Los abrazos rotos

Almodóvars virtuoze constructie mist een hart

Met een blind geworden regisseur als hoofdpersoon en blikvanger Penélope Cruz als tegenspeelster, kan de nieuwste film van Pedro Almodóvar eigenlijk alleen maar over kijken gaan.

De werkelijkheid imiteert de fictie in Los abrazos rotos en vice versa. De man (Lluis Homas, La mala educación) die zich aan ons voorstelt als Harry Caine, vertelt er meteen bij dat zijn werkelijke naam Mateo Blanco luidt. Sinds het auto-ongeluk waarbij de regisseur het zicht verloor, voert hij alleen nog zijn schrijverspseudoniem en legt hij zich toe op scenario’s. Zijn producente (Blanca Portillo, Volver) en haar zoon Diego houden hem gezelschap. De dood van miljonair Ernesto Martel en een bezoek van diens zoon brengen Caine ertoe oude herinneringen op te halen.

Pedro Almodóvar weeft soapachtige verhaallijnen, flashbacks, verhalen binnen verhalen, filmreferenties en filmgenres met ogenschijnlijk gemak dooreen. Miljonair Martel was de producent van de filmkomedie die Mateo Blanco nooit afmaakte. Lena (Penélope Cruz), de hoofdrolspeelster van Chicas y maletas, is de secretaresse en minnares van Martel, maar ze krijgt op de set een affaire met Blanco. Martel junior filmt een ‘making of’, maar de beelden zijn in werkelijkheid bedoeld voor zijn vader die Lena al van overspel verdenkt. Helaas is de geluidstechniek van junior niet best. Het resulteert in een grandioze scène waarin de jaloerse Martel naar de stomme beelden kijkt van Lena en Mateo, terwijl een onbewogen liplezeres de pijnlijke waarheid voor hem opdreunt.

Messen
Met één zo’n scène bewijst Almodóvar opnieuw zijn enorme kracht. Met cinematograaf Rodrigo Prieto (Lust, Caution; Babel) en production designer Antxón Gómez creëert hij het ene na het andere verbluffende beeld. Aan de muren hangen enorme kunstwerken van messen en geweren. De kleuren spatten van het doek en, ja, de camera geniet ook regelmatig van Cruz.

In de beeldenpracht gaat het postmoderne puzzelspel gewoon verder. In Caine en Chicas y maletas, de film-in-de-film, herkennen we gemakkelijk Almodóvar zélf en zijn Mujeres al borde de un ataque de nervios. In de voyeuristische miljonairszoon vinden we Karlheinz Böhm terug uit Peeping Tom. De gevaarlijke trap doet denken aan de klassieke film noir Kiss of Death. En zelfs de titel Los abrazos rotos is een verwijzing, naar Rossellini’s Viaggio in Italia. Lena en Mateo zien die film op tv, en zijn ontroerd door de scène waarin men de verstrengelde lichamen vindt van twee geliefden uit Pompeï. Een eeuwige omhelzing in lava. Of beter gezegd: niet de omhelzing zelf, maar de uitsparing in het gesteente waarvan men een afgietsel maakte.

Dat verbeeldt ook het probleem met deze felgekleurde film noir en virtuoze liefdesverklaring aan de cinema. Aan het einde van Los abrazos rotos moet je vaststellen dat het zo gecompliceerd en virtuoos vertelde plot eigenlijk niet veel om het lijf heeft en emotioneel, net als die omhelzing in Pompeï, leeg blijkt. “Films moet je afmaken, zelfs blindelings”, zegt Almodóvars alter ego ergens. Je zou denken dat je, juist dan, meer op je gevoel afgaat.