Effacer l’historique
Resoluut analoge satire
Benoît Delépine en Gustave Kervern maken met het wrang-absurdistische Effacer l’historique een resoluut analoge satire op een digitale wereld.
“In die immense datacentra moet zelfs God zijn meerdere erkennen.” Dat ene zinnetje dialoog vat zo’n beetje de boodschap samen van Effacer l’historique, een mild-absurdistische satire op de digitale consumptiemaatschappij door Benoît Delépine en Gustave Kervern, die in 2020 op het filmfestival van Berlijn een Zilveren Beer won.
Het is de negende speelfilm van het duo, dat hun samenwerking begon met Aaltra (2004). In hun uitdijende filmuniversum grossieren ze in droogkomische observaties van petites gens van allerlei pluimage; kleine luiden die moeten sjacheren om in leven te blijven. Dat is in Effacer l’historique niet anders. Hoewel de drie hoofdpersonen buren zijn in een ogenschijnlijk comfortabele middenklasse-nieuwbouwwijk, is al snel duidelijk dat ze alle drie op het randje leven, mede dankzij die digitale megabedrijven waar zelfs God niet meer bij kan. De God in de film is overigens niet de almachtige, maar gewoon een machteloze hacker, gespeeld door Bouli Lanners – een van de vele ‘sterren’ uit eerdere films van Delépine en Kervern die in bijrollen op komen draven.
De drie buren hebben allemaal een appeltje te schillen met de techgiganten in Silicon Valley. Marie (Blanche Gardin) wordt achtervolgd door een sekstape, die haar tienerzoon absoluut niet te zien mag krijgen. Bertrand (Denis Podalydès) moet lijdzaam toezien hoe zijn dertienjarige dochter slachtoffer wordt van cyberpesten. En Christine (Corinne Masiero) raakte haar baan kwijt omdat ze eindeloos series binget en schraapt nu haar inkomen bij elkaar door haar woonkamer te verhuren en ritjes te doen voor een Uber-achtige taxiservice, waar ze geplaagd wordt door lage sterrenratings. En dus zetten ze een tegenaanval in. Het resultaat is een Franse en komische (of op zijn minst komisch bedoelde) variant op Ken Loach’ Sorry We Missed You (2019).
Delépine en Kervern werkten voor en naast hun filmcarrière veelvuldig voor komedieprogramma’s voor de Franse tv. Dat is in Effacer l’historique duidelijk merkbaar. De film is in feite een losjes aaneengeregen reeks sketches, de één beter geslaagd dan de ander, al zal per kijker verschillen wat aanslaat en wat niet. Hun typerende stijl (in lo-fi esthetiek gevatte verhalen vol stekelige melancholie en sociale betrokkenheid) schuurt hier op een interessante manier met de onderwerpkeuze; Effacer l’historique is een resoluut analoge film over een digitale wereld.
Het is jammer dat Delépine en Kervern weinig anders dan nostalgie tegenover hun kritiek weten te zetten. Al is dat misschien juist het punt – er is al geen redden meer aan. Ze hoeven de werkelijkheid in ieder geval maar een héél klein beetje uit te vergroten om er een wrange grap van te maken.
