Conclave

Aan Ralph Fiennes als kardinaal de taak om een pauselijke verkiezing in goede banen te leiden in de strak gestileerde thriller Conclave.

Ralph Fiennes heeft het patent op twee uiterste soorten rollen. Aan de ene zijde van het spectrum: Het Monster (nazicommandant in Schindler’s List, 1993; psychopate chef in The Menu, 2022). Aan de andere zijde: warme, vaderlijke rollen waarin Fiennes weet te raken met diep doorvoeld emphatisch spel (The Dig, 2021). De rol van Fiennes als kardinaal Lawrence in Conclave (gebaseerd op het gelijknamige boek van bestseller­auteur Robert Harris) valt in de laatste categorie.

Rome is in rep en roer. De paus is overleden. Aan Lawrence als deken van het Vaticaan de taak om het conclaaf te organiseren waarin kardinalen van over de hele wereld samenkomen om in afzondering een nieuwe kerkleider te kiezen.

Machtige mannen die afgesloten van de buitenwereld een machtsstrijd uitvechten, dat is een lekker uitgangspunt voor een thriller. En inderdaad, het gedonder begint al snel. Want wat is er precies gezegd in het laatste gesprek tussen de overleden paus en een van de favorieten om hem op te volgen? En wie is die onbekende kardinaal die zich plotseling meldt namens het bisdom van Kaboel?

Edward Berger (Im Westen nichts Neues, 2022) stileert zijn Engelstalige debuut op momenten haast als een film noir. Rome is druilerig, het kleurenpalet donker en sober. Veel scènes spelen zich af in de schaduw van de Vaticaanse muren. Daaroverheen legt Berger een laag katholieke esthetiek die naar voren komt in de fraaie mise-en-scène, waarin scharlakenrode gewaden geregeld van het beeld wapperen. Dit alles opgestuwd door de strakke soundtrack van Volker Bertelmann (ook bekend als Hauschka).

Qua thematiek is Conclave minder gedoseerd. De film wil wel erg veel zeitgeist vangen. Om die vervolgens niet altijd goed aan te voelen. Een plotselinge bomaanslag zal in het boek, gepubliceerd in 2016 met de aanslagen in Bataclan en Nice nog vers in het geheugen, een betekenisvol moment zijn geweest, maar in de film had deze beter geschrapt kunnen worden.

Sterker is de film in het tonen van de richtingenstrijd in de Kerk, met kardinaal Bellini (Stanley Tucci) als vertegenwoordiger van de liberale factie en Tedesco (Sergio Castellitto) namens de aartsconservatieven – kardinalen die konkelen tot hogere kunst verheffen.

Toch wordt de film nooit cynisch. En dat brengt ons terug bij Ralph Fiennes, die deze thriller uiteindelijk draagt. Fiennes legt warmte en en precies genoeg humor in zijn spel waardoor zijn kardinaal Lawrence een personage is met wie je meeleeft. Een man die al twijfelend het juiste probeert te doen. Ook al bevindt hij zich in een wereld waarin dat tegen de klippen op is.