Rose

Hoe een gemankeerde film met goede bedoelingen uiteindelijk toch zijn doel bereikt.

Ook als regisseur kun je getypecast worden. De Deense Niels Arden Oplev maakte internationaal furore als regisseur van de eerste film in de Millennium-reeks, Mannen die vrouwen haten (2009). Sindsdien regisseerde hij meerdere Amerikaanse thrillers en crime-producties, waaronder een aflevering van Mr. Robot (2015) en de gelijknamige remake van jarennegentigklassieker Flatliners (2017).

Volledig haaks op zijn meest bekende werk – maar in lijn met de meer diverse toon die hij in Denemarken altijd al aanhield – is er nu de door Arden Oplev zelf geschreven en geregisseerde Rose. Hij liet zich hiervoor inspireren door een persoonlijk verhaal: de reis die zijn zus (op jonge leeftijd gediagnosticeerd met schizofrenie) met zijn andere zus en haar man maakte naar Parijs, vijfentwintig jaar geleden.

De gefictionaliseerde filmversie draait om Inger (Sofie Gråbøl). Ze woont al sinds haar adolescentie in een inrichting en heeft constant begeleiding nodig. Paniekaanvallen worden gedempt door medicatie, maar oncontroleerbare uitbarstingen en dwang- en waangedachten zijn aan de orde van de dag. Toch besluiten jongere zus Ellen (Lene Maria Christensen) en Ellens man Vagn (Anders W. Berthelsen) om Inger, met alle mogelijke consequenties van dien, mee te nemen op een busreis naar Parijs, de stad waar Inger in betere tijden als jonge vrouw woonde. In de hoop dat Inger daar weer even minder patiënt zal zijn.

Gråbøl (bekend als inspecteur Sarah Lund uit The Killing, 2007-2012) speelt de schizofrene Inger aanvankelijk met een achterhaald soort maniërisme – denk Dustin Hoffman in Rain Man (1988) of Jodie Foster in Nell (1994). Pas als het script haar wat meer ruimte geeft, krijgt Inger diepte. Tegenspel krijgt Gråbøl onder meer van Søren Malling (Borgen, vanaf 2010) als leraar natuur- en scheikunde Skelbæk, medereiziger in de tourbus en de vijand van het stuk. In de schematische rol van starre tegenstander mag hij alle vooroordelen over geesteszieken opdreunen.

Het is gemakkelijk om cynisch te zijn over dit deels autobiografische feelgooddrama. Rose is weliswaar gemankeerd en lijdt aan stereotypering, neigt naar platitudes en wijst al te nadrukkelijk aan waar de catharsis plaatsvindt. En toch. Arden Oplev weet met zijn oprechte intenties de aandacht vast te houden.

Hoe plat Rose ook kan zijn, de eerlijkheid die eruit spreekt werkt in zijn voordeel. Arden Oplev biedt geen directe antwoorden of kant-en-klare oplossingen en pretendeert die ook niet te hebben. Hij houdt een laagdrempelig pleidooi voor medemenselijkheid, voor net iets verder kijken dan we normaal doen. Mede dankzij de Parijse setting en een scène met rolstoel dwars door het Paleis van Versailles, doet zijn pleitrede denken aan Intouchables (2011). Wel zo toepasselijk als je je boodschap bij een breed publiek wilt krijgen.