Voor de meisjes

Een ongeluk met hun twee tienerdochters stelt de vriendschap tussen twee stellen op de proef in zwartkomisch vakantiedrama met een vleugje Lanthimos.

Van een afstandje kijkt een klein, donkerharig meisje hoe een ander, blond meisje in een zandbak speelt aan de rand van een idyllisch alpenmeertje, omzoomd door bergtoppen. Een beeld uit een reclamefolder.

Maar het weidse shot blijft zo lang staan, dat de kleine mensjes bij de zandbak futiele, lachwekkende wezentjes lijken in een overweldigend decor. Op de geluidsband klinkt Brahms’ cantate ‘In stiller Nacht’, dat met zijn beschaafde sereniteit schril afsteekt tegen de grillige bergen.

Heel wat prozaïscher is hoe de moeder van het spelende meisje haar dochter amechtig fotografeert. Dan bemoeit ook de moeder van het kijkende meisje zich ermee: ze knoopt een praatje aan met de andere moeder. Die vraagt aan haar dochter Elise of Madelon mee mag spelen. Er volgt een beslist ‘nee’. Als we de twee vervolgens door de zoeker van de camera schattig samen in de zandbak zien, verkoopt Elise met haar schep aan Madelon een ferme mep.

Beeldvorming, daar gaat het onder meer over in Voor de meisjes, naar het boek We doen wat we kunnen van Lykele Muus. Na het Oscar-winnende Karakter (1997), romkom De surprise (2015) en tragikomedie Tulipani (2017) is het de vierde speelfilm van Mike van Diem. In de openingsscène zit alles wat later in de vertelling aan bod komt: zwarte humor, de clash tussen beschaving en natuur, tussen vriendschap en rivaliteit, egoïsme en altruïsme.

Het door het lied aangekondigde onheil voltrekt zich zo’n tien jaar later wanneer de beide meisjes – nu tieners – zijn betrokken bij een ongeluk waarbij een van hen zwaargewond raakt. De inmiddels bevriende ouders delen een indertijd samen gekocht vakantiehuis in Tirol en pendelen continu tussen alpenwei en hospitaal, tussen elkaar willen steunen en opkomen voor hun eigen dochter. Want wat is er nou eigenlijk gebeurd? “Unfall? Mijn hol!”, brult vader Erik. Hoe moet het verder? En wie of wat heeft de hoogste prioriteit? Met het oplopen van de druk raken de omgangsvormen uit zicht; de beerput gaat open en de maskers af.

Tegenover de bergen met hun kronkelweggetjes en beboste flanken zet Van Diem de strakke kaders van klinische ziekenhuisinterieurs. Daartussen de huiselijkheid van de vakantiebungalow. Het zwartkomische effect van langer aangehouden totaalshots refereert aan het vroege werk van de Griek Yorgos Lanthimos (Dogtooth, 2009; The Lobster, 2015). Maar Van Diem durft te weinig op de stilte te vertrouwen; dialoog blijft leidend. Daardoor krijgt de onderliggende thematiek wat weinig de kans om gelaagdheid in de vertelling te brengen. De uiteindelijke overwinning had nog best wat wranger mogen smaken.