Focus: De gouden filmjaren zestig

In de jaren vijftig werden zeker ook boeiende films gemaakt, maar de jaren zestig brachten een vloedgolf aan vernieuwing in de cinema. Filmhallen in Amsterdam en LantarenVenster in Rotterdam duiken deze zomer met respectievelijk de programma’s Sixties – Van New Hollywood tot Nouvelle Vage en Sixties Summer in dit opwindende decennium.

Best irritant als babyboomers voor de zoveelste keer de lofzang afsteken over de geweldige jaren zestig, waarin iedereen rebelleerde tegen het gezag en in vrijheid en blijheid leefde. Geen zorgen voor de dag van morgen. Een jointje hier, een hallucinerend popconcertje daar, en ondertussen was de revolutie in aantocht. Werken was iets voor burgerlijke types. Het is een met de jaren steeds meer opgepoetste mythe. De werkelijkheid was anders.

Maar op één punt hebben de boomers gelijk: de jaren zestig waren een geweldige filmperiode. Die niet uit de lucht kwam vallen. In Frankrijk was eind jaren vijftig de Nouvelle Vague losgebarsten, met als sleutelfiguren Agnès Varda, Jean-Luc Godard en François Truffaut. In Italië openden filmmakers als Federico Fellini en Ettore Scola nieuwe filmvergezichten. Jonge Amerikaanse filmmakers als Martin Scorsese en Francis Ford Coppola lieten zich inspireren door de vernieuwingen in de Europese cinema, wat leidde tot New Hollywood.

Wie zich wil onderdompelen in het decennium dat de filmwereld veranderde, kan de hele zomer terecht in LantarenVenster en De Filmhallen. LantarenVenster presenteert van 10 juli t/m 10 september onder de titel Sixties Summer negen films. De keuze beperkt zich niet tot arthouseklassiekers, maar bevat ook films uit de commerciële (Hollywood)cinema. Ze laten zien dat ook daarin een nieuwe tijd aanbrak.

Van de negen films zijn er vier van Franse makers: Plein soleil (René Clément, 1960, ook landelijk opnieuw te zien), Cléo de 5 à 7 (Agnès Varda, 1962), Pierrot le fou (Jean-Luc Godard, 1965) en Playtime (Jacques Tati, 1967). De andere vijf films zijn van Amerikaanse en Britse makers.

Je kunt bakkeleien over de vraag of The Birds (Alfred Hitchcock, 1963) en The Apartment (Billy Wilder, 1960) bij het nieuwe filmtijdperk horen of hoogtepunten zijn van het oude klassieke Hollywood, maar bij de Bondfilm Goldfinger (Guy Hamilton, 1964), 2001: A Space Odyssey (Stanley Kubrick, 1968) en The Graduate (Mike Nichols, 1967) hoeven we ons dat niet af te vragen. Over The Birds geeft filmwetenschapper Rudi de Boer een filmcollege. Filmkrant-redacteur Hugo Emmerzael doet dat over The Graduate.

De Filmhallen presenteert van 3 juli t/m 18 september onder de titel Sixties – Van New Hollywood tot Nouvelle Vague bijna dertig Europese en Amerikaanse klassiekers. Te zien zijn: Guess Who’s Coming to Dinner (Stanley Kramer, 1967), Psycho (Alfred Hitchcock, 1960), Une femme douce (Robert Bresson, 1969), Rosemary’s Baby (Roman Polanski, 1968), The Rain People (Francis Ford Coppola, 1969), The Birds (Alfred Hitchcock, 1963), Lolita (Stanley Kubrick, 1962), The Apartment (Billy Wilder, 1960), Il gattopardo (Luchino Visconti, 1963), Doctor Zhivago (David Lean, 1965), Bonnie and Clyde (Arthur Penn, 1967), A Child Is Waiting (John Cassavetes, 1963), If… (Lindsay Anderson, 1968), Easy Rider (Dennis Hopper, 1969), Charade (Stanley Donen, 1963), Breakfast at Tiffany’s (Blake Edwards, 1961), Blow-Up (Michelangelo Antonioni, 1966), 2001: A Space Odyssey (Stanley Kubrick, 1968), The Graduate (Mike Nichols, 1967), Plein soleil (René Clément, 1960), Fahrenheit 451 (François Truffaut, 1966), The Misfits (John Huston, 1961), La dolce vita (Federico Fellini, 1960), Otto e mezzo (Federico Fellini, 1963), Playtime (Jacques Tati, 1967), Zorba the Greek (Mihalis Kakogiannis, 1964), À bout de souffle (Jean-Luc Godard, 1960) en Le mépris (Jean-Luc Godard, 1963).

Wat opvalt aan alle films is de originaliteit, verbeeldingskracht, ambitie en het lef van de makers. Daarom tot slot een citaat van Fellini, dat nooit genoeg herhaald kan worden: “De ziener is de enige echte realist.”

Sixties – Van New Hollywood tot Nouvelle Vague | 3 juli t/m 18 september 2025 | Filmhallen, Amsterdam
Sixties Summer | 10 juli t/m 10 september 2025 | LantarenVenster, Rotterdam