Jeune & jolie

Met de uitspraak "Vrouwen zullen zich herkennen in mijn hoofdpersonage omdat zich prostitueren voor velen een fantasie is", sleepte François Ozon dit jaar in Cannes vlot de Lars von Trier-prijs voor domste uitspraak in de wacht. Jammer, want het rauwe Jeune & jolie knoopt weer aan bij zijn ruige eerste films.

Dat François Ozon fan is van Françoise Hardy is evident. In Gouttes d’eau sur pierres brûlante en 8 femmes verwerkte hij al liedjes van de Franse zangeres en in Jeune & jolie geven vier Hardy-songs en evenveel seizoenen ritme aan het coming-of-age-verhaal van een losgeslagen zeventienjarig meisje. Ozon heeft nu eenmaal een zwak voor kitscherige romantiek en Hardy vertolkt als geen ander de amoureuze illusies en ontgoochelingen van adolescenten op zuurzoete wijze.
Nieuw is dat Ozon zijn passie voor het kunstmatige — ingegeven door zijn bewondering voor cineasten als Max Ophüls en Rainer Werner Fassbinder — ditmaal behoorlijk tempert. De liedjes beïnvloeden nog altijd de intrige en het gedrag van het hoofdpersonage, maar de sprookjesachtige theatraliteit maakt plaats voor documentaire echtheid. De hypergestileerde, gladgestreken emoties van Swimming Pool, Angel, Ricky en Potiche werden ingeruild voor de rauwe, brutale gevoelens die Sitcom, Les amants criminels en Sous le sable zo fascinerend maakten. De meester van het kille sentiment is terug, na zijn minder geslaagde poging om zich te ontpoppen tot de nieuwe Jacques Demy.
In Jeune & jolie observeert Ozon in reportagestijl een onvatbaar wezen; een jong & mooi meisje dat experimenteert met een parallel leven als overgangsritueel naar volwassenheid. Een schijnbaar zorgeloze zomer wordt (met plezierloze seks als ongustig voorteken) problematisch wanneer lyceumstudente Isabelle in de herfst besluit haar comfortabele wereldje af en toe te verlaten om zich na de school­uren te prostitueren. Anoniem, met dank aan een geheime mobiele telefoon, internet en zielloze hotelkamers. Tot seks en dood verwant blijken. De ontmaskering blijft echter steken in onbegrip bij ouders en broer, een voyeur die zowat de cineast in het verhaal is.
Ook de kijker tast in het duister. Het is duidelijk dat Isabelle een adolescente is bij wie een euforisch gevoel van onsterfelijkheid gepaard gaat met emotionele stuurloosheid. Maar of haar initiatietocht ingegeven is door angst voor vroegtijdige frigiditeit of door een verlangen naar gevaar, opwinding, genot, pijn, geld of zelfbevestiging blijft onduidelijk. Toeval is dat niet. Ozon wil zijn anti-­heldin niet psychologisch deconstrueren of moraliserend beoordelen; hij benadert Isabelle (een gepast intrigerende Marine Vacth) op zintuiglijke wijze om het mysterie te bewaren. Daardoor wordt Jeune & jolie tijdloos & hedendaags. Tijdloos omdat Ozon de vinger legt op de twijfels die van adolescentie zo’n moeilijke tijd maken, hedendaags omdat Isabelles gevoelloosheid en egoïsme een teken van de tijd zijn. Jeune & jolie is de betere François Ozon. Bitter & wreed. IJskoud & echt. Onderhoudend & verontrustend.

Ivo De Kock