High Flying Bird
Elke Soderbergh is een heistfilm
Na het iPhone-genre-experiment Unsane heeft Steven Soderbergh nog een speelfilm op zijn telefoon geschoten. Het script van Moonlight-scenarist McCraney sluit naadloos aan op deze DIY-filmvorm: een film over innovatie in de sportwereld, gemaakt door Hollywoods grote filminnovator.
High Flying Bird opent met een zwart-wit video-interview met profbasketballer Reggie Jackson. Hij blikt terug op de grootste beginnersfouten die hij heeft gemaakt. Niet tijdens het sporten, maar juist in het verwarrende zakenwereldje dat rondom het spel is gebouwd. De fictiefilm (in kleur) die volgt gaat over die economische kant van de sport. Er wordt amper gedribbeld, want we zitten midden in een ‘NBA Lockout’. Denk government shutdown, maar dan in de sportwereld. Er worden geen wedstrijden meer uitgezonden en het zijn vooral de sporters die er economisch onder te lijden hebben.
Uit dit tweede scenario van Moonlight-scenarist Tarell Alvin McCraney haalt Soderbergh een verhaal dat naadloos aansluit bij zijn oeuvre. Alle Soderberghs behandelen symptomen van een kapitalistisch systeem onder druk. Zijn debuut sex, lies and videotape (1989) kaart suburbia-angst over een chronisch gevoel van ontevredenheid aan, in Side Effects (2013) en Unsane (2018) zijn zulke stoornissen en depressies geïnternaliseerd. Magic Mike (2012) en The Girlfriend Experience (2009) waren niet alleen progressieve mainstreamfilms over de male gaze en seksualiteit in film, maar ook gruwelijke voorbeelden van de ploeterende Amerikaanse diensteneconomie na de bankencrisis van 2008. Zelfs de Ocean’s-trilogie komt voort uit economische onzekerheid; de heistfilm als ultieme analogie voor de kapitaalcrisis.
Je kunt elke Soderbergh als een heistfilm zien. High Flying Bird is geen uitzondering. Het brein is hier Ray (André Holland, al eerder te zien in Soderberghs The Knick), de agent van een opkomende topspeler die zijn geld hard nodig heeft. Hij gaat de strijd aan met de voornamelijk witte aandeelhouders en investeerders die de NBA hebben laten platleggen. Ray speelt dus aanval en verdediging in een wedstrijd die stiekem gaat om de toekomst van NBA en de gehele basketbalwereld. Zijn oplossing is een vernieuwing in de sportevenementenwereld die net zo disruptive is als Uber of AirBnB voor het vervoer- en hotelwezen zijn geweest.
Sportvernieuwer Ray is een mooie metafoor voor filmvernieuwer Soderbergh die na Unsane opnieuw een speelfilm op een iPhone schiet. De Amerikaanse alleskunner – hij deed voor High Flying Bird de camera, regie en montage – heeft zo zijn eigen manier gevonden om boeiende films in moordend tempo te maken: de eerste montage van deze film kostte hem slechts een dag. Bevrijd van de budgets en bijhorende eisen van Amerikaanse filmstudio’s kan hij zo verder met het maken van de films die hij wil. Soderbergh presenteert die vrijheid als een dikke middelvinger naar de conservatieve studiowereld van Hollywood: in High Flying Bird heeft Ray grote toekomstplannen door in zee te gaan met Netflix. Wil dat nou net het VoD-platform zijn dat Soderberghs nieuwste uitbrengt.
