Cannes 2025: Vooruitblik
Een man en een vrouw, en de rest
De op Un homme et une femme gebaseerde campagnebeelden voor Cannes 2025
Filmkrant doet de komende elf dagen verslag van het 78ste filmfestival van Cannes. Op de openingsdag blikken we vooruit.
Zestig jaar geleden won de Franse cineast Claude Lelouch een Gouden Palm voor zijn inmiddels iconische melodrama Un homme et une femme. Nu schitteren Anouk Aimée en Jean-Louis Trintignant als de getroebleerde geliefden uit die film op de officiële campagnebeelden van de 78ste editie van Cannes, beelden waarmee het festival de Franse kustplaats overspoelt.
De twee posters, met daarop twee overleden Franse acteerkanonnen, zijn op en top Cannes: de klassieke, veelal francofiele, en vooral grootse cinema met hoofdletter C staat hier nog altijd hoog in het vaandel.
Dat geeft altijd een merkwaardige dynamiek. De giganten van de wereldcinema dingen min of meer automatisch mee naar de prestigieuze Gouden Palm, waardoor de ruimte voor opkomende regisseurs binnen de hoofdcompetitie beperkt is. Oudgedienden als Wes Anderson (die met The Phoenician Scheme voor de vierde keer in de hoofdcompetitie staat), Sergei Loznitsa en tweevoudig Gouden Palm-winnaars Jean-Pierre Dardenne en Luc Dardenne hebben ogenschijnlijk een abonnement op Cannes. Andere terugkerende gasten zijn onder anderen Lynne Ramsay, Kleber Mendonça Filho, Joachim Trier, Kelly Reichardt, Nadav Lapid, Tarik Saleh en Jafar Panahi.
De laatstgenoemde Iraanse dissident was voor het laatst in Cannes in 2011, toen hij This Is Not a Film op een usb-stick uit Iran naar het festival wist te smokkelen. Zijn nieuwste, It Was Just an Accident, is opnieuw een clandestiene productie, die net als de met een Gouden Leeuw bekroonde voorganger No Bears (2022) in het geheim in Iran is gefilmd.
In andere kringen wordt reikhalzend uitgekeken naar de terugkeer van Julia Ducournau. Met de intense bodyhorror van Titane (2021) won ze een Gouden Palm. Nu is ze terug met het ongetwijfeld net zo indringende Alpha.
Over Un homme et une femme gesproken: de man-vrouw-verhoudingen in de hoofdcompetitie zijn pas één keer eerder zo goed geweest als dit jaar. Alles is relatief natuurlijk, want slechts een derde van de competitiefilms werd door een vrouw geregisseerd. In aanloop naar het festival is er vooral veel gefluister over Mascha Schilinski’s familiedrama Sound of Falling. De buzz rondom deze nog relatief onderbelichte regisseur, die in 2017 op de Berlinale debuteerde met Die Tochter, typeert die merkwaardige dynamiek hier in Cannes, waar nieuwe makers onverwachts toch boven het maaiveld van filmiconen uit kunnen steken.
Toch moet je voor opkomend talent vooral zijn in de relatieve kalmte van de parallelle secties. De Nederlandse regisseur Sven Bresser mag zich daaronder scharen met Rietland. Zijn onheilszwangere debuutfilm over een moordmysterie in het Nederlandse riet gaat komende week in de Semaine de la Critique in wereldpremière. Nederland is nog sterker vertegenwoordigd in de Immersive Competition, waar VR-werken Lacuna van Maartje Wegdam en Nienke Huitenga-Broeren en From Dust van Michel van der Aa gepresenteerd worden. Het is een “opmerkelijke erkenning van het hoge artistieke niveau van de Nederlandse XR-productie”, schreven we eerder al over de selectie van deze twee werken.
Opvallend genoeg lijken zelfs sommige giganten al richting de marges van het festival te zijn geduwd. Highest 2 Lowest, Spike Lee’s remake van Akira Kurosawa’s High and Low (1963) met Denzel Washington in de hoofdrol zit ‘slechts’ in de sectie Cannes Première, wat waarschijnlijk te maken heeft met het feit dat VoD-platform Apple TV+ de film in september digitaal uitbrengt en de Franse bioscopen dus overslaat.
Zulke beslissingen op het gebied van de programmering hebben ook altijd te maken met de economische machten achter de schermen van het festival. Dat wordt onderstreept door de grote hoeveelheden producenten, sales agents, marketingbureaus, press agents, fondsen en andere commerciële partijen die aanwezig zijn. Cannes moet, als grootste filmmarkt van de wereld, vooral als geldmachine van de cinema fungeren. Om dezelfde reden bestormt elk jaar weer een spectaculaire Amerikaanse blockbuster de rode loper. In 2022 namen de straaljagers van Top Gun: Maverick de Croisette over. Dit jaar keert Tom Cruise terug naar Cannes als de koning van de popcornfilm met Mission: Impossible – The Final Reckoning, het slotstuk van zijn spionagereeks.
Over financiën gesproken: de markt van Cannes houdt zijn hart vast na de aankondiging van Donald Trump dat hij importtarieven van 100 procent wil heffen op alle films die buiten de Verenigde Staten zijn gemaakt. De meningen zijn verdeeld over de impact die Trumps absurde (en amper uitvoerbare) maatregelen gaan hebben op de filmhandel. In ieder geval toont het hoe de geopolitieke instabiliteit van dit moment een stempel drukt op de financiële gezondheid van de filmindustrie.
Ook met politiek is het in Cannes overigens altijd enigszins merkwaardig gesteld. Daarom zijn de verwachtingen gespannen rond Nadav Lapids Yes. Als een van de weinige Israëlische regisseurs die met gestrekt been tegen het hypernationalistische en zionistische gedachtegoed van zijn thuisland ingaat, kunnen we ervan uitgaan dat zijn nieuwste film, over een jazzmuzikant die na de aanslagen van 7 oktober 2023 een nieuwe versie van het Israëlische volkslied componeert, veel stof zal doen opwaaien.