Idiot Prayer – Nick Cave Alone at Alexandra Palace

Een wereldtournee zit er op dit moment voor niemand in. Daarom nam muzikant Nick Cave tijdens de lockdown een intiem solopianoconcert op dat niet alleen online maar ook in filmtheaters vertoond wordt.

Een Nick Cave-concert is een collectieve bezwering. De melancholische rockmuziek lijkt wel de soundtrack van een gigantische rouwstoet. Het onverwachtse overlijden van Cave’s vijftienjarige zoon in 2015 versterkte dat gevoel aanzienlijk: het materiaal werd persoonlijker, de concerten intiemer. De muziek leek alle demonen in de ruimte te kunnen uitdrijven. Ik herinner me een show in Amsterdam waarin Cave gedurende een heel nummer de hand van iemand in het publiek vastklampte, terwijl hij een hartverscheurend lied zong van album Push the Sky Away.

Die vorm van intimiteit is onmogelijk nu de meeste concerten virtueel worden aangeboden, ook die van Cave. In eerste instantie via internet, waar Idiot Prayer op 23 juli, aan het einde van de eerste Engelse lockdown, in première ging. Nu de deuren van filmtheaters weer voorzichtig zijn opengezet, wordt dit optreden ook als film op groot doek vertoond. Dichter bij een muzikant van dit formaat kan het publiek momenteel niet komen.

Zulke publiekloze registraties zullen een vast onderdeel van het cultuuraanbod worden om onze honger naar muzikale ervaringen te stillen. Onlangs stonden supersterren als Lil Uzi Vert en Megan Thee Stallion in een virtueel stadion voor hun eigen livestreamshows. Die artiesten worstelden nog met het vinden van een performance die past bij de nieuwe, onzichtbare relatie tussen publiek en muzikant. Cave, een gevierd filmcomponist en terugkerend ‘hoofdpersonage’ in hybride biografische documentaires, is hier op bekender terrein. Documentaire 20,000 Days on Earth (Iain Forsyth & Jane Pollard, 2013) verdiepte en compliceerde de Cave-mythologie, het soort-van-vervolg One More Time with Feeling (Andrew Dominik, 2016) toonde hem juist toegankelijk en dichtbij. Idiot Prayer is Cave tot de essentie gedestilleerd: in het Londense Alexandra Palace draait het slechts om hem, zijn muziek, zijn teksten en zijn emoties.

De opnames – elk nummer was blijkbaar een onetaker, maar dan wel met twee camera’s gefilmd – zijn gemaakt door cameraveteraan Robbie Ryan, die eerder de cinematografie verzorgde voor Ken Loach (Sorry We Missed You, 2019), Andrea Arnold (American Honey, 2016), Yorgos Lanthimos (The Favourite, 2018) en Noah Baumbach (Marriage Story, 2019). Zonder te veel aandacht op te eisen met de beelden maakt hij knap gebruik van de elegante ruimte, vooral door te spelen met het natuurlijke licht dat de zaal in schijnt. Het is een kalme en intieme registratie die doet wat het moet doen. Idiot Prayer opent een portaal naar de emotionele wereld van Cave die op bijzondere manieren de huidige wereld lijkt te reflecteren. Vervolgens laat het de muziek voor zichzelf spreken.