The Broken Circle Breakdown

Verdriet is ondeelbaar

Na de wonderbaarlijke vermenigvulging toch weer de eenzaamheid van de priemgetallen, in Felix van Groeningens ontroerende eindspel The Broken Circle Breakdown.

In rouw zijn we allemaal alleen want verdriet laat zich maar moeilijk delen. Voor Didier en Elise is die ervaring nog ver weg als ze verliefd een nieuwe relatie binnen rollen. Zij wat onstuimiger dan hij want minder bang om iets te verliezen. Didier leeft dan wel van z’n muziek en woont als een vrijbuiter ergens tussen de bomen in een caravan, eigenlijk is hij heel precies in z’n keuzes. Hij schrikt dus wanneer Elise zegt dat ze zwanger is. Die verantwoordelijkheid, hadden ze niet eerst moeten praten? Maar hij went aan de gedachte van een kind. Hij neemt de verantwoordelijkheid en restaureert die prachtige bouwval die daar wel heel ideaal naast z’n caravan staat te verpauperen. Beetje te mooi plaatje, dat laatste. Had niet gehoeven. Maar goed, het is melodrama. En je wordt er blij van als Didier de muren sloopt, ook al weet je door de manier waarop het verhaal verteld wordt dat het een herinnering is aan betere tijden. Want Maybelle, hun kindje, wordt ziek.

Tegenkrachten
Felix van Groeningens The Broken Circle Breakdown is weliswaar melodrama – en zelf beweert ie nu wel even klaar te zijn met die vorm – maar de film zit knap in elkaar. De essentie van elke goede dialoog is de onderbreking, schreef de man die volgens Borges altijd gelijk had: Oscar Wilde. Een lach in het publiek maakt het gruwelijke niet kapot, vond Wilde, maar bevordert dat juist door het even te onderbreken.

En dat is wat Van Groeningen en coscenarist Carl Joos doen, nog geholpen door de finale montage van Nico Leunen: constant de loop van hun eigen verhaal onderbreken door heen en weer te bewegen tussen de tijd dat alles goed ging met de personages en de tegenwoordige tijd. De al te tegenwoordige tijd. Zodra de tragiek van een situatie tot de toeschouwer doordringt is er alweer iets moois om door verleid en meegenomen te worden. En zo houden de tegenkrachten van een verhaal dat anders loodzwaar en misschien ook wel voorspelbaar was geworden elkaar in balans terwijl de tragedie zich onmiskenbaar voltrekt en de muren weer worden opgetrokken.

Getuigen
Verdriet is ondeelbaar. Een priemgetal. Zeventig procent van de mensen die de gebeurtenissen uit de film zelf meemaken, gaat uit elkaar, vertelde de arts die Van Groeningen hielp met de voorbereiding. Weten niet hoe ze ermee om moeten gaan en trekken zich terug. De ander wordt een getuige, misschien wel een dader. En omdat je jezelf niet kunt straffen, dan die ander maar. En dan, in The Broken Circle Breakdown, toch ook weer jezelf.

Niet alleen de tijdssprongen in de film zorgen voor afleiding. Ook de bluegrassmuziek die gebeurtenissen en emoties weerspiegelt en waar ook Johan Heldenberghs oorspronkelijke theaterstuk omheen was gebouwd, geeft de film een bitterzoete toon. Het levert een film op waarin overduidelijk gespeeld wordt met je emoties maar waarin je je ondanks die nadrukkelijke structuur helemaal kunt verliezen.