Animale

Wraakfabel over een vrouwelijke stierenvechter blijkt niet thuis in z’n natuurlijke arena.

In een gevechtsarena in de Zuid-Franse Camargue wagen plattelandsjongens tegen een paar tientjes beloning hun leven met het wegtrekken van lintjes tussen de horens van bloedlinke, opgefokte zwarte stieren.

Naast de stierenranch waar die jonge mannen in het dagelijks leven trainen en werken is dat de tot de verbeelding sprekende setting waarin de Franse scenarist/regisseur Emma Benestan haar tweede speelfilm Animale heeft gesitueerd. Die gaat over een jonge vrouw die in die mannenwereld woont en werkt.

Benestan gebruikt de stieren als metafoor voor bedreigende mannelijkheid. Vervolgens kruist ze de mythe over de Minotaurus met die van de weerwolf, en wil ze iets kwijt over tradities en clichés: haar hoofdpersoon Nejma (Oulaya Amamra) betreedt als eerste vrouwelijke stierenvechter de arena. Animale begint realistisch, maar ontpopt zich gaandeweg – in een westernachtige setting – tot een lowbudget wraakfilm met lichte (body)horror-accenten.

Met Animale lift Benestan mee op een hausse aan films die vrouw-zijn koppelen aan genre-elementen sinds het succes van Julia Ducournau’s Raw (2016), waarin de ontluikende seksualiteit van een student haar tot kannibaal maakt, en Coralie Fargeats wraakhorror Revenge (2018), waarin een verkrachte en in een ravijn gedumpte bimbo wraak neemt op haar belagers. Denk ook aan het Maleisische Tiger Stripes (2023), waarin een menstruerende tiener in een tijger transformeert, het Frans-Marokkaanse Animalia (2024), over moederschap, het mysterie van het bestaan en verbondenheid met de natuur, of het Franse Le règne animale (2023), waarin mensen op onverklaarbare wijze in wilde dieren muteren.

Juist nu de connectie van de mens met natuur (of wat daar nog van over is) en platteland op springen staat, is het niet zo gek dat de mens het beest in zichzelf herontdekt. Maar zo doorleefd en fysiek als het Braziliaanse Neon Bull (2015), over een reizende rodeorijder die tussen de witte stieren droomt van een bestaan als modeontwerper, wordt Animale nergens.

Daarvoor valt de weliswaar branievolle Amamra te veel uit de toon bij de tanige, watervlugge stierenwranglers. Het gat tussen hun behendigheid met de explosief-agressieve stieren en de knullig in elkaar geplakte scènes waarin Nejma als onderdeel van hun wereld wordt gepresenteerd is te groot. Andersom bieden de jonge mannen (allemaal niet-professionele acteurs) haar te weinig weerwerk waar het op acteren en dialogen aankomt: erg bedreigend komen ze niet over.

De stieren en hun omgeving zijn dynamisch genoeg gevangen door de Vlaamse camerapersoon Ruben Impens (De acht bergen, 2022; The Broken Circle Breakdown, 2012), die vast werd gekozen omdat hij ook Ducournau’s Raw en Gouden Palm-winnaar Titane (2021) draaide. Maar het geheel blijft stijfjes. Een schrijftafelverhaal dat zich volgens stramien ontvouwt, maar overtuigingskracht mist omdat de film te weinig thuis is in z’n natuurlijke arena.