Neon Bull

Een rondreizend Braziliaans rodeogezelschap bezingt in Neon Bull de levenslust en bevredigt zorgeloos hun verlangens. Deze buitengewoon schilderachtige manier van leven dreigt uit te sterven. Aan de horizon doemen fabrieken op, die de nomaden een monotoon bestaan in trekken.

In een grote truck reist een rodeogezelschap in de tropische hitte door noordoost-Brazilië, van plek naar plek. De vrouwen zitten voorin. Galega bestuurt het voertuig, met op de bijrijdersstoel haar eigenwijze dochtertje Cacá. De mannen zitten achterin, samen met het vee. Weidse vergezichten maken plaats voor de grauwe contouren van de bebouwde kom, waar de vaquejadas plaatsvinden — wedstrijden waarbij twee ruiters de staart van een stier moeten grijpen in een poging het beest op een vooraf bepaalde plek omver te trekken.

Iremar houdt de runderen in het gareel voordat ze briesend de ring in razen. Het is een broeierige, sensuele exercitie, net als de zwoele dans van Galega, die na zonsondergang de vaqueiros, de cowboys, vermaakt. De man en de vrouw vullen elkaar aan, en bepalen het tempo tijdens deze feeërieke momenten, die eigenzinnig zijn gechoreografeerd en op bijzondere wijze zijn vastgelegd door cameraman Diego García. De momenten daarvoor en daarna krijgen zo een nog lichtzinniger karakter.

Zo ontstaat het ritme van het leven. Soms observeren we, en soms nemen we actief deel. De levensechtheid die de film uitstraalt, leidt tot sublieme beelden waarbij personage en kijker samensmelten. We leven het leven van de personages, een leven dat een onduidelijke afbakening kent, een leven dat nauwelijks na te vertellen is. Heeft het te maken met de wijze waarop regisseur Gabriel Mascaro ons in Neon Bull (Boi neon) onder hypnose brengt? Zoals wanneer Iremar op een uitgestrekte zandvlakte een paard bedwingt. Man en vrouw zwieren en vormen een symbiose, een lofzang op onze verlangens die tegen het einde van de film culmineren in een orgasme.

De titel verraadt die climax al. Neon verwijst naar de vuige façades van stripclubs waarachter allerlei spannende vunzigheid plaatsvindt. Terwijl neon een exponent is van de industrialisatie, kennen we de stier al sinds mens en dier samenleven. De stier symboliseert het instinctieve en archaïsche. De twee begrippen zijn yin en yang maar niet per definitie man en vrouw. Mascaro speelt opzichtig met het traditionele beeld van de Braziliaanse machocultuur, waarbij hij graag de rollen omdraait. Galega is vaak ook de stier, in het middelpunt van de aandacht. Wanneer ze danst, creëert ze de illusie dat ze met de lasso kan worden gevangen.

De titel verwijst eveneens naar het afscheid van een tijd waarin niet de grillen van de economie maar de stand van de zon en de maan de waan van de dag bepalen. Neon maakt het de consument mogelijk om ook diep in de nacht bevredigd te worden. De vaqueiros dreigen te worden overrompeld door de industrialisatie. Iremar ziet de bui al hangen. Tussen de bedrijven door ontwerpt hij de flamboyante danskostuums van Galega. Hoewel zijn talent onomstreden is, lijkt een toekomst in een fabriek — net als voor de meeste have-nots — onvermijdelijk.

Mascaro sust ons eerst in slaap, om ons met zulke inzichten weer uit de droomwereld te rukken. Galega en haar soortgenoten leven een stuk weerbarstiger dan een kantoorklerk. Dat gevaar en genot van het bedwingen van mens en dier brengt een bepaalde doodsangst en euforie met zich mee. Die maken het leven afwisselend treurig, fantastisch of juist stierlijk vervelend. De grote aanjager is impulsiviteit. Een geestdrift die je het makkelijkst herkent in de ondeugende blik van een kind. Ook Cacá heeft zo’n blik die je alle kinderen van de wereld gunt — er mag nog gedroomd worden.

Wij zijn net als de stier niet op de wereld gezet om een gekooid bestaan te leiden. Doorbreek de monotonie en neem na een lange werkdag, als je even je kooi uit mag, een dosis Neon Bull.