Filmfocus – 27 januari 2016

Zolder opruimen
filmmuseum.nl
In de vorige eeuw zijn in Nederlandse gezinnen honderdduizenden filmpjes gemaakt. Op zolders moeten nog veel van deze, meestal 8mm, filmpjes liggen. Haal tevoorschijn die beelden van bruiloften, verjaardagen, blije kleuters en gekke bekken trekkende ooms, want 17 oktober kunt u de filmpjes gratis laten schoonmaken en laten repareren op de Home Movie Day in het Filmmuseum. Ook kapotte projectoren mag u meenemen om ze te laten nakijken. Een selectie van de meegebrachte filmpjes wordt meteen op het grote doek vertoond. Het beste filmpje krijgt een prijs, die bestaat uit restauratie en conservering van het filmpje. Het is de derde keer dat het Filmmuseum met het digitaliseringsbedrijf SuperSens Home Movie Day organiseert. De achterliggende gedachte is dat home movies bewaard moeten worden, omdat ze een unieke historische bron zijn. Home Movie Day wordt besloten met de vertoning van my winnipeg, een hommage van de Canadese filmmaker Guy Maddin aan zijn geboorteplaats. De film bevat veel fragmenten uit amateurfilmpjes.

Stedelijke verbeelding
iaff.nl
Het International Amsterdam Film Festival is toe aan zijn eerste lustrum. Van 9 t/m 11 oktober maakt het festival in de Balie, Sugarfactory en de Uitkijk met films duidelijk wat het onder de festivaltitel Re-imagining the city verstaat. Te zien is onder meer de documentaire abraham obama (Kevin Chapados, 2009), die de kunstenaar Ron English volgt tijdens een tournee met zijn beroemde geschilderde portret van Obama, wiens gezicht versmelt met dat van Abraham Lincoln. Simplistische politieke propaganda? Persoonsverheerlijking? Oordeel zelf. Onder voorbehoud ook te zien: de documentaire say my name (Nirit Peled, 2009), waarin zangeressen en vrouwelijke rappers zich uitspreken over de macho hiphop-cultuur en door mannen gedomineerde muziekbusiness. In de Celluloid Remix Workshop gaan vj’s onder leiding van FreeJ aan de slag met door het Filmmuseum beschikbaar gestelde filmfragmenten. In het onderdeel Mafia ten slotte tonen jonge kunstenaars hun werk aan het publiek.

abraham obama

Meer dan Paradzjanov
armeensefilm.nl
De Armeense cinema? Meer dan de naam Sergej Paradzjanov (de kleur van de granaatappel, het fort van soeram) schiet ons niet te binnen. Dat is jammer, vindt ook de Armeense culturele vereniging Abovian, want de Armeense cinema heeft meer te bieden. De vereniging organiseert van 22 oktober t/m 4 november in filmhuis Den Haag het festival Armeense Cinema. Het doel is te laten zien dat er meer onder de Armeense zon is dan de kleurrijke tableaux vivants van Paradzjanov, van wie de kleur van de granaatappel wordt vertoond. Het begrip Armeens wordt ruim opgevat, zodat ook calendar (1993) van de Canadees Atom Egoyan, die van Armeense afkomst is, te zien is. De speelfilm volgt een fotograaf die in Armenië kerken fotografeert. Ook te zien is komitas (1988) van de Armeens/Duitse filmmaker Don Askarian. De film gaat over de monnik Komitas, die zijn hele leven gekweld werd door de gruwelbeelden die hij tijdens de Armeense genocide in 1915 had gezien. Een recente film is the blue hour (2007), een mozaïekfilm over mensen in Los Angeles van de in Armenië geboren, maar in Amerika opgegroeide Eric Nazarian. Nog recenter is sonbahar (Özcan Alper, 2008), over een vrijgelaten Turkse politieke gevangene, die bij terugkeer in zijn dorp een verhouding krijgt met een Georgische vrouw, die zichzelf prostitueert om te overleven. Iedere speelfilm wordt voorafgegaan door een korte film.

sonbahar

Fijne overdosis
filmhuishoorn.nl
In één klap op de hoogte raken van de stand van zaken in de internationale en nationale cinema? Dat kan bij de derde Hoornse Filmdagen, die filmhuis Hoorn met schouwburg Het Park organiseert. Van 23 t/m 25 oktober worden de twee schouwburgzalen omgetoverd tot bioscoopzalen van 800 en 300 stoelen. Daarnaast is er een derde kleine zaal (58 stoelen) in Filmhuis Hoorn. Op het programma staan meer dan dertig recente films en voorpremièrs. Een kleine greep: welcome (Philippe Lioret, 2009), alles stroomt (Daniel Sugawara, 2009), de helaasheid der dingen (Felix van Groeningen, 2009), looking for eric (Ken Loach, 2009), last conversation (Noud Heerkens, 2009), nothing personal (Urszula Antoniak, 2009), the september issue (R.J. Cutler, 2009), taking woodstock (Ang Lee, 2009), wendy and lucy (Kelly Reichardt, 2008). Vorig jaar trokken de Hoornse Filmdagen 5400 bezoekers.

alles stroomt

 

Italië anders
smartprojectspace.net
Dat de Italiaanse cinema terug is van lang weggeweest, is al een tijdje duidelijk. Wie verder wil kijken dan gomorra, il divo en la siciliana ribelle moet het festival Cinemissimo! niet overslaan. Met als locaties De Uitkijk en Smart Cinema in Amsterdam belicht het festival, dat geopend wordt door regisseur Frans Weisz, van 15 t/m 19 oktober verleden en heden van de Italiaanse cinema. Het verleden komt aan bod op de Pasolini-avond (19 okt. 17.00 uur in De Uitkijk), waarin Pasolini’s documentaire comizi d’amore (1965), waarin hij Italianen interviewt over seks, centraal staat. Ook is er 18 oktober een vrouwenmiddag met documentaires, waaronder colpi di testa (1968), over het eerste vrouwelijke Italiaanse voetbalteam. Homo’s komen ’s avonds aan bod: 17 oktober is er een homo-avond met onder meer de documentaire l’eletta (Camilla Paternó, 2006) over de eerste transgender in het Italiaanse parlement. Smart Cinema zoekt het in de uithoeken van de Italiaanse cinema. Het vertoont onder meer senso ’45 (2002) van Tinto Brass, die zijn naam vestigde met soft porno, maar met deze film grotere ambities had, en il miracolo (Edoardo Winspeare, 2003), over een jongetje dat denkt dat hij bovennatuurlijke krachten heeft.

Japan
camerajapan.nl
Het Japanfestival Camera Japan heeft als thuisbasis Lantaren/Venster in Rotterdam, maar het festival gaat ook op tournee. Wie een overzicht wil van de stand van zaken in de Japanse cinema kan terecht in Kriterion (2 t/m 4 oktober), dat een doorsnee van het programma vertoont. Ook Melkweg Cinema doet mee en vertoont van 25 september t/m 1 oktober vier films van Kôji Wakamatsu. Focus Filmtheater in Arnhem (12 t/m 14 oktober) en Chassé Cinema in Breda (18 t/m 20 oktober) vertonen ieder drie films.

Eb in Portugal
hoogt.nl
Nationale cinema’s komen even snel op als dat ze verdwijnen. Portugese films zien we bijna nooit in de bioscoop en dat was in de jaren tachtig en negentig toch echt anders. Waar zijn de makers gebleven die toen als veelbelovend de wereld over gingen? Alleen de stokoude Manoel De Oliveira is nog een vaste gast op internationale festivals. Maar ook zijn films halen de Nederlandse filmtheaters niet meer. Ten onrechte vindt ’t Hoogt in Utrecht dat onder de titel Nieuwe Portugese Cinema vier recente Portugese films presenteert. Naast De Oliveira’s filme falado (2003) zijn dat o mistério da estrada de sintra (Jorge Paixão da Costa, 2007), ruas da amargura (Rui Simões, 2009) en goodnight irene (Paolo Marinou-Blanco, 2008).

Campion, Campion en Campion
lievevrouw.nl
Filmtheater De Lieve Vrouw in Amersfoort presenteert ter gelegenheid van Jane Campions nieuwe film bright star 25 oktober een filmmarathon met drie films van de Nieuw-Zeelandse filmmaakster. Op het programma staan naast bright star twee van haar beste films: the piano (1993) en the portrait of a lady (1996).

Hallucinerend
vera-groningen.nl
De verzamelaar van filmcuriosa Jack Stevenson vindt altijd grappige en bizarre vondsten uit de filmgeschiedenis, zoals anti-marihuana-voorlichtingsfilms, maar met de ontdekking van het werk van Kerry Laitala bewijst hij dat hij niet alleen naar het verleden kijkt. De Amerikaanse is een experimentele filmmaakster die zo ver mogelijk van film als industrieel product vandaan blijft. Ze construeert haar films beeldje voor beeldje, waarbij ze het celluloid hevig bewerkt en manipuleert. Het woord realisme komt in haar woordenboek niet voor maar wel het woord hallucinerend. De zwijgende cinema is een inspiratiebron. In Vera Zienema in Groningen presenteert Stevenson op 11 oktober twee films van haar: chromatic cocktail: experiments in 3-d en muse of cinema. Wie een voorproefje wil, kan terecht op Youtube.

Stoelendans
filmhuisdenhaag.nl
Naar dansfilms kijken heeft iets paradoxaals, maar misschien geldt dat wel voor alle films. Waarom in een stoel kijken naar activiteiten van andere mensen? Er moet een goede reden voor zijn, want anders bestonden er geen bioscopen. Wie naar dansfilms wil kijken, kan van 3 t/m 11 oktober terecht in Chassé Cinema in Breda. Het filmtheater organiseert een dansweek met iedere dag dansfilms. Ook in Filmhuis Den Haag wordt 15 en 16 oktober soepel bewogen, want dan zijn er films te zien van de onlangs overleden Pina Bausch. En in ’t Beest in Goes zit men van 6 t/m 8 oktober niet stil, want dat vertoont een selectie van het Cinedans Festival.

Pina Bausch

Rauw en integer
Zie locale filmtheaters
Wie wil weten wanneer de woorden emotionele rauwheid voor het eerst klonken in de filmkritiek, moet terug naar John Cassavetes (1929-1989). Het vorige maand in het Filmmuseum begonnen retrospectief van de Amerikaanse inspirator van integere, emotioneel geladen cinema tourt nog volop door het land. Een unieke kans om zelden vertoonde films als a woman under the influence, faces, shadows, love streams en gloria te zien. Wie niet overtuigd is door deze woorden, zal dat wel zijn als hij Gena Rowlands, Cassavetes’ vrouw, heeft zien acteren. Verwar John niet met zoon Nick, want die maakt het soort melodramatische Hollywoodstuff, zoals my sister’s keeper, dat zijn vader en moeder vervloekten.

a woman under the influence

Filmkunst in popcorn
pathe.nl
Pathé is toch de popcorntempel, waar je extra geld moet betalen als je een film wilt zien in een zaal met medebezoekers die niet telefoneren, schreeuwen en met consumpties gooien? Ja, dat is waar, maar toch wil Pathé de liefhebber van artfilms niet kwijt, want ook die heeft een portemonnee. Sinds vier jaar presenteert het bedrijf onder de naam Pathé Arthouse Cinema (PAC) Festival een keer in de zoveel tijd een dag met artfilms. Het initiatief is interessant, omdat de films vaak voorpremières zijn. Zondag 11 oktober kan in Pathé Tuschinski, Buitenhof (Den Haag), De Kuip (Rotterdam) en de Pathé-bioscopen in Eindhoven en Groningen worden gekeken naar bright star (Jane Campion), das weisse band (Michael Haneke), whatever works (Woody Allen), precious (Lee Daniels) en antichrist (Lars von Trier). Vijf films voor vijfentwintig euro.

whatever works

Cinekid
cinekid.nl
Het kan verkeren: vorig jaar dreigde Cinekid, het jeugdfestival voor film, televisie en nieuwe media, dakloos te worden, maar de financiële huurperikelen zijn opgelost. Ook dit jaar is het Ketelhuis in Amsterdam gewoon weer de hoofdlocatie van het festival, dat van 14 t/m 23 oktober wordt gehouden. Een selectie van het programma toert t/m 1 november door ruim dertig filmtheaters. Het festival opent dit jaar met de Canadese film it’s not me, i swear! (Philippe Falardeau), dat de prijs van de volwassenjury en de kinderjury won op de Berlinale. Geen lichte kost, want de film gaat over een jongen die een expert wordt in zelfmoordpogingen. Voor jonge kinderen begint het festival met de kleine nicolaas (Laurent Tirard). Na de opening barsten alle onderdelen los: competitieprogramma, tv-vertoningen, workshops en seminars.

Upload Cinema
uploadcinema.net
Op 5 oktober presenteert Upload Cinema samen met het Nederlands Film Festival de ‘Hollandse Helden’. Gebruikers kunnen met YouTube-filmpjes hun helden naar het witte doek brengen. Wie is uw held? Welke film draagt de Nederlandse volksgeest — als die al bestaat — het best uit?
Liefhebbers en makers van webfilms komen sinds enige tijd een keer per maand samen in het Amsterdamse filmtheater de Uitkijk om samen naar het beste en het gekste van het web te kijken. Dat het web onze manier van naar film kijken drastisch heeft veranderd en verrijkt is zo langzamerhand geen verrassing meer. Het hele proces van films en bewegende beelden maken, mixen, samplen, citeren, uploaden, becommentariëren, aanraden, erop reageren en ze verspreiden is revolutionair veranderd. Upload Cinema combineert het beste van twee werelden, door het nieuwe filmmaken naar buiten te brengen. Die andere wijde wereld in. Weg van het kleine computerscherm, en het isolement van huis of kantoor. Naar wat nog steeds de beste plek is om samen film te ervaren: de bioscoop!