hoe Baker in Anora de rauwe energie heeft behouden die al zijn werk kenmerkt.
De vergelijking met het werk van de Safdie-broers is door het geregeld stressvolle tempo snel gemaakt, maar de naar hilariteit hellende humor maakt de vergelijking passender die Greta Gerwig als juryvoorzitter op Cannes maakte met Ernst Lubitsch en Howard Hawks (die met His Girl Friday uit 1940 een van de rapste komedies ooit maakte).
En Baker toont zich wederom een fenomenaal acteursregisseur. Mark Eydelshteyn is ontwapenend én tergend jongensachtig, en het is fijn om Bakers vaste acteur Karren Karagulian in een grotere rol te zien. Maar bovenal is er Mikey Madison, die als Anora even furieus als kwetsbaar is. Ani is niet naïef, verre van, maar ze is wel jong genoeg om te geloven in de belofte van een ander bestaan. Te geloven dat de grens tussen haar en de wereld van rijkdom waar ze avond aan avond tegenaan staat te schurken in de stripclub, beslecht kan worden. Maar de ontnuchterende waarheid is dat haar realiteit voor Ivan niet bestaat en die van hem voor haar alleen als lening. Dat juist de rijken niets te verliezen hebben, en zij alles.