Cannes 2021, blog 7

Eén criticus is geen criticus. Daarom bundelen critici hun krachten in grids. Sterren en cijfers uitdelen dus – altijd voer voor discussies. In de critics’ grids van Cannes gaat Drive My Car voorlopig aan kop (en zwaait Flag Day helemaal achteraan).

We deden het al een keer in 2019, dus bij deze is het een traditie: een overzicht van alle critics’ grids die we hebben kunnen vinden over de filmselectie van Cannes. À la de Filmsterren-rubriek van de Filmkrant delen hierin critici sterren of cijfers uit aan films in de hoofdcompetitie (plus soms de bijprogramma’s als Un Certain Regard, Quinzaine des Réalisateurs en Semaine de la Critique). Het zijn er minder dan anders dit coronajaar (geen Apichatpoll, geen VPROverzicht, geen Grille des Emojis), maar er is ook één nieuwe, die van OutNow.ch. Meest genoemde favoriet: Ryusuke Hamaguchi’s Drive My Car. Meest verguisde titel: Sean Penns Flag Day.

1) Screen International
Ik heb me dit jaar tijdens het festival voor het eerst proberen te onttrekken aan de critics’ grid van Screen, verreweg de bekendste en invloedrijkste – een invloed die ik nu eens niet wilde ondergaan. Maar nu moet ik er toch aan geloven: wat vindt het Britse filmvakblad?
Tien internationale critici (acht mannen, één vrouw en één wisselende Screen-journalist) plaatsen Ryusuke Hamaguchi’s Drive My Car afgetekend op één; Paul Verhoevens Benedetta stond een paar dagen op een eervolle tweede plek, maar werd gisteren verstoten door Apichatpong Weerasethakuls Memoria. Allerlaatste: Sean Penns Flag Day (die wel iets hoger scoort dan zijn voorganger The Last Face, die in 2016 de laagste Screen-score ooit haalde).

2) Le film français
Er doen drie Fransen mee aan de Screen-grid. Wie nog meer – en alleen maar – Fransen op z’n grid wil heeft Le film français (klik op ‘edition mobile’ voor een leesbare versie, ook op de laptop). Vijftien critici in totaal, maar helaas zonder uitgerekende gemiddeldes. Het kan zijn dat ze een collectieve score te kwantitatief, definitief en commercieel vinden voor de finesses van de septième art – maar doe dan nom de Dieu überhaupt geen grid! Volgens mijn eigen rekensommetje blijft in deze Palmomètre (met slechts twee vrouwelijke critici) Ashgar Farhadi’s The Hero Hamaguchi’s Drive My Car net voor. Niet heel anders dus.

3) Critic.de
Het door Duitse critici gedomineerde Critic.de weigert eveneens gemiddeldes uit te rekenen en heeft een eigenzinnig scoresysteem van drie minnetjes tot drie plusjes dat zich niet gemakkelijk laat vergelijken met andere grids. Als ik het goed zie gaat hier Apichatpong Weerasethakuls betoverende Memoria aan de leiding – een droom van een film, deels slaapverwekkend, deels wakker schuddend. Echt een film om door critici uitgelicht te worden. Bravo dus voor de Duitsers!

4) OutNow
Hoewel de meeste grids het best met elkaar kunnen vinden, verrassen de acht critici (twee vrouwen) van het Zwitserse OutNow met vanaf het eerste weekend Catherine Corsini’s La fracture comfortabel aan kop, gevolgd door Jacques Audiards Les Olympiades. Twee titels die nergens anders veel potjes hebben kunnen breken, suggererend dat nationale filmculturen toch echt kunnen leiden tot andere gemiddelde oordelen.

5) Filmmagasinet EKKO
Bij de Deense Stjernebarometer gaat Sean Bakers Red Rocket aan kop – de enige film waarin tot nu toe een blowjob is gemeld (zie ook mijn eerdere befblog). Het is ook echt de Deense favoriet (dat wil zeggen: van de twee Deense critici in deze internationale lijst met acht deelnemers). Gedeeld tweede, één tiende punt erachter, zijn Drive My Car, A Hero en Verdens værste menneske oftewel The Worst Person in the World van de Noorse filmmaker Joachim Trier. Laatste: Flag Day.

6) Fipresci Film New Europe
De Screen-lijst heeft te weinig critici en te weinig vrouwen. Maar wie zou het stokje kunnen overnemen als meest gezaghebbende grid? Fipresci is de belangrijkste internationale federatie van filmcritici (waarbij ook de Kring van Nederlandse Filmjournalisten is aangesloten) en hun grid op het Oost-Europees filmplatform Film New Europe is internationaler, uitgebreider (want neemt de bijprogramma’s mee) en heeft een betere man/vrouw-verdeling. Bovendien coveren ze elk jaar ook Venetië en Berlijn, wat interessante vergelijkingen mogelijk maakt. Wel hebben ze dit coronajaar slechts twaalf deelnemers in plaats van de gebruikelijke twintig. Aan kop: Drive My Car, nipt voor Leos Carax’ openingsfilm Annette en Wes Andersons The French Dispatch.

7) IonCinema
Gezien het aantal deelnemers vind ik voor Cannes dit jaar deze grid een betere graadmeter. Twintig gereputeerde internationale critici, van Canada tot Japan en van Estland tot Roemenië, met een solide man/vrouw-verdeling. Met ook hier Drive My Car in pole position, direct gevolgd door Memoria en op een gedeelde derde plek A Hero en Sean Bakers Red Rocket. Laatste? Penn.

8) The Poll of Polls
Maar uiteindelijk gaat er toch nog steeds niets boven de eindeloos fascinerende Cannes critics ratings oftewel The Poll of Polls, samengesteld door de Oostenrijkse criticus en computerprogrammeur Reini Urban. Scores worden vanuit veertien verschillende bronnen (die elk afzonderlijk aan en uit te zetten zijn) omgerekend naar een lekker schoolse tienpuntsschaal. Urban weegt z’n bronnen, verwijdert uitbijters, houdt rekening met het aantal beoordelingen en maakt bovendien, naast de afzonderlijke overzichten, een combinatielijst met alle programmaonderdelen. Je kunt zelfs het totaaloverzicht bekijken van alle festivals sinds 2010 (met stevig bovenaan: Jean-Luc Godards Film socialisme uit 2010 met een 9,35). En in 2021? Voorlopig op één: Annette. En als je bijvoorbeeld, om maar iets te noemen, de meegewogen scores van Letterboxd niet vertrouwt en die uitzet wordt die eerste plek overgenomen door Joanna Hoggs The Souvenir Part II. Ook hier helemaal onderaan, geturfd, gewogen en te licht bevonden: Flag Day.

EXTRA: What are the odds?
Wat de critici vinden is niet per se hetzelfde als wat ze verwachten. Voor dat laatste kun je ook dit jaar weer terecht bij Neil Young van Jigsaw Lounge, die als goed ingevoerde ex-bookie de grootste kanshebbers voor de Gouden Palm presenteert. Zijn voorlopige favoriet is Ashgar Farhadi’s ook elders veelgeprezen A Hero (tegen 7:2), maar dat hij Bruno Dumonts zwaar tegenvallende France op twee zet (met 4:1) verbaast me hogelijk. Drive My Car (9:1) staat bij hem op vijf, na de gedeelde derde plek van Mahamet-Saleh Harouns Lingui: The Sacred Bonds en Memoria (beide tegen 8:1). Laatste in de lijst: Flag Day met 1000:1.

Indiewire verrast nog meer door Titane te tippen voor de Gouden Palm. Julie Ducournau’s inderdaad overdonderende opvolger van Raw (de ontdekking van Cannes 2016) is opnieuw stilistisch beklemmend en seksueel en gewelddadig confronterend en ze zou, als Indiewire gelijk krijgt, pas de tweede vrouwelijke Palm-winnaar ooit zijn.

Welke critici als vrouw geteld zijn is bepaald op basis van persoonlijke kennis, voornaam, foto en/of online publicaties (waaronder biografieën). Met andere woorden: de toewijzingen zijn ten eerste binair (alleen man-vrouw) en ten tweede niet allemaal volledig betrouwbaar.