Skunk

Door gemakkelijk effectbejag te schuwen, komt deze indringende blik op de verwaarloosde tiener Liam des te harder aan.

Koen Mortier (Ex drummer, 2007; 22 Mei, 2010; Engel, 2018) is niet bang voor heftige onderwerpen en uit de band springende verbeelding. Niet vreemd dat de Vlaamse schrijver en jeugdwerker Geert Taghon zijn boek aan hem toevertrouwde.

Bij het lezen van Skunk, de geur van een destructief leven was Mortier vooral geschokt door het besef dat het allemaal op harde realiteit is gebaseerd. Hij bewerkte het boek tot het verhaal van Liam, die het als kind van gewelddadige ouders zwaar te verduren kreeg (getoond in flashbacks) en vervolgens als tiener in een gesloten jeugdinrichting wordt geplaatst. Waar hij nog steeds moet vechten – met zijn lotgenoten om zijn plaats in de rangorde, en met zijn verleden.

Gezien Mortiers reputatie is Skunk, ondanks rauwe en schokkende momenten, eigenlijk opvallend sober neergezet. Een betrekkelijk losse opeenvolging van wat Liam na zijn hardhandige overplaatsing (handboeien als wrang detail) naar de inrichting meemaakt. Van harde botsingen tot ruw plezier, een voorzichtige vriendschap en bescheiden geluk.

Realistisch gefilmd met handcamera op 16mm, een goed werkende mix van acteurs en non-profs: veel echter kan het niet worden, moet Mortier hebben gedacht. Terwijl hij je tegen het einde ook even het gevoel geeft alsof je in Liams hoofd kruipt, geholpen door de perfect ingeleefde en vaak stilletjes aangrijpende vertolking door Thibaud Dooms (Zeevonk, 2023), die Liam neerzet als een teruggetrokken jongen met een wat argwanende blik, die op onvoorspelbare momenten ineens uit z’n slof schiet.

Een ontregelende scène met een lief katje laat zien hoe het trauma afwerende en gevaarlijke reacties uitlokt waar de intelligente Liam geen controle over lijkt te hebben. En de jeugdzorg, zoals die hier is ingericht, net zo min. Mortier maakt er geen directe aanklacht van en toont dat de begeleiders van goede wil zijn, maar toch. Is het bijvoorbeeld wel een goed idee om al die beschadigde jongens zo bij elkaar te zetten?

Jeugdwerker Paulien (Natali Broods) weet Liams vertrouwen te winnen; een van de sprankjes hoop die er ook zijn. Dat maakt het dubbel wrang dat een emotioneel misverstand de schokkende ontknoping inzet, die je als een soort symbolische bevrijdingsactie kan zien. Zelf hoopte ik stiekem dat de meest grimmige details alleen in Liams verbeelding bestaan. Maar dat er iets ging gebeuren begrepen we al bij het eerste beeld van Skunk, een flashforward waarin we Liam de gevangenis zien verlaten. “Ieder kind heeft een verhaal te vertellen”, is het motto van de film, waarvan Mortier hoopt dat hij iets teweeg kan brengen. Stof genoeg in ieder geval.