Zee van tijd

‘Less is more’ is niet het motto van de makers van Zee van tijd, de openingsfilm van het Nederlands Film Festival. De film, waarin een jong stel hun kind verliest, smeert de emoties melodramatisch breed uit.

Zee van tijd gaat over de gevolgen van een gebeurtenis die de persmap ‘de ergste nachtmerrie van ouders’ noemt. Iedereen kan wel raden wat dat is. De film begint in de jaren tachtig met beelden van een stel, Lucas en Johanna, dat met hun zoontje Kai per zeilschip een wereldreis maakt. De aan boord gedraaide familiefilmpjes stralen intens geluk uit.

Dan: een korte flashforward naar het heden, waarin een oudere toneelregisseur gestresst met acteurs een voorstelling repeteert. Wat de twee tijdsbeelden met elkaar te maken hebben, wordt later duidelijk.

Terug naar de jaren tachtig, waarin het jonge stel op het zeilschip van de hemel in de hel belandt als Kai plotseling zoek raakt. Het jochie wordt niet meer gevonden, waarna Johanna terug in Nederland in diepe ellende wegzakt. We zien haar wanhopige worsteling met haar hartverscheurende verdriet. “Het lijkt wel alsof ik achteruit leef”, zo omschrijft ze hoe ze zich voelt. Haar inktzwarte depressie legt op Lucas een intense druk en drijft het stel uit elkaar. Het is wachten op een uitbarsting, die door een verandering in de houding van Lucas anders uitpakt dan verwacht. Dat klinkt vaag, maar meer moeten we er niet over zeggen.

Na deze ontknoping speelt Zee van tijd zich op een paar flashbacks na af in het heden. Lucas is een toneelregisseur op leeftijd, die een zeer persoonlijke afscheidsvoorstelling maakt bij een theatergezelschap. (Het is een aardige inside-verwijzing naar Theu Boermans, de regisseur van Zee van tijd, die vorig jaar met een voorstelling afscheid nam van het Nationale Toneel). Ook Johanna is veertig jaar ouder en blijkt een geheim te hebben.

Zee van tijd gaat over de emotionele orkaan die een traumatische gebeurtenis veroorzaakt en de film wil dat weten ook. In de melodramatische overdrive herkennen we de hand van scenarist Marieke van der Pol (De tweeling, 2002; Bride Flight, 2008; Bankier van het verzet, 2018), die ook in haar eerdere films weinig aan de verbeelding overliet. Ook Zee van tijd hamert elke emotie erin, vaak dramatisch onderstreept door de muziek. Voor wie het dan nog niet heeft begrepen, zijn er zinnetjes als: “We gingen allebei door een hel.”

Aan de acteurs ligt het niet, want zij zijn uitstekend en stijgen soms boven de dialogen uit. Zoals Gijs Scholten van Aschat als de oude Lucas in de scène waarin hij emotioneel breekt. Ook Sallie Harmsen heeft als de jonge Johanna een paar aangrijpende scènes. Maar de balans is zoek. Wie van drama houdt dat elke emotie erin wrijft, moet Zee van tijd niet overslaan, maar wie ook zijn hoofd iets te doen wil geven, houdt een zee van tijd over.