Selva trágica

Een eeuwenoude legende wordt bezongen in deze postkoloniale tocht door de jungle, die stilletjes uitgroeit tot een grimmige genrefilm.

Het postkoloniale bewustzijn van films als Zama (Lucrecia Martel, 2017) en El abrazo de la serpiente (Ciro Guerra, 2015) sijpelt door in de dreigende jungle van Selva trágica. Regisseur Yulene Olaizola rijgt het in dit revisionistische sprookje, dat speelt op de grens van voormalig Brits-Honduras (nu Belize), aaneen met de oerwoud-waanzin die we kennen uit Aguirre, der Zorn Gottes (Werner Herzog, 1972). Dit is een broeierige film over verlangen en gekte, hebzucht en angst, lichamen en geesten. Over schijnbaar hulpeloze vrouwen die mythische monsters blijken en wraak nemen op hun tragische omgeving.

Knap hoe het scenario, dat Olaizola schreef met haar producent Rubén Imaz, niet te veel uitlegt maar juist de grimmige sfeer in de jungle de boventoon laat voeren. Zelfs hoofdpersonage Agnes (Indira Rubie Andrewin) doet er grotendeels het zwijgen toe. Het is vooral haar verschijning die indruk maakt: gehuld in een spierwitte jurk ontsnapte ze aan een gedwongen huwelijk met een Britse kolonist door de jungle in te duiken. Daar treedt ze in de voetsporen van een Maya-legende over een vrouwelijke demon die mannen verleidt en vermoordt.

Met Agnes als een door het oerwoud beschermde sirene verandert Selva trágica in een erotisch geladen slasher, waarin kolonisten, arbeiders en andere begerige mannen het moeten ontgelden. Het camerawerk van Sofia Oggioni schetst een verstikkend en beklemmend woud, een mystieke gevarenzone waar insecten krioelen in zompige aarde. Het is een plek waar mensen zich makkelijk kunnen afzonderen en mannen makkelijk kunnen verdwijnen. Het fysieke spel dat hier gespeeld wordt doet denken aan films als Wuthering Heights (Andrea Arnold, 2011), waarin een historisch drama ook vooral via het lichaam wordt verkend.

Zonder het op een dienblaadje te serveren levert Olaizola hier een feministisch commentaar op een geschiedenis van uitbuiting. Uitbuiting van het land in de vorm van slavernij en het delven van natuurlijke grondstoffen. En uitbuiting van de vrouw door het patriarchaat dat de kolonisten hebben meegenomen. Dat uit zich in een venijnige film die zo koortsachtig wordt verteld dat je onvermijdelijk het gevoel krijgt jezelf ook te verliezen in dit tragische en tijdloze oerwoud.

Selva trágica is nu te zien op Netflix.